In Van kasteel tot station maak je een korte wandeling door de geschiedenis. In twee zalen zie je bijzondere voorwerpen, documenten, schilderijen en foto’s die samen het verhaal van Breda vertellen. De geschiedenis van de vestingstad die uitgroeide tot verbindingsstad wordt weerspiegeld in de rijke collectie. Aan het schitterende glaswerk van de adjudant van het beroemde turfschip lees je zijn maatschappelijke status af. Aan de regenboogtrui van de wielrenner Kees Pellenaars kleeft nog iets van de sensationele overwinning van de eerste Nederlandse wereldkampioen op de weg. Je loopt van de Nassaus langs de Tachtigjarige Oorlog en het Bisdom naar de industrie. En vandaar weer verder, langs de Bredase Kunstkring en de Tweede Wereldoorlog naar de wederopbouw en het nieuwe station. Langs de wanden hangen aan de ene kant de veranderende stadsgezichten. Aan de andere kant hangen de portretten van mensen die op verschillende manieren met de stad verbonden zijn.
Topstukken
Je ziet het oudste stadsgezicht van Breda en een even elegant als lieflijk Catharinabeeld uit het Begijnhof. Vergelijk de twee oogverblindende monstransen die een periode van vier eeuwen overbruggen. En verbaas je over een zeldzaam schilderij van het Carnaval in de eerste oorlogsjaren. Loop vooral ook niet te snel voorbij het gedetailleerde schilderijtje van Reinhardt Willem Kleijn waarop de eerste fabrieken verschijnen aan de rand van de stad. Bekijk het beukenhouten borstbeeld van Niel Steenbergen. Onderga het monumentale drieluik waarop Dio Rovers een beeld schetst van de Vlucht van Breda op 12 mei 1940.
Gezichten van de stad
Inwoners maken de stad. We stellen je voor aan de machtige adel, de religieuze leiders en de invloedrijke kunstenaars. Ze hebben Breda gevormd of zijn door de stad geïnspireerd. Maak kennis met de Duitse edelman Engelbrecht van Nassau en zijn vrouw Johanna van Polanen: grondleggers van de adellijke allure van de stad. Leer de kunstenaars Dio Rovers en Paul Windhausen kennen, centrale figuren in de Bredase Kunstkring. En ontmoet boerenzoon Adrianus Oomen uit Teteringen, dankzij wie in de negentiende eeuw het bisdom Breda wordt opgericht.
Stadsgezichten
Met een reeks stadsgezichten laten we de ontwikkeling van Breda zien. Een stad die begint als een vesting met hoge muren. Lange tijd zijn het Kasteel en de Grote Kerk beeldbepalend. Graaf Hendrik III van Nassau brengt Breda op een hoger plan en maakt van het Kasteel een bewonderd renaissancepaleis. Gaandeweg moet het boerenlandschap plaatsmaken voor de rokende schoorstenen van de fabrieken en trekt de spoorweg de grens van de stad. De ambitieuze stedelijke ontwikkeling na de oorlog wordt bekroond met het nieuwe stationsgebouw. Daarmee staat Breda definitief op de kaart als een stad die mensen en bedrijven met elkaar verbindt.
Kunstenaars, fotografen en ontwerpers
Met werk van o.a. August Allebé, Atelier P.J.H. Cuypers, Atelier Jules Dobbelaere, H.G. Beerman, J. Beyens, Adrianus van Beugen, Petrus van Boxtel II, Matthijs van Bree, H.M. Brom, Feitze de Bruijn, Jacques Callot, Hans Chabot, Tom Claassen, A.G. Cornet, J. van Croes, Louis Davion, J. Van Delft, Cornelis Andreas van Dongen, Paul van Gils, Johan van Gurp, Herman Hertzberger, G. van der Heijden, Herman Heijenbrock, W.G.F. Heymans, Teun Hocks, Frans Hogenberg, Ludwig Hohlwein, J. Houbraken, J.F. Hütten, Willem Huybreghs, N.J.W. Huyskens, J.C. Huysmans, B.F. Immink, Johannes Jansonius, Pieter van der Keere, Kees Kelfkens, Adriaan Woutersz. Keyen, Arthur Klep, Reinhardt Willem Kleijn, Johannes Christiaan Karel Klinkenberg, Hein Koreman, Hendrik Maarten Krabbé, Jan Adam Kruseman, Arnold W.M. van de Laar, Max Liebermann, Ron Machielse, Lukas van der Meer, Hendrik Meyer, Pieter Laurens Mol, Frans de Momper, Gerrit de Morée, H.G. Ontrop, Christel Ooms, Cas Oorthuys, Johannes Peeters, Pier Francesco Pieri, Pieter Quast, Wiel van der Randen, Dio Rovers, Jan van Rijckel II, Guido Andries di Savino, André Schreurs, Jacob Seldenslach, Jan Sluijters, P. Soutman, Ben Speekenbrink, Niel Steenbergen, Martine Stig, Jan Strube, I. Suiderhoef, Koen van Velsen Architecten, Cor Viveen, Emile Waegeningh, Jadwiga Walker, Antoon van Welie, Henk Werschkull, Paul Windhausen, René de Wit, Nico van Zijverden
Van 17 juni 2017 t/m 17 juni 2022.
Stedelijk Museum, Boschstraat 22, 4811 GH Breda
info@stedelijkmuseumbreda.nl – www.stedelijkmuseumbreda.nl
Foto’s: Stedelijk Museum & Ruddy Berghmans