Op 28 mei 1932 werd het laatste gat in de Afsluitdijk gedicht. Nu, bijna 90 jaar later, wordt ‘een fout van toen’ hersteld: de dam krijgt een opening waardoor water van de zoute Waddenzee en van het zoete IJsselmeer heen en weer kan stromen ten gunste van de visstand in het IJsselmeer. Mogelijk bloeit ook de beroepsvisserij op het IJsselmeer weer op en wordt in oude vissershavens als Lemmer, Laaksum, Stavoren, Workum en Makkum het aan wal brengen, roken en verhandelen van vis weer zichtbaar.
Met de aanleg van een zogeheten coupure door de Afsluitdijk zijn de werkzaamheden voor de aanleg van de Vismigratierivier bij Kornwerderzand 22 januari 2021 officieel van start gegaan. De komende vier jaar wordt dwars door de Afsluitdijk een bijzondere vispassage aangelegd. Hierdoor kunnen vissen straks weer vrij van de Waddenzee naar het IJsselmeer én vice versa zwemmen. Allerlei vissoorten kunnen dan weer hun paai- en leefgebieden bereiken, tot in Zwitserland aan toe! De realisatie van de Vismigratierivier in de Afsluitdijk wordt internationaal met veel belangstelling gevolgd. De impact van klimaatverandering op dichtbevolkte delta’s wereldwijd neemt toe. Nederland laat op deze iconische plek zien dat er oplossingen zijn waarbij veiligheid, behoud van zoet water en natuurherstel hand in hand gaan.
Barrière voor trekvissen
Trekvissen hebben zoet én zout water nodig om zich voort te planten en op te groeien. Door de komst van barrières als de Afsluitdijk gaat het al een hele tijd niet goed met deze vissoorten. Met miljoenen tegelijk liggen de vissen in de Waddenzee te wachten voor de spuisluizen. Vissen ruiken het zoete water en willen naar binnen trekken. Door het visvriendelijk spuibeheer op de Afsluitdijk kunnen nu op bepaalde momenten ook al vissen naar binnen. Dankzij de Vismigratierivier kunnen straks veel meer grote en kleine vissen, sterke en zwakke zwemmers heen en weer trekken tussen zoet en zout water.
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Meer dan een vispassage
De Vismigratierivier wordt niet alleen een verbinding tussen Waddenzee en IJsselmeer, maar zal aan beide kanten van de Afsluitdijk bestaan uit brakwatergebieden waarin het water op een natuurlijke wijze met het getij meebeweegt. Voor trekvissen zoals zalm, zeeforel, houting, spiering, haring, harder en niet te vergeten aal is de Vismigratierivier letterlijk van levensbelang. Maar ook standvissen als baars en snoekbaars zullen door het verbeterde voedselaanbod profiteren van deze nieuwe verbinding.
Natuurherstel
Het verbinden van de Waddenzee met het IJsselmeer is niet alleen goed voor vissen, maar zorgt daarnaast voor een krachtig herstel van de natuur. Zowel de doorgang als het ontstaan van brakwatergebieden zorgen voor een groter voedselaanbod voor vogels en zoogdieren zoals bruinvissen en zeehonden.
Droom wordt werkelijkheid
Initiatiefnemers van dit project zijn de Waddenvereniging, Sportvisserij Nederland, de Friese natuurbeschermingsorganisatie It Fryske Gea, Coalitie het Blauwe Hart Natuurlijk en NetVISwerk. De Nationale Postcode Loterij was één van de eerste financiers en fungeerde zo als vliegwiel van droom naar daad. De Vismigratierivier wordt gerealiseerd door De Nieuwe Afsluitdijk, een samenwerkingsverband tussen de provincies Noord-Holland en Fryslân, en de gemeenten Hollands Kroon en Súdwest-Fryslân. In opdracht hiervan maakt Bouwconsortium Levvel voor Rijkswaterstaat de coupure.
Foto’s: Artist’s impression van het vismigratieproject (voorgrond) en Kornwerderzand. Op de achtergrond Friesland / www.friesnieuws.nl