Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, heeft de stoomsleepboot Amical voorlopig beschermd als varend erfgoed.
“In Vlaanderen is er maar één met stoom aangedreven vaartuig overgebleven: de stoomsleepboot Amical. Met de bescherming als varend erfgoed bewaren we een kostbare relikwie uit het tijdperk van de stoommachine”, aldus minister-president Geert Bourgeois.
De Amical is in 1914 gebouwd op de Nederlandse werf Huiskens en Van Dijk in Dordrecht. Vanaf ongeveer 1930 vaart het schip als sleper op de Belgische wateren. In 1951 krijgt de Amical een andere functie. Het bedrijf Haeck & Van de Meerssche bouwde een aantal slepers om tot zand- of modderkrabbers, waaronder de Amical. De baggervloot leverde een aanzienlijke bijdrage aan het op diepte houden van de toegangen tot de Antwerpse haven. De Amical werd ingezet aan de Royersluis tot het vaartuig in 1965 uit dienst werd genomen en uiteindelijk in 1986 aan de museumcollectie van het Antwerpse Scheepvaartmuseum werd toegevoegd. De Amical is een gaaf bewaard voorbeeld van een sleepboot. De Amical is specifiek ontworpen 
voor het slepen van vaartuigen zonder eigen aandrijving zoals pontons en sleepspitsen. Het schip heeft de typische bouw van een stoomsleper van het begin van de twintigste eeuw, met als hoofdkenmerken de steile spitse voorsteven om de weerstand in het water te verminderen en de geveegde achtersteven die een voldoende rendement van de schroef moest verzekeren. Essentieel is de trekkracht en de grote wendbaarheid. De stoomsleepboot heeft een relatief groot machinevermogen en een schroef met een grote diameter en vier schroefbladen.
De Amical heeft een zeldzame intacte Luikse Piedboeuf stoomketel uit 1943 en een originele, zeldzame intacte triple-expansie stoommachine uit 1914. De speciale uitlijning van de cilinders, met de schuiven en de excentrieken deels aan de zijkant van de stoommachine, is erg zeldzaam en typisch voor de producent Huiskens & Van Dijk. Het vaartuig maakt deel uit van de collectie van het MAS. De bedoeling van het MAS is om de Amical weer in varende staat te brengen.
Achtergrondinformatie
Stoomboten spreken tot de verbeelding. Op het einde van de negentiende eeuw vormden ze de belangrijkste aandrijving op het water, naast windkracht. In België is het slepen door stoomsleepboten in het laatste kwart van de negentiende eeuw algemeen. Tegen 1913 werd 57,7% van alle transport over de binnenwateren gesleept door stoomsleepboten. Tot aan de Tweede Wereldoorlog waren de meeste sleepboten in België met stoom aangedreven. Vele schepen werden op de rivieren en de kanalen gesleept door een puffende stoomboot. In relatieve stilte, toch in vergelijking met dieselmotoren, bewogen de stoommachines zich voort. Door de motorisering van de Belgische binnenvaartvloot verdwenen de riviersleepboten. De getuigen van het stoomtijdperk zijn erg zeldzaam geworden.
Procedure
Na de voorlopige bescherming kunnen de zakelijkrechthouders opmerkingen of bezwaren indienen. Binnen een periode van negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
Foto’s: © Agentschap Onroerend Erfgoed