Op het Zaha Hadidplein werd vanochtend het beeld “De herrijzenis van Antigoon” plechtig onthuld door Havenschepen Marc Van Peel, Cultuurschepen Caroline Bastiaens, Havenbedrijf CEO Jacques Vandermeiren en Bruno Kristo, de kunstenaar. Het werk dat op bolder 70 werd bevestigd, verbeeldt de hand van de reus Antigoon die opnieuw aan land komt en werd geïnspireerd op de stadslegende over de strijd die Silvius Brabo leverde tegen de reus Antigoon. De kunstenaar ontwierp het beeld in 2012 en sindsdien heeft het al op verschillende plaatsten in de stad gestaan. Met deze aankoop wil het Havenbedrijf de herinnering levend houden aan de strijd die gestreden werd om de Schelde open en bevaarbaar te houden. Deze aankoop past in het beleid van het Havenbedrijf om in en rond het Havenhuis ruimte te voorzien voor kunst.
In de legende die volgens sommige bronnen een verklaring zou geven aan de naam Antwerpen, neemt de Romeinse soldaat Silvius Brabo het op tegen de reus Antigoon die tolgeld vroeg aan schepen die naar Antwerpen voeren. Schippers die weigerden te betalen, werden door de reus de hand afgehakt. Brabo versloeg de reus en hakte diens had af om het vervolgens in de Schelde te werpen. Hiermee bevrijdde Brabo stad en haven van de tolheffing en was er opnieuw vrije scheepvaart mogelijk.
De rijke geschiedenis van stad en haven toont aan dat de Schelde voor Antwerpen de bron van welvaart en voorspoed is. Na de val van Antwerpen in 1576 ging het de stad heel wat minder voor de wind. De Scheldetoegang werd afgesloten en het bevolkingsaantal van de stad halveerde tot iets meer dan 40.000 inwoners. Vanaf dan is er een quasi aaneengesloten periode van 200 jaar waar het opvaren van de Schelde onmogelijk was of geld kostte. Ondanks de verschillende pogingen in de 17 en 18 eeuw om de Schelde opnieuw open te maken, was het voor de eerste verdienstelijke poging wachten tot het begin van de 19e eeuw en de komst van Napoleon naar Antwerpen. In de geest van de Franse revolutie werd de vrije bevaarbaarheid van rivieren een mensrecht en gedurende 15 jaren kon Antwerpen opnieuw via de rivier handel drijven. De onafhankelijkheid van België in 1830 bekende het einde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Dit inspireerde de Nederlandse koning Willem I om opnieuw een tol in te voeren voor scheepvaart naar Antwerpen. Het is pas in 1863 dat een internationale coalitie deze tol eenmalig afkoopt en daarmee voor eens en voor altijd de Schelde vrij bevaarbaar maakt. Havenschepen Marc Van Peel: “De geschiedenis leert ons dat het belangrijk is om te waken over de toegankelijkheid van de Schelde en te strijden om de rivier bevaarbaar te houden. Zo hebben we in 2009 moeten strijden met onze noordelijke buren om de Schelde te verdiepen. Godzijdank waren we net op tijd klaar met de verdieping om de grootste zeeschepen in Antwerpen te ontvangen. Het eerste schip kwam toe in 2010. Sedertdien ontvangen we quasi dagelijks deze zeereuzen.”
Cultuurschepen Caroline Bastiaens: “Als kunst de herinnering levend houdt aan de geschiedenis van onze stad, dan heeft die kunst recht op een plaats in die stad. Het werk van Bruno Kristo is de Antwerpenaar niet onbekend. Als talent van eigen bodem, heeft hij ook internationaal erkenning gekregen met verschillende van zijn werken en tentoonstellingen in Rusland, Hongarije en Tsjechië. Maar voor de hand van Antigoon, konden we geen betere plek vinden dan aan de voet van het Havenhuis.”
Jacques Vandermeiren: “Havens en kunst zijn al sinds hun beider ontstaan verbonden. Havens boden niet enkel hun uitzicht als inspiratie, ze boden kunstenaars ook de mogelijkheid om nieuwe culturen en smaken te ontdekken. Naast de economische verantwoordelijkheid van havenbeheerder, heeft het Havenbedrijf ook een maatschappelijke en culturele rol te vervullen. Het ondersteunen van kunstenaars van eigen bodem past hier perfect in. En de omgeving van het havenhuis – wat op zich ook kunst is – leent zich perfect om dit symbolische werk een permanente plaats te geven.”
Bruno Kristo: “Het is voor mij een eer dat mijn kunstwerk aan het Zaha Hadid plein, mensen zal herinneren dat vrijheid iets is waar we steeds over moeten waken. Zoals dat ook de voorbije 600 jaar gebeurde in onze Stad en Haven en al het mooie dat zij te bieden hebben.”
www.brunokristo.com.
Foto: Havenbedrijf
