Een boeiende spreker trakteert je op een inspirerende lezing over kunst. Mooier kan een zondag niet starten. Hélène Dubois leidt sinds 2016 het ambitieuze conservatieproject van de Aanbidding van het Lam Gods van de gebroeders van Eyck. Tijdens haar lezing vertelt ze alles over dit project en de revelaties die ermee gepaard gaan.
Meesterwerk in woelige tijden
Sinds 1432 siert het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck de Sint-Baafskathedraal van Gent. De unieke en befaamde polyptiek maakte er een bewogen geschiedenis mee. Godsdienst- en wereldoorlogen, de beeldenstorm, invasies, diefstallen, branden …
Al die gebeurtenissen bepaalden de materiële conditie van het meesterwerk. Ook veranderingen in de liturgie en esthetica, en de natuurlijke evolutie van de originele materialen – beïnvloed door eerdere restauraties – oefenden een belangrijk effect uit op de stabiliteit en het uiterlijk van het Lam Gods.
Spectaculaire restauratie
Sinds 2012 is de conservatie- en restauratiecampagne van het Lam Gods in handen van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. Bij aanvang van de restauratie opteerden de restauratoren voor een stabiliserende, terughoudende conservatiebehandeling.
Gaandeweg deden ze onverwachte ontdekkingen: heel ruim aangebrachte oude overschilderingen bedekten de originele verflagen waarvan het bestaan eeuwenlang 
onvermoed was gebleven. De laatste toevoegingen dateerden van het midden van de 16de eeuw.
De restauratoren en onderzoekers van het KIK, de Universiteit Gent en de Universiteit Antwerpen verwijderden de overschilderingen. Zo werd de uitzonderlijke kwaliteit van de polyptiek opnieuw zichtbaar. Sinds oktober 2016 staat Hélène Dubois aan het hoofd van dit multidisciplinaire team.
Op de website Closer to Van Eyck kan je het werk en de effecten van de restauratie in detail bekijken.
Hélène Dubois studeerde kunstgeschiedenis aan de Université Libre de Bruxelles en conservatie-restauratie van Europese schilderkunst Oude Meesters aan het Hamilton Kerr Institute, University of Cambridge (VK).
Ze werkte aan het Doerner-Institut in München (D), het J. Paul Getty Museum in Malibu (VSA), de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel en de Stichting Restauratie Atelier Limburg in Maastricht (NL). Daar doceerde ze ook conservatie-restauratie van schilderijen.
Sinds 2008 is ze verbonden aan het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in Brussel (KIK-IRPA).
Sinds oktober 2016 leidt zij het conservatieproject van de Aanbidding van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck. Zij onderzoekt de materiële geschiedenis van het altaarstuk voor haar doctoraal proefschrift aan de Universiteit Gent.
Foto’s: www.kmska.be