Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, heeft de eendenkooi met eiland in de Oude Schelde in Bornem voorlopig beschermd als monument. De eendenkooi, gelegen bij het kasteel van Marnix van Sint- Aldegonde, is een opmerkelijke getuige van een bijzondere jachttechniek op waterwild uit de 13de-14de eeuw. Deze kooi dateert uit 1318 en is daarmee de oudste vast renderende installatie in Europa.
Historiek
Eendenkooien zijn vaste vanginstallaties die bestaan uit grote fuiken, opgesteld over sloten. Het lokken en vangen van aanzienlijke aantallen eenden ontwikkelde zich in de Lage Landen vanaf de 13de eeuw. De uitzonderlijke jachtwijze was gericht op een gegarandeerde afzet van waterwild voor consumptie op kastelen, abdijen of in steden. De historisch belangrijke eendenkooi van Bornem dateert uit 1318 en is de oudste vast renderende installatie in Europa. Momenteel zijn er in Vlaanderen 29 bekende locaties van eendenkooien, waarvan slechts een zevental nog min of meer goed bewaard. Deze bescherming maakt deel uit van een thematisch pakket van eendenkooien in Vlaanderen. Ook de eendenkooien in Merkem en Meetkerke zullen voor bescherming worden voorgedragen. Samen met de al beschermde eendenkooi in Uitbergen zullen de vier belangrijkste van de 29 gekende eendenkooien beschermd zijn.
De heren van Bornem konden zich beroepen op het feodale jachtrecht. De eendenkooi van Bornem werd, na de godsdiensttroebelen op het einde van de 16de eeuw, door baron Pedro I de Coloma heropgebouwd en geperfectioneerd. Doorheen de lange geschiedenis van de eendenkooi werd het aantal vangpijpen op de zuidelijke en noordelijke oever van de Oude Schelde aangepast en uitgebreid. Lange tijd werd de eendenkooi door rentmeesters geëxploiteerd en werd er een vaste kooiman in dienst genomen. Naast eigen consumptie werden eenden ook afgezet op de wildveiling van Brussel. Na het vangstverbod voor waterwild (1972) werd de eendenkooi van Bornem nog een tijdlang gebruikt als vogelringstation.
Procedure
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Na een periode van negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
Meer informatie over de procedure:
https://www.onroerenderfgoed.be/nl/bescherming/beschermd-onroerend-erfgoed/procedure/
Foto’s: Onroerend Erfgoed