Een uitzonderlijke aanwinst van de Koning Boudewijnstichting en een unieke partituur voortaan bewaard en ontsloten in KBR

Afgelopen zomer verwierf het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, dat door de Koning Boudewijnstichting (KBS) wordt beheerd, de autografische partituur van het Poème nocturne voor viool, cello en orkest opus 29 van de Belg Eugène Ysaÿe (1858-1931). De KBS geeft dit uitzonderlijk stukje muzikaal erfgoed in bruikleen aan de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), waar vele partituren van deze violist-componist worden bewaard en bestudeerd.

Vanaf de jaren 1880 – en dit gedurende vijf decennia lang – was Eugène Ysaÿe een toonaangevend figuur in de Belgische en internationale muziekwereld. Als componist, getalenteerd violist, dirigent en concertorganisator ging Ysaÿe om met de grootste musici van zijn tijd zoals Bloch, Casals, Debussy, Fauré, Franck, Grieg, Saint-Saëns of Rachmaninov. Ysaÿe was ook een pedagoog en leidde vele jonge violisten op die een bloeiende carrière kenden als vertolker of docent.

Vandaag (her)ontdekt de wereld de muziek van deze Belgische componist. De partituur van het Poème nocturne herinnert ons eraan dat het werk van Ysaÿe meer omvat dan zijn zes sonates voor viool solo die violisten overal ter wereld vandaag nog steeds spelen en opnemen.

 Een unieke handschrift

Dit prachtige handschrift, geschreven in paarse en rode inkt, is ingebonden en telt 62 pagina’s. Het is gesigneerd, gedateerd (3 april 1926) en opgedragen aan de Belgen Albert Zimmer (1874-1940), violist, en Jacques Gaillard (1875-1940), cellist. Ysaÿe componeerde dit werk in 1914 aan de piano en bewerkte het in 1926 tot een versie voor orkest. Deze werd nooit uitgegeven noch opgenomen. Dit handschrift vormt dus een unieke bron voor dit stukje Belgisch muzikaal erfgoed.

Binnenkort gespeeld en opgenomen

Dankzij deze aanwinst, die intussen al werd gecatalogeerd en gedigitaliseerd door KBR, is Poème nocturne voortaan voor eender wie toegankelijk. In december 2023 zal dit werk van Ysaÿe deel uitmaken van de werken die solisten en het Orchestre Philharmonique Royal de Liège (OPRL) zullen opnemen voor het Belgische platenlabel Musique en Wallonie.

Langdurige samenwerking

Deze aanwinst is een nieuw voorbeeld van nauwe samenwerking tussen de KBS en KBR. De KBS geeft al heel wat jaren archieven, handschriften, partituren, tekeningen of objecten, die ze aankocht of geschonken kreeg, in bruikleen aan KBR. Op muzikaal vlak kunnen we verwijzen naar de Fondsen Vieuxtemps, Boesmans, Dupuis of Grumiaux.

Beide instellingen zorgen voor het conserveren, bestuderen en ontsluiten van Belgisch erfgoed. De KBS ondersteunt ook meerdere projecten van KBR, waaronder restauratieprogramma’s.

Het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché heeft de aanwinst mogelijk gemaakt van Poème nocturne. Dit Fonds, beheerd door de KBS, heeft als doel het roerend cultureel erfgoed van Belgische kunstenaars te bewaren. Het Fonds steunt de aankoop, de bewaring, de restauratie en de ontsluiting van kunstwerken van Belgische artiesten over de eeuwen heen, met uitzondering van hedendaagse kunstenaars.

Foto: Koning Boudewijnstichting / Koninklijke bibliotheek van België