Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, heeft het appartementsgebouw ‘Résidence Prince Albert’ voorlopig beschermd als monument.
“De ‘Résidence Prince Albert’ is een luxe appartementsgebouw uit het interbellum met voor die tijd modern wooncomfort, technische en gemeenschappelijke voorzieningen, opgetrokken voor de welgestelde burgerij. Het gebouw is ontworpen door de Poolse architect Nachman Kaplansk. Hij realiseerde voornamelijk in Antwerpen een consequent modernistisch oeuvre, waarmee hij tot de kopstukken van het interbellummodernisme mag gerekend worden. De bescherming past in het beleidsthema “20ste-eeuwse architectuur in Antwerpen”. Het appartementsgebouw wordt beschermd omwille van de stedenbouwkundige en architecturale waarde”, aldus minister-president Geert Bourgeois.
Verschillende appartementsgebouwen die Kaplansky in de jaren 1930 voor Antwerpen ontwierp, behoren tot de meest opmerkelijke modernistische flatgebouwen in de stad. Eén van de meest prestigieuze is de ‘Résidence Prince Albert’ uit 1936-1937 aan de Prins Albertlei. De aanwezigheid van een aparte dienstingang, een conciërgewoning, een goederenlift, gegroepeerde meidenkamers op de benedenverdieping en de grootte van de appartementen met scheiding tussen dag-, nacht- en dienstvertrekken kenmerken het gebouw als een constructie die opgetrokken is voor de welgestelde burgerij.
De gevels zijn door hun strakke lijnvoering en heldere opbouw een zuivere uiting van de nieuwe zakelijkheid, sterk geïnspireerd op het werk van Le Corbusier en Dudok. De voorgevel is dynamisch door de afwisseling van horizontaliserende elementen zoals de bandramen en het krachtig verticaal accent door de oplopende loggia’s met balkons. Het modernistisch karakter van de achtergevel en de achterbouw ligt voornamelijk in het expressief baksteenmetselwerk, de volumewerking van de halfronde verticaliserende erkerpartij en de pilotis-structuur (de structuur van het gebouw wordt niet gedragen door muren maar door pijlers, die de vloer en het dak dragen).
De lift met een houten liftkooi en harmonicadeur, afgewerkt met een schachtwand en geïntegreerde liftdeur van glas en staal, voorzien van koperen noppen, is representatief voor de liftbouw uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Bij het ontwerpen van de lift ging veel aandacht naar de esthetische uitwerking.
In de meeste appartementen zijn de basisprincipes van het modernisme nog herkenbaar in de interieurs en hierin ligt hun erfgoedwaarde: een doelmatige indeling van de plattegrond met een functionele, efficiënte schikking van de vertrekken, gericht op een optimale ruimtebenutting, bezonning, belichting en verluchting.
Procedure
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Binnen negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
Foto: Agentschap Onroerend Erfgoed