Van 5 november tot 23 december presenteert Schönfeld Gallery de tentoonstelling Recontre dans la ville, met werk van Frans Masereel (1889-1972) en Albert Pepermans (°1947). De tentoonstelling, gecureerd door Frank Hendrickx, focust op de gedeelde liefde voor het thema van de stad van de twee Belgische kunstenaars. In hun oeuvre komen talrijke stadsmotieven (bruggen, schoorstenen, fabrieken, torenhoge flatgebouwen, stadsbewoners, enz…) herhaaldelijk terug in een kenmerkende grafische en energieke stijl waar zwart en wit, snelheid en directheid, onuitputtelijke energie en chaos de voornaamste elementen zijn.
Recontre dans la ville toont penseeltekeningen en houtsnedes van Masereel uit verschillende periodes: voorstudies voor zijn graphic novel avant la lettre La Ville en voor Stijn Streuvels’ De vlaschaard, maar ook werk uit de reeksen Histoire de fou en La condition humain. Pepermans brengt naast bestaand werk ook nieuw werk geïnspireerd op Masereels oeuvre: kleine doeken in acryl, grotere schilderijen op hout en enkele blow-ups van originele tekeningen van Masereel. Dit allemaal met het thema van de stad als vertrekpunt.
De snelheid en directheid waarmee de penseeltrekken op papier zijn gezet, getuigt niet alleen van de geestdrift en onuitputtelijke energie van de kunstenaars, maar refereert ook aan het hectische tempo waaraan het leven in de stad voorbijdendert. Waar Masereels beeldroman La Ville (1925) als een stadsymfonie klinkt, danst Pepermans’ stad, een beetje brutaal, op het ritme van de rock-‘n-roll en punk.
De stadsbeelden van Masereel en Pepermans tonen gelijkenissen op vlak van thema en stijl, maar hebben toch een andere ondertoon. Dit is te danken aan de verschillende context waarin de kunstenaars leefden. Masereel schetst de dystopische stad. Zijn werk is politiek getint en maatschappijkritisch. De kunstenaar maakte twee wereldoorlogen mee, tekende de gruwel van die oorlogen van zich af en probeerde zijn medemens van pacifisme te overtuigen. In de industriestad Gent wordt hij geconfronteerd met de strijd van de socialisten voor betere leefomstandigheden voor arbeiders. De uitbuiting van de arbeider door de kapitalistische maatschappij wordt een belangrijk thema binnen zijn werk. Gevestigd in Parijs, is het vooral de anonimiteit van de Franse grootstad die een grote impact op Masereel heeft. In zijn werk plaatst de kunstenaar het eenzame individu tegenover de mensenmassa, die hij op een technisch accurate wijze in beeld brengt.
Ook Pepermans schetst de ‘condition humain’, maar is minder militant en houdt zich ver weg van politiek. Zijn werk vertoont duidelijke invloeden van de gouden jaren ’60 en ’70: popart, dada, de Neue Wilde, happenings, rock-‘n-roll, anarchistische punk en undergroundtrips. Pepermans schept een positief beeld van de stad waarin de “joie de vivre” centraal staat. Zo wordt de auto verheven tot koning van de stad en staat deze symbool voor de vrijheid van het reizen, het onderweg zijn en de climax van de eindbestemming. Een verschil met Masereel, die een eerder negatief beeld schetst van het stedelijke verkeer in alle gejaagdheid, chaos en gevaar.
Rencontre dans la ville
5 november – 23 december 2023
Schönfeld Gallery
Rivoli, Brussel
Waterloosesteenweg 690
1180 Brussel
Curator: Frank Hendrickx
Foto’s: Club Paradis