Velen kennen de beroemde Cogels Osylei die met zijn prachtige gevels uit de belle epoque de mooiste straat van Antwerpen genoemd wordt. Zo heeft het Gentse Miljoenenkwartier met zijn geklasseerde woningen uit het interbellum eveneens een bijzondere charme. We gaan op ontdekking door een boeiende wijk die op wandelafstand gelegen is van het Sint-Pietersstation.
1913, het jaar van de Wereldtentoonstelling in Gent
Heel het gebied dat nu het Miljoenenkwartier was een landelijk gebied ten zuiden van de stadsmuren. De gronden waren tot 1796 eigendom van de Sint-Pietersabdij. Rond 1900 ontstond het plan om hier de Wereldtentoonstelling te organiseren. Het Sint-Pietersstation werd gebouwd en was in 1912 klaar om de talrijke bezoekers te verwelkomen en op het stationsplein kwam het hotel Flandria Palace met 600 kamers. De tentoonstellingspaleizen van de Wereldtentoonstelling over een oppervlakte van 130 ha ontvingen in 1913 maar liefst 9 miljoen bezoekers wat een groot succes was, behalve dan op financieel vlak. De opdoffer kwam trouwens een jaar later met de eerste Wereldoorlog…
Een nieuwe wijk
Deze tentoonstellingspaleizen waren tijdelijke constructies die nadien werden afgebroken. De terreinen werden in de jaren 1920-1930 door de stad verkaveld, stedenbouwkundige voorschriften legden een residentieel en groen karakter op. Zo ontstond hier een residentiële wijk, het zgn. Miljoenenkwartier. Architecten met plaatselijke naam en faam maakten plannen in de hun gekozen stijl: art deco, een of andere neostijl, baksteenarchitectuur, cottagestijl, …
Zo zien we bij een wandeling een grote verscheidenheid aan bouwstijlen die het geheel tot een charmante wijk maken. Het miljoenenkwartier met ongeveer 200 woningen werd in 1994 als stadsgezicht beschermd.
Het Paul de Smet de Naeyerpark
Dit park genoemd naar de eerste minister en erevoorzitter van de Wereldtentoonstelling is het centraal deel van de wijk. Vooraan staat het indrukwekkend beeld van het Ros Beiaard, dat voor de wereldtentoonstelling gemaakt werd. Het woog zoveel dat het nadien is blijven staan. Zelfs het Duitse leger dat overal op zoek was voor hun wapenindustrie deed geen poging om het weg te nemen!
Rondom het park liggen, verspreid over enkele straten, een twintigtal villa’s die tot het historisch erfgoed behoren. Enkele woningen zijn in cottage-stijl gebouwd, een trend die na de eeuwwisseling vanuit Engeland naar hier overwaaide. Het was een uitdrukking van verlangen naar een knusse, landelijke woning als reactie tegen de industrialisatie. Ook de neostijlen zijn hier aanwezig: neorenaissance, neoklassiek, enz. Zo is er een neoclassicistisch herenhuis waarbij de architect van Parijse afkomst zich inspireerde op het paviljoen van “Le petit Trianon” uit het kasteelpark van Versailles. Langs de Krijgslaan bevindt zich de mooiste en de grootste art deco villa die sedert enkele jaren een viersterrenhotel geworden is.
Hotel Orion
Deze monumentale villa met omringende tuin werd in 1928 gebouwd in opdracht van de industrieel Lalemant. Het is een speelse, asymmetrische woning met schoorsteenpartijen, dakvensters en dakkapellen in art deco. De ingangspartij met daarboven een balkon is monumentaal Het rijke interieur heeft talrijke kamers: een vestiaire, parloir, eetkamer, boudoir, bureau, een paar badkamers, slaapkamers, allemaal in een prachtige stijl. De familie had huispersoneel in dienst, wat doet denken aan de vroegere TV-serie “upstairs, downstairs”. Toen de heer Lalemant overleed in 1950 bleef de weduwe er wonen tot in de jaren 80. Nadien had het gebouw verschillende functies, vanaf 2010 is het een prestigieus hotel geworden. Hotel Orion heeft 21 kamers, fitnessfaciliteiten, een overdekt zwembad en sauna.
Website hotel: www.hotel-orion.be
Tekst: Gust Charrin
Foto’s: Herman Taelman