Op vrijdag 19 maart 2021 bracht ambassadeur van de republiek Slovenië Rado Genorio een bezoek aan Arboretum Kalmthout. Historisch gezien is er een bijzondere band tussen het land en de arboretumtuin. Met de boomplanting van een bijenboom wordt deze relatie kracht bijgezet én omarmt Arboretum Kalmthout de Sloveense nationale liefde voor de bij.
Een eerder gepland bezoek in 2020 heeft omwille van de coronacrisis niet kunnen plaatsvinden. Dat gemiste bezoek werd nu goedgemaakt, en wel tijdens een bijzonder jaar voor Slovenië: in 2021 viert het land namelijk zijn 30e jaar onafhankelijkheid en mag Slovenië van 1 juli tot en met 31 december 2021 het voorzitterschap van de Europese Unie waarnemen.
De keuze om een bijenboom, Tetradium daniellii, in de Vlindertuin van Arboretum Kalmthout te planten, is symbolisch voor de Sloveense nationale liefde voor bijen. Die liefde gaat ver terug. Zo erkende de Verenigde Naties onder impuls van Slovenië in 2017 unaniem de jaarlijkse World Bee Day op 20 mei, die wat Slovenië betreft op ieders kalender aangeduid hoort te staan. 20 mei valt samen met de geboortedag van de Sloveense pionier Anton Janša, die in de 18e eeuw bijenteelttechnieken introduceerde die nog steeds in de moderne imkerij gebruikt worden. World Bee Day brengt de bedreiging voor het voortbestaan van de bijen wereldwijd onder de aandacht.
De bijenboom werd in de Vlindertuin van Arboretum Kalmthout geplant door de ambassadeur van de republiek Slovenië, de heer Rado Genorio, in het gezelschap van gedeputeerde Jan De Haes van de provincie Antwerpen en conservator-directeur Abraham Rammeloo.
Waardevolle voedingsbron voor bijen
De witte bloemen van de Tetradium daniellii bevatten erg veel nectar en lokken met hun lichtzoete geur vanaf de zomer tot aan de vroege herfst talrijke bijen en andere insecten. Door de late bloei helpt de bijenboom zo heel wat bijen aan voedsel in een periode waarin ze dat moeilijker vinden. Na de bloei krijgt de bijenboom decoratieve rode vruchten met binnenin kleine, blauwzwarte zaden die veel olie bevatten, een lekkernij voor vogels.
Tetradium daniellii is opgenomen in de lijst van 79 klimaatbomen die de Belgische kwekers samenstelden om een antwoord te bieden op toekomstige problemen veroorzaakt door klimaatverandering zoals hittestress, langdurige droogte en wateroverlast.
Ook provinciaal gedeputeerde Jan De Haes was aanwezig bij deze boomplanting:
“Bestuivers als bijen en vlinders spelen een cruciale rol in het voortbestaan van de ecosystemen en de biodiversiteit, en zo ook in de wereldwijde voedselvoorziening. Hoe langer hoe meer worden zij door tussenkomst van de mens bedreigd in hun voortbestaan. Met een klein gebaar zoals het aanplanten van bijen- of vlindervriendelijke planten, kan eenieder op een duurzame manier bijdragen en hen betere overlevingskansen bieden.”
Sloveense roots in Kalmthout
Arboretum Kalmthout en Slovenië hebben meer gemeen dan gedacht. Aan de basis ervan ligt Jelena Kovačič, Sloveense landbouwingenieur, die begin de
jaren 50 van de vorige eeuw huwde met botanicus Robert De Belder. Onder hun bezielende leiding groeide Arboretum Kalmthout uit tot een van de meest prestigieuze botanische collecties ter wereld.
Conservator-directeur Abraham Rammeloo verduidelijkt:
“De banden tussen Jelena De Belder en haar vaderland bleven erg belangrijk. Op de Sloveense televisie was zij een graag geziene gast die over planten en tuinen vertelde en zo vele landgenoten inspireerde. Mede hierdoor kwamen vele jonge studenten uit Slovenië naar België voor een vervolmakingstage in Arboretum Kalmthout of Hemelrijk Essen, het familiedomein van de De Belders. Ze bekwaamden zich in de tuinierskunst en vergrootten hun plantenkennis.”
