Het Europese Interreg project ‘Recapture the Fortress Cities’ of ‘Herover de vestingsteden’ wil vergeten militair erfgoed zoals stadsomwallingen en forten opnieuw in gebruik nemen/heroveren om klimaatoverlast, betonnering en verkeersdrukte te bestrijden. Door gedempte grachten open te leggen, forten te vergroenen en in onbruik geraakte stadsomwallingen in te richten als veilige en natuurvriendelijke wandel- en fietsverbindingen krijgen dichtbebouwde stadsranden opnieuw ademruimte.
Tijdens de Vlaamse slotbijeenkomst op 29 juni kwamen stakeholders en betrokken steden en gemeenten samen in Antwerpen en Lillo om naar elkaars ideeën te luisteren en inspiratie op te doen. Kennis, ervaringen en actieplannen uit de afgelopen twee jaar werden met elkaar gedeeld. Het is de bedoeling dat erfgoedsteden elkaar in de toekomst blijven opzoeken bij het opzetten van innovatieve projecten rond vesting- en fortenerfgoed.
Virtual Reality als toeristische tool én meer in Lillo
Fort Lillo staat de komende jaren voor een aantal ingrijpende werken in twee fasen: van vernieuwde riolering en wegenis tot en met ingrijpend herstel van de bastions. Erica Caluwaerts, Schepen van openbaar domein van de stad Antwerpen, “Hierbij vormt de VR-tool nu al een meerwaarde in visualisaties en betere inzichten van het ontwerp. De VR-toepassing zal een plek krijgen in fort Lillo en een toeristische trekker worden.”
Jan De Haes, gedeputeerde van de Provincie Antwerpen en voorzitter van de Regionale Landschappen vult aan: “Virtuafort is een project over het verleden, heden en toekomst van Fort Lillo. Daar gaan we in de toekomst nog meer van genieten. Het fort zal een grote transformatie doormaken met een reconstructie, met meer bezoekers die naar hier komen met de Waterbus. Virtuafort zal als een handige tool worden ingezet voor de toeristische ontsluiting van Lillo.”
Johan Veeckman, adjunct coördinator onroerend erfgoed stad Antwerpen “Het RFC project heeft een solide basis gelegd voor verdere ontwikkeling van ideeën en projecten. Niet alleen inhoudelijk was het een erg relevant project, maar zeker ook organisatorisch, qua samenwerking tussen de betrokken partners, zowel regionaal als internationaal.”
Ines Van Limbergen, Coördinator van Regionaal Landschap de Voorkempen (RLDV) “Het RFC project biedt inspiratie om zelf met de actieplannen aan de slag te gaan. We schrijven geen plannen om in de kast te belanden, maar willen dat zaken in uitvoering gaan.”
Wim Debaene, RFC projectcoördinator bij de Antwerpse Regionale Landschappen, blikt terug op een geslaagde bijeenkomst. “In totaal hebben we vijf regionale stakeholders-meetings georganiseerd in de vijf deelnemende vestingsteden: Dendermonde, Lier, Herentals, Mechelen en Antwerpen-Lillo. Deze laatste stakeholdermeeting in Lillo koppelde de bereikte resultaten van het RFC project aan de verwachtingen van de partners. Dit past ook bij de aanbevelingen van Europese experten om de samenwerking tussen fortenerfgoed te laten heropleven, vertrekkend vanuit de noden en behoeften bij alle partners. Daar hebben we nu een goed zicht op. Heel vaak gaat het om vraag naar nieuwe subsidies voor inrichtingen en restauraties, anderzijds soms ook heel specifiek zoals de nood aan meer kwalitatieve archeologie of nieuwe vormen van beleving via apps en VR. Daar gaan we mee aan de slag in vervolgprojecten.”
Frederick Bruneel, projectcoördinator Publieke Ruimte stad Antwerpen, geeft zijn visie op Virtuafort: “De VR toepassing blijkt een grote meerwaarde bij de uitwerking van het masterplan en het detailleren ervan. Daarnaast heeft het ook het draagvlak bij de bewoners vergroot, ontwerpplannen zijn immers niet altijd zo leesbaar. Als je letterlijk doorheen het plan kan wandelen, begrijp je alles beter. Virtuafort zal de beleving van Lillo enorm vergroten. Dat willen we een permanent karakter geven. De kerk van Lillo lijkt ons een ideale plaats, gekoppeld aan commerciële activiteiten binnen een ruimere onthaalfunctie.”
Over het project
Het RFC project is een intensieve Europese samenwerking en wordt regionaal gecoördineerd door de Antwerpse Regionale Landschappen – de Voorkempen (RLDV), Rivierenland (RLRL), Kleine en Grote Nete (RLKGN) en Schelde-Durme (RLSD). In Vlaanderen focust het project zich op de forten en stadsomwallingen in Mechelen, Lier, Herentals, Dendermonde, Lillo en Zandvliet.
Foto’s: www.rldv.be/nieuws/virtuafort-lillo.