De ambitieuze tentoonstelling geeft een blik op de rijkdom en veelzijdigheid van stillevens uit Spanje. In een chronologisch overzicht, van de jaren 1600 tot vandaag, ontdekt de bezoeker een 80-tal werken van Spaanse meesters. Stillevens van grote kunstenaars met universele erkenning, zoals Cotán, Velázquez, Goya, Picasso, Miró en Dalí worden geplaatst naast werk van hun tijdgenoten en voorlopers om een zo compleet mogelijk beeld te schetsen van het genre en de evoluties die het doormaakte. Stillevens komen al van oudsher voor, maar ontwikkelden zich pas vanaf de 17e eeuw tot een apart genre. Het Spaanse stilleven neemt een specifieke plaats in binnen de Europese context. Er is een onmiskenbare verwantschap met Vlaamse en Italiaanse modellen, maar de eerste specialisten van het stilleven in Spanje ontwikkelden hun eigen beeldtaal. Vooral de ‘bodegónes’ uit de 17e eeuw, gekenmerkt door hun sobere en uitgepuurde uitvoering, zijn ware hoogtepunten in de geschiedenis van het genre.
Ondanks zijn populariteit bij opdrachtgevers en koninklijke hoven, is het stilleven een vaak miskend genre: het wordt bekeken als een academische oefening in compositie, kleur en textuur met vooral decoratief belang. Toch is het een boeiend domein in de kunstgeschiedenis. De grote variëteit aan afgebeelde objecten – zoals tafels met voedsel, fruit of wild, vanitastaferelen, trompe l’oeils en zelfs kookscènes – barsten vaak van symboliek en moraliserende boodschappen. Het stilleven maakte ook een boeiende evolutie mee: van een enorme bloei en expansie tijdens de weelderige barokjaren in de 17e en 18e eeuw, tot het uiteindelijk in de twintigste eeuw terug op de kaart werd gezet door de avant-garde. Kubistische experimenten van artiesten als Picasso tilden het traditionele genre naar een nieuw niveau en maakten het weer relevant.
Het is bijna 20 jaar geleden dat er nog een tentoonstelling gewijd werd aan het Spaanse stilleven (Bilbao Fine Arts Museum,1999). Deze retrospectieve brengt voor de eerste keer de vierhonderdjarige evolutie in beeld van de fraaiste Spaanse stillevens en is opgebouwd rond 4 thematisch-chronologische clusters per eeuw. Bij de start in de 17e eeuw is de blikvanger ongetwijfeld de ‘oervader van het genre’, Sanchez Cotán, die vele generaties na hem beïnvloedde. Van de eerste bodegónes uit de zeventiende eeuw, gaat het verder met de persoonlijke interpretaties van Velázquez, Zurbarán en Goya tot de vormexperimenten van Picasso, Dalí en Miró en het werk van hedendaagse Spaanse kunstenaars als López of Barceló. De expo focust op een minder bekend aspect van hun werk en werpt een ander licht op het oeuvre van deze belangrijke Spaanse kunstenaars door het in de context van het stilleven te plaatsen.
Ángel Aterido, Doctor in de kunstgeschiedenis en specialist van het Spaanse stilleven, selecteerde de kunstwerken. Na de première in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel, reist de tentoonstelling door naar Musei Reali di Torino (22.06 > 30.09.2018).
Naar aanleiding van Spanish Still Life brengt BOZAR Spaanse muziek uit de 17e eeuw. Op het programma staat een concert van contratenor Carlos Mena met zijn Capilla de Música Santa Maria op 7 maart in de Henry Le Boeufzaal en een optreden van Eduardo Egüez op barokgitaar en luit op 11 april.
Tickets: € 16 (kortingen op www.bozar.be)
Coproductie: Musei Reali di Torino
Steun: FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Kanselarij van de Eerste Minister
Tentoonstelling: 23.02.2018 – 27.05.2018
Spanish Still Life
BOZAR Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel
Open: van dinsdag tot zondag, 10u > 18u (donderdag: 10u > 21u)
Gesloten: maandag
Tickets: € 16 (kortingen op www.bozar.be)
Info & tickets
+32 (0)2 507 82 00 – info@bozar.be – www.bozar.be
Foto top:
Juan Sánchez Cotán, Quince, Cabbage, Melon and Cucumber, ca 1602, San Diego, The San Diego Museum of Art, gift of Anne R. and Amy Putnam / Bozar