Na de paasvakantie staan studenten uit de 13 Vlaamse lerarenopleidingen paraat om klasleerkrachten in het basisonderwijs te helpen via teamteaching. Het project Eerste Hulp Bij grote Onderwijskansen van de Koning Boudewijnstichting i.s.m. de Vlaamse lerarenopleidingen en met steun van de Vlaamse minister van Onderwijs, Ben Weyts, wil op deze manier kleuters, leerlingen en leerkrachten helpen om de leerachterstand die de coronaperiode veroorzaakte, bij te werken.
De coronacrisis stelt de basisscholen erg op de proef. De volledige sluiting van de scholen vorig schooljaar, maar ook de tijdelijke sluitingen van klassen en scholen in het lopende schooljaar door verlengde vakanties of lokale uitbraken, bemoeilijken het onderwijsleerproces. Onderzoek laat zien hoe de coronacrisis de ongelijkheid in leerprestaties in het lager onderwijs uitvergroot. Ook op het niveau van het kleuteronderwijs zijn er signalen die hierop wijzen: CLB’s merken een toename van instappertjes met een achterstand op het vlak van taal, spelvaardigheden of interactie.
Extra paar handen voor meer differentiatie
Om alle kinderen grote onderwijskansen te bieden, is het meer dan ooit cruciaal om te blijven werken aan kwaliteitsvol onderwijs met aandacht voor ondersteuning op maat. Dat kan onder meer door het inzetten van extra helpende handen tijdens de schooluren, bijvoorbeeld met teamteaching waarbij twee leerkrachten samen lesgeven. Een van de leerkrachten kan zich zo extra richten op ondersteuning op maat. In zo’n klas met twee leraren kunnen leerlingen ook gemakkelijk in groepjes met verschillende niveaus geplaatst worden. Onderzoek laat immers zien dat samenwerkend leren in groepen positieve effecten heeft op bijvoorbeeld de taalontwikkeling van leerlingen, met name van risicoleerlingen.
Het netwerk Kleine Kinderen Grote Kansen speelde hier al eerder op in met de Eerste Hulp Bij grote Onderwijskansen-stage. In heel Vlaanderen hebben toen duizenden studenten meegewerkt ter ondersteuning van meer dan 1.770 basisscholen. Ruim 2.600 studenten ondersteunden de basisschoolleerkrachten op afstand (vb. ontwikkeling digitaal lesmateriaal), meer dan 350 studenten focusten op de hulp aan kwetsbare leerlingen (warme gesprekken, huiswerkbegeleiding, buddy-model) en ruim 1675 studenten hebben in teamteaching in de klas samen met de basisschoolmentor ingezet op differentiatie.
Opnieuw studenten mee voor de klas
Dankzij ondersteuning van de Vlaamse minister van Onderwijs Ben Weyts en de Koning Boudewijnstichting maakt het ‘Kleine Kinderen Grote Kansen-netwerk’ vanaf april 2021 opnieuw in heel Vlaanderen werk van Eerste Hulp Bij grote Onderwijskansen-stages! Studenten staan opnieuw paraat om de klasleerkrachten te helpen bij de ondersteuning op maat voor kleuters en leerlingen. Alle lerarenopleidingen, die allemaal verbonden zijn aan het Kleine Kinderen Grote Kansen-netwerk, zullen hierover met hun stagescholen communiceren.
Minister Ben Weyts: “We zetten alle zeilen bij om leerachterstand weg te werken. De sluiting van de scholen heeft álle leerlingen getroffen, maar de meest kwetsbare kinderen werden het hardst geraakt. Daarom hebben we geïnvesteerd in zomerscholen, bijscholen, buddyprojecten, de bijsprong met extra helpende handen in de klas … en nu ook dit project. We willen absoluut vermijden dat er een soort ‘coronageneratie’ ontstaat met gaten in de schoolse kennis.”
Via lokale projecten inzetten op gelijke kansen
Daarnaast zetten de lerarenopleidingen via het netwerk Kleine Kinderen, Grote Kansen met kennisdeling én met eigen lokale projecten ook verder in op taalstimulering, kwaliteitsvolle interacties en warme relaties met het oog op gelijke kansen voor alle kleuters en leerlingen in het basisonderwijs. Er is bijzondere aandacht voor samenwerking tussen welzijn en onderwijs in functie van warme transities, diversiteit en kansarmoede.
Karel de Grote Hogeschool laat geen kansen liggen in diverse grootstad
Ook de studenten in de lerarenopleiding van de Karel de Grote Hogeschool (KdG) zetten zich in voor EHBO-stages en de docenten werken een lokaal project uit. Ondertussen stoomt de hogeschool studenten klaar om les te geven in de superdiverse grootstad via het vak ‘Focus op de stad’.
Kandidaat-leraren zijn soms afgeschrikt door lesgeven in de grootstad. Ze hebben het gevoel dat ze naast leraar ook sociaal werker, opvoeder of psycholoog moeten zijn. De lerarenopleiding Lager onderwijs van KdG installeerde mede daarom drie jaar geleden een nieuw vak. In het vak ‘Focus op de stad’ worden de studenten zich in het eerste jaar bewust van hun diversiteitsbewuste competenties, in het tweede jaar maken ze de didactische vertaalslag naar de klas.
“Als opleiding in het hart van Antwerpen vormt superdiversiteit ons uitgangspunt bij het vormgeven van onderwijs. Om onze studenten naast ‘startbekwaam’ ook ‘stadsbekwaam’ op te leiden, trekken we met hen tijdens een projectweek de stad in. Ze komen in contact met allerlei organisaties en ontdekken zo naast de uitgagingen van de grootstedelijke context ook de vele kansen voor het ontwikkelen van een brede leeromgeving. “We zijn blij dat we met dit vak kunnen bijdragen aan het aantrekken en behouden van goede leraren om effectief les te geven aan de meest diverse leerlingenpopulaties. Elk kind verdient de beste leraar.” vertelt Aline Deforche, docente in de opleiding.
Samenwerking
Het EHBO-project past in de langetermijnaanpak van Kleine Kinderen, Grote Kansen, het samenwerkingsverband van de Koning Boudewijnstichting, het onderwijsdepartement van de Vlaamse overheid en Kind& Gezin, gericht op gelijke onderwijskansen voor alle kinderen. Deze samenwerking sluit aan bij andere initiatieven van de Koning Boudewijnstichting om kinder- en kansarmoede structureel te bestrijden. Met de EHBO-stages werken de lerarenopleidingen ook mee aan het Relanceplan van de Vlaamse Regering ‘Vlaamse Veerkracht’, dat de ambitie heeft om via remediëringstrajecten de opgelopen leerachterstand als gevolg van de coronacrisis zo snel mogelijk weg te werken.
Volgende Vlaamse lerarenopleidingen werken mee aan dit project: Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen, Arteveldehogeschool, Erasmushogeschool Brussel, Hogeschool Gent, Hogeschool West-Vlaanderen, Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen, Odisee, Hogeschool PXL, Thomas More Kempen, Thomas More Mechelen-Antwerpen, UC Leuven-Limburg, Hogeschool Vives Noord en Hogeschool Vives Zuid.
Meer informatie op www.grotekansen.be.
Afbeelding: www.kdg.be