Polio moet de wereld uit en daarvoor is een nieuw vaccin nodig. UAntwerpen testte in 2017 twee kandidaat-vaccins in het containerdorp Poliopolis. De resultaten zijn veelbelovend: de twee vaccins kunnen als veilig en immunogeen worden beschouwd. Dat bericht het medische toptijdschrift The Lancet.
De definitieve uitroeiing van polio komt dichterbij, maar in landen als Afghanistan, Pakistan en Nigeria komt de ziekte nog voor. In 2018 werden er 33 gevallen gerapporteerd. “Het huidige drinkbare vaccin heeft polio in de meeste landen een halt kunnen toeroepen,” zegt prof. Pierre Van Damme van het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (UAntwerpen). “Maar in uitzonderlijke gevallen kan dit vaccin een vorm van de ziekte veroorzaken. Om de laatste stap naar een poliovrije wereld te zetten en het doel van het Global Polio Eradication Initiative (GPEI) te realiseren, is er dus een nieuw vaccin nodig.”
Een conglomeraat van onderzoekers ontwikkelde twee nieuwe kandidaat-vaccins. Vooraleer die op het terrein kunnen ingezet worden, moeten ze uitgebreid getest worden. In 2017 voerde het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties een unieke studie uit met de twee vaccins. Twee groepen van vijftien vrijwilligers leefden 28 dagen lang in volstrekte quarantaine in het containerdorp Poliopolis op de Universiteit Antwerpen. De studie werd gefinancierd door de Bill & Melinda Gates Foundation.
Zonder nevenwerkingen
De studie verliep vlot. De analyse van de onderzoeksresultaten maakt nu ook duidelijk dat de twee geteste kandidaat-vaccins veilig en immunogeen zijn. Dat blijkt uit een paper die gepubliceerd werd in het vaktijdschrift The Lancet.
“Beide vaccins werden goed verdragen zonder noemenswaardige nevenwerkingen. Ze zorgen alle twee voor een prima immuunantwoord, met vorming van de nodige neutraliserende antistoffen, en seroprotectie na de vaccinatie”, legt Van Damme uit. “Het vaccinvirus was bij respectievelijk 15/15 (100%) en 13/15 (86,7%) deelnemers detecteerbaar in de stoelgang van de vrijwilligers. Terugkeer naar neurovirulentie was laag voor de vaccinvirussen geïsoleerd uit de stoelgang van de vrijwilligers. Sequentiëring van het vaccinvirus uitgescheiden in de stoelgang toonde geen verlies van attenuatie bij beide kandidaat-vaccins.”
Wereldgezondheidsorganisatie
De resultaten van de eerste onderzoeksfase zijn dus veelbelovend. Ondertussen lopen reeds twee opvolgstudies naar de kandidaat-vaccins. Het CEV test ze samen met collega’s van de UGent bij 232 gezonde volwassenen tussen 18 en 50 jaar. Van Damme: “En in Panama worden dit jaar jonge kinderen en zuigelingen gevaccineerd, zodat men tegen eind 2019 gegevens heeft in de verschillende leeftijdsgroepen met deze kandidaat-vaccins.”
“Dankzij een bijzondere samenwerking over de continenten heen, tussen wetenschappers, vaccinproducenten en andere stakeholders, komt de realisatie van een nieuw oraal poliovaccin – het eerste nieuwe vaccin in meer dan zestig jaar – nu snel dichterbij”, reageert Dr. Ananda S. Bandyopadhyay, Senior Program Officer bij de Gates Foundation. Uiteindelijk zal het aan de Wereldgezondheidsorganisatie zijn om te beslissen hoe en wanneer deze vaccins worden ingezet.
www.uantwerpen.be/polio
https://path.azureedge.net/media/documents/nOPV-Fact-Oct2018_22.pdf