Enkele van deze studenten kregen na hun stagetijd belangrijke functies. Jože Strgar werd burgemeester van de hoofdstad Ljubljana en Janko Zver is nog steeds tuinchef van het nationale arboretum Volčji Potok. Arboretum Kalmthout werkt regelmatig samen met de botanische tuin van de universiteit van Ljubljana en met het nationale arboretum Volčji Potok.
Slovenië, land van bijen en honing
Slovenië staat gekend om zijn schitterende natuur, én om zijn honing. Wie het land ooit bezocht, weet dat de bijenteelt onlosmakelijk verbonden is met zijn geschiedenis, de cultuur en de identiteit van zijn inwoners. Slovenië telt niet minder dan 10.000 imkers, zo’n één per 200 inwoners, waarmee het wereldwijd tot de toplanden voor de imkerij behoort. Zowel in de natuur als in de stad staan bijenkorven, en duurzaam ‘apitoerisme’ is de laatste jaren in opmars. Slovenen dragen een groot respect uit voor hun bijenvolken. Het is het enige land in de Europese Unie waar bijen zelfs een wettelijke bescherming genieten. In 2011 verbood Slovenië als één van de eerste Europese lidstaten het gebruik van pesticiden die schadelijk zijn voor bijen.
Arboretumhoning
Ook in Arboretum Kalmthout staan verschillende bijenkorven. Je kunt ze bewonderen aan de oever van de grote vijver. Het aanvliegen van de bijen, beladen met stuifmeel en volgezogen met nectar, kun je door een grote verrekijker bestuderen. Regelmatig organiseert de imker bezoeken aan de bijenkorven en kun je deelnemen aan demonstraties honingslingeren. De vers geslingerde arboretumhoning is in de zomer te koop in de cadeau- & boekenshop van Arboretum Kalmthout.
Bezoek uit Slovenië
Het is niet de eerste keer dat een Sloveens ambassadeur of politicus de arboretumtuin bezoekt. Een beknopt overzicht uit de laatste jaren:
§ 29 april 2011: Ambassadeur Anita Pipan plant een lindeboom (de nationale boom van Slovenië) Tilia cordata ‘Winter Orange’.
§ 22 april 2016: Ambassadeur Matjaž Šinkovec plant een rode beuk, Fagus sylvatica ‘Tortuosa Purpurea’.
§ 18 mei 2016: Sloveens Minister voor Leefmilieu Irena Majcen krijgt een privérondleiding in de arboretumtuin, in gezelschap van Janko Zver, tuinchef van het nationale arboretum Volčji Potok.
§ 22 mei 2017: Ambassadeur Matjaž Šinkovec en de heer Andrej Fištravec, burgemeester van de Sloveense stad Maribor, planten samen een stek van een 400 jaar oude druivelaar uit Maribor, de oudste wijnstok ter wereld.
Foto top: Met de boomplanting wil Sloveens Ambassadeur Genorio het belang van de bij voor de mens, de ecosystemen en de plantendiversiteit onder de aandacht brengen, en dit in aanloop naar de jaarlijkse Wereld Bijendag van de VN op 20 mei, een initiatief van Slovenië. (V.l.n.r. de heer Jan De Haes, gedeputeerde bevoegd voor Recreatie- en Groendomeinen en voorzitter van Arboretum Kalmthout, Abraham Rammeloo, conservator-directeur Arboretum Kalmthout, en dr. Rado Genorio, ambassadeur van de Republiek Slovenië voor België in Brussel.) Copyright: Arboretum Kalmthout.
Foto tekst: Imkers planten de bijenboom vaak aan, maar ook in tuinen of in het straatbeeld kan de bijenboom een grote steun betekenen voor bijenvolken die het moeilijk hebben. De decoratieve rode vruchten zijn in het najaar een echte blikvanger. Copyright: Arboretum Kalmthout