10 woonzorgcentra, 10 scholen en provincie Antwerpen bundelen de krachten in de strijd tegen openstaande vacatures in de zorg.
‘Zorgplekleren’ is een nieuw leerconcept van de Provincie Antwerpen. Leerlingen zorgkunde of basisverpleegkunde krijgen les in een woonzorgcentrum zelf. Zorgplekleren wil zo komaf maken met de praktijkshock van een job in een woonzorgcentrum en jongeren motiveren voor een zorgberoep. Het concept is onder meer uitgetest in Retie door het Hoger Instituut voor Verpleegkunde HIVSET en woonzorgcentrum Annadal (Korian). Na een testfase breidt provincie Antwerpen Zorgplekleren uit met nieuwe duo’s van scholen en woonzorgcentra. Vandaag volgden alle nieuwe kandidaat-zorgduo’s een inspiratiedag.
Verzorgende, zorgkundige en verpleegkundige in de ouderenzorg zijn knelpuntberoepen. In geen enkele andere provincie ontving VDAB zoveel vacatures voor verpleegkundigen en zorgkundigen dan in de provincie Antwerpen. Het afgelopen jaar waren er 3497 ontvangen vacatures voor verpleegkundigen en 1.417 voor zorgkundigen (april ‘23 – maart ‘24). Op dit moment zijn er 748 (einde maart ‘24) openstaande vacatures voor verpleegkundigen, en 255 voor zorgkundigen in provincie Antwerpen.
Een klaslokaal in de zorginstelling
Om de zorginstellingen te helpen in hun zoektocht naar personeel, startte de provincie Antwerpen in 2023 met een nieuw leerconcept: ‘Zorgplekleren’. Voordien werd de theorie en de lessen uitgedacht door de school. De praktijk kwam pas later aan bod: tijdens de stage in een woonzorgcentrum. Met Zorgplekleren is die opsplitsing verleden tijd. Leerlingen vanaf het vijfde jaar secundair onderwijs vinden hun klaslokaal in het woonzorgcentrum zelf, waar ze elke week twee tot drie dagen les volgen en de theorie ineens in de praktijk toepassen.
De school en het woonzorgcentrum vormen een leer-werkduo. Ze denken samen een leerprogramma uit om de theorie en de praktijk op elkaar af te stemmen. Het zorgpersoneel zoals onder meer de kinesist, de referentiepersoon dementie of de ergotherapeut, nemen de leerlingen onder hun vleugels.
De duo’s kunnen rekenen op inhoudelijke en financiële ondersteuning van provincie Antwerpen. “Zorgplekleren moedigt jongeren op een eerlijke en realistische manier aan voor een job in de zorg. Vanuit provincie Antwerpen bieden we met dit proefproject een antwoord op de nood aan talent voor deze sector. De duo’s begeleiden we met draaiboeken, opleidingen en met de opmaak van lespakketten en samenwerkingsovereenkomsten. Na de testcase breiden we het concept uit naar andere woonzorgcentra en scholen in onze provincie. Want het is nooit te vroeg om te leren zorgen voor elkaar”, zegt gedeputeerde voor flankerend onderwijsbeleid Kathleen Helsen.
Vraag naar Zorgplekleren overstijgt het aanbod
Met de ervaring van de eerste 5 duo’s zet de provincie het begeleidingstraject verder voor 5 nieuwe duo’s. In oktober 2023 deed de provincie Antwerpen een oproep naar vijf nieuwe duo’s die willen starten met begeleiding. De reacties stroomden binnen, over de provinciegrenzen heen. De vijf nieuwe duo’s die begeleid zullen starten aan Zorgplekleren werden gekozen;
- Heist-o/d-Berg (Wiekevorst): wzc Sint-Jozef (Zusters Van Berlaar) & CVO HIK
- Zoersel: wzc De Buurt (Emmaüs) & CVO Edukempen
- Putte: wzc Consolata & Sint-Michielsinstituut
- Essen: wzc De Bijster (De Medemens/GZA) & Don Bosco-Mariaberginstituut
- Linkeroever: wzc ‘t Zand (Zorgbedrijf) & GO! Spectrumschool
In totaal zijn er nu 10 duo’s. Omdat de vraag groter is dan het aanbod, voorziet de provincie daarnaast in een ‘light-versie’ van het traject; 15 scholen en woonzorgcentra krijgen een handleiding met praktijkvoorbeelden, methodieken en een stappenplan om volledig zelf aan de slag te gaan met Zorgplekleren. Alle geïnteresseerden namen deel aan de inspiratiedag Zorgplekleren in WZC Annadal in Retie, waar de opleiding voor verpleegkundige wordt gegeven.
Meer en beter opgeleide ‘handen’ in de zorg
Vijf duo’s van een school en een woonzorgcentrum hebben Zorgplekleren uitgetest. Eén van die duo’s is school HIVSET en woonzorgcentrum Annadal uit Retie in de Kempen. Zij deelden vandaag in wzc Annadal in Retie hun ervaringen.
Daniël Leeten, directeur HIVSET: “Deze leermethode verrijkt de opleiding, maar versterkt ook de band tussen onderwijs en de zorgsector. Studenten worden extra geprikkeld om hun empathie, communicatie en klinische besluitvormingsvaardigheden op een hoger niveau te tillen. Het resultaat is een beter voorbereide en zelfverzekerde generatie verpleegkundigen die klaar zijn voor de enorme uitdagingen van de moderne gezondheidszorg.”
Erwin Lafosse van wzc Annadal: “Zorgplekleren heeft ook een positief effect op ons huidig personeel, de verpleegkundige mentoren. Zij toetsen de uitvoering van hun eigen job met de theoretische achtergrond van de studenten om hen de juiste begeleiding te kunnen geven. Hierdoor verbetert ook hun eigen professioneel handelen, en bieden we nog betere kwalitatieve zorg. Een echte win-win dus!”
Yarno (23 jaar), student verpleegkunde HIVSET en zorgkundige wzc Annadal: “Ik werk momenteel als zorgkundige in Annadal en ontdekte dat ik meer in mijn mars heb, nog meer wil betekenen voor de mensen hier en besloot om voor het diploma verpleegkundige te gaan. Als je wil blijven werken en dit met studeren combineren, is Zorgplekleren wel ideaal. Bovendien is mijn toekomstige job als verpleegkundige al verzekerd in Annadal!”
Praktische info
Website: provincieantwerpen.be/zorgplekleren
Deze duo’s startten in 2023:
- Deurne: wzc Eksterlaer (Zorgbedrijf) & Stedelijk Lyceum Lakbors
- Hoboken: wzc Hollebeek (De Medemens/GZA) & GO! Atheneum
- Mol: wzc Witte Meren & GO! Campus Het Spoor
- Mortsel/Antwerpen: wzc Meerminnehof (stad Mortsel) & avAnt Provinciaal Onderwijs
- Retie/Turnhout: wzc Annadal (Korian) & HIVSET
Deze nieuwe duo’s gaan samen aan de slag in 2024:
- Heist-o/d-Berg (Wiekevorst): wzc Sint-Jozef (Zusters Van Berlaar) & CVO HIK
- Zoersel: wzc De Buurt (Emmaüs) & CVO Edukempen
- Putte: wzc Consolata & Sint-Michielsinstituut
- Essen: wzc De Bijster (De Medemens/GZA) & Don Bosco-Mariaberginsti
- Essen: wzc De Bijster (De Medemens/GZA)& Don Bosco-Mariaberginstituut
- Linkeroever: wzc ‘t Zand (Zorgbedrijf)& GO! Spectrumschool
Foto: Dieter Daniëls