Exact 20 jaar geleden teisterde een ongeziene regenval onze provincie. De waterlopen konden het water niet de baas. Rik Röttger, gedeputeerde van waterbeleid: ”Men stelde met veel leed en schade vast dat we niet voorbereid waren op zulke waterellende. 1998 is dan ook het jaar dat het waterbeleid in stroomversnelling heeft gebracht. Intussen is er veel gebeurd: van pompstations tot nieuwe overstromingsgebieden. We willen geen natte voeten meer.’’
2018 wordt ook gedenkwaardig want we hebben de dubbele effecten van de klimaatverandering aan den lijve ondervonden. De hulplijnen voor wateroverlast en overstromingen stonden het kletsnatte voorjaar roodgloeiend. Maar de zomer van 2018 zal de geschiedenis ingaan als de lange zomer van droogterecords, hittedagen, waterschaarste en captatieverboden.
Terugblik op 1998
Om een idee te geven van de waterellende die de mensen in onze provincie 20 jaar geleden hebben ondergaan, hebben we een paar opvallende mediaberichten en foto’s verzameld.
Waterellende sterk teruggedrongen
1998 maakte de nood aan structurele oplossingen pijnlijk voelbaar. Er is sindsdien heel wat veranderd in het provinciale waterbeleid. De installatie van grote pompen langsheen de Grote Nete en Beneden Nete was de eerste grote maatregel. Ondertussen staat de provincie 50 ha overstromingsgebied en 20 pompstations verder. Ook de Vlaamse regering zag de meerwaarde en krachtige rol van de provincie. In 2014 kreeg de provincie dubbel zoveel onbevaarbare waterlopen in beheer.
Terwijl de brandweer vooral bij acute waterlast lokaal op het terrein in de bres springt, gaan de provinciemedewerkers op zoek naar een structurele, integrale en duurzame aanpak. De provincie denkt en handelt in termen van stroomgebieden en valleien. Water wegpompen in de ene gemeente schept problemen in de andere gemeente.
Een veilige leefomgeving zonder wateroverlast door water te bufferen en vlot verder te leiden, is de primaire doelstelling van het provinciaal waterbeleid. Omdat de provincie ook andere plichten en taken tav Europa, Vlaanderen en haar burgers moet vervullen, schenkt ze in haar waterbeheer ook maximale aandacht aan natuurbescherming, landschap, klimaat, landbouw, groene recreatie…
Klaar staan voor de klimaatverandering
Eind 2017 wilde de provincie weten hoe mensen dachten over de klimaatverandering, waar ze schrik voor hadden, en wat ze verwachten van het provinciebestuur. Uit de chatdialogen kwam hoofdzakelijk de angst voor overstroming naar boven. De provincie Antwerpen liet ook onderzoeken hoe de klimaatverandering zich zal laten voelen in onze regio. Samen met gemeenten, burgers, scholen en bedrijven wil ze de klimaatopwarming afremmen maar ook klaar staan voor de gevolgen.
Daarom is er een hoopvol klimaatadaptatieplan uitgeschreven. Waterbeheer speelt daarin een grote rol. Hoge en lage waterstanden zullen elkaar nog meer uitdagen. We krijgen extreme regenbuien afgewisseld met periodes van hitte en droogte. Het beter sluiten van de waterkringloop moet deze extremen matigen. De provincie draagt ook haar steentje bij in enkele grensoverschrijdende Europese klimaatprojecten om de impact van haar inspanningen te versterken.
Foto: De pompen die bij hoogtij het water van de Itterbeek naar de Nete spuwen, zijn na 20 jaar nog steeds onmisbaar / Provincie Antwerpen