Antwerpen heeft de resultaten bekendgemaakt van de telling van dak- en thuislozen in de stad. Die telling gebeurde in Vlaanderen in samenwerking met de KU Leuven en de Koning Boudewijnstichting. Het is de eerste keer dat stad Antwerpen meedoet aan de telling. Door verschillende vormen van dak- en thuisloosheid in kaart te brengen krijgt de stad een beter inzicht in de doelgroep en de onzichtbare dak- en thuisloosheid.
Bijna 3.500 Antwerpse dak- en thuislozen
In totaal werden 3.454 dak- en thuislozen geteld in Antwerpen, waarvan 910 kinderen die de verblijfplaats met hun ouders delen. De telling geeft aan dat de meeste kinderen opgevangen worden door de stad, zij verblijven in een opvang of een noodwoning.
Van de volwassen dak- en thuislozen is ongeveer 65% man en 35% vrouw. De meeste dak- en thuislozen (38,8%) verblijven bij vrienden en familie. Zo’n 20% wordt al opgevangen en is op zoek naar een duurzame oplossing. 423 van de volwassen dak- en thuislozen zijn acuut dakloos. Zij verblijven op straat, in de nachtopvang, een auto, een kraakpand, een garage of een tent.
Schepen voor sociale zaken Tatjana Scheck: “Bijna 37% van de personen die verblijven in een niet-conventionele ruimte zoals een auto, kraakpand, garage of een woning zonder contract is vrouw. Dat cijfer uit de telling leert ons dat we in Antwerpen nog meer moeten inzetten op een gendersensitieve aanpak, ook binnen de preventie van dakloosheid. Binnen de ketenaanpak Kadans, voor langdurig daklozen, creëerden we eerder al 12 plaatsen voor vrouwen.”
De grootste groep dak- en thuislozen bevindt zich in Antwerpen-Centrum en Antwerpen-Noord. In die aankomstwijk komen veel kwetsbare huurders terecht. Daarnaast zijn in deze wijken veel voorzieningen voor dak- en thuislozen, zoals opvangcentra en noodwoningen. De stad breidde het aantal opvanglocaties en noodwoningen de voorbije jaren aanzienlijk uit en zette daarbij al in op een meer evenwichtige spreiding van nieuwe noodwoningen en opvangplaatsen over de stad.
Gezondheid
Dakloosheid omvat meer dan alleen huisvestingsproblemen. Slechts 21% van de dak- en thuislozen heeft geen gezondheidsproblemen. Daarnaast kampt een grote groep met verslaving en mentale gezondheid. Die zijn zowel de oorzaak als het gevolg van dakloosheid.
230 van de dak- en thuislozen hebben vermoedelijk ook een verstandelijke beperking, en daardoor ook nood aan gespecialiseerde hulp. Tegelijk maken 210 mensen langer dan nodig gebruik van zorgvoorzieningen zoals een psychiatrisch ziekenhuis of een instelling omdat ze geen duurzame woonoplossing vinden, zowel binnen de gepaste zorginstellingen als op de private huurmarkt.
Met het samenwerkingsverband Kadans (KetenAanpak Daklozen Antwerpen Stad) begeleidt de stad samen met verschillende partners ongeveer 200 dak- en thuislozen. Het gaat om een kwetsbare doelgroep met een complexe problematiek, waaronder verslaving en psychische problemen, soms in combinatie met een mentale beperking. In samenwerking met verschillende partnerorganisaties zet stad Antwerpen ook bewust in op duurzame huisvesting en woonbegeleiding. Zo probeert de stad te vermijden dat mensen (opnieuw) dakloos worden, zowel in de sociale huisvesting als op de private markt.
Schepen voor sociale zaken Tatjana Scheck: “Deze legislatuur tekenen we bijna een verdubbeling op in de investeringen voor het beleid rond dak- en thuislozen. Zo maakten we de keuze om alle bijkomende plaatsen, naast de nachtopvang, te voorzien in 24 op 24 uur opvang voor jongeren, zieke daklozen en gezinnen. We stellen vast dat het steeds vaker gaat om mensen die geen duurzame oplossing vonden binnen andere opvangsystemen. De problemen worden steeds complexer. We voelen dan ook dat we op de grenzen stoten van onze bevoegdheden en mogelijkheden als stedelijk beleid, en kijken naar andere beleidsniveaus om ook hun verantwoordelijkheid op te nemen om mee dakloosheid te vermijden én duurzame oplossingen te ondersteunen.”
Belangrijke cijfers
De cijfers uit de telling komen van medewerkers van sociale organisaties en diensten die in contact komen met dak- en thuislozen in de stad. 39 organisaties vulden in totaal 3.034 vragenlijsten in. De telling benadert de problematiek breed. Deelnemers tellen niet alleen hoeveel mensen op straat slapen, maar brengen ook de meer verborgen vormen van thuisloosheid in beeld. De data geven dus een beter inzicht in de oorzaken van dakloosheid.