Het Ieper Museum was op 26 april de plaats waar de aftrap gegeven werd voor het nieuwe themajaar rond Wereldoorlog I. Vijf jaar geleden vierden we het honderdjarig einde van de Grote Oorlog. Vele kraters, bunkers, monumenten en begraafplaatsen tekenen voor eeuwig de velden en dorpen van de Westhoek. Om het herdenkingstoerisme verder in stand te houden en deze oorlog nooit te vergeten werden er plannen gemaakt om ook nog na de viering van 100 jaar verder te gaan met unieke initiatieven. Zo ontstonden de themajaren. In 2020 was er Feniks maar toen kwam covid.Nu bijna drie jaar verder kan Westtoer met trots het tweede themajaar aankondigen. Een tweede themajaar dat men zeer prestigieus mag noemen en tot stand kwam als coördinatie tussen Westtoer en Toerisme Vlaanderen met de hulp van vele grote en kleine partners uit de Westhoek. Het nieuwe themajaar kreeg de naam:” Landscapes Feel Flanders Fields”. Het herdenkingslandschap gaat veel van zijn geheimen prijs geven van 29 april 2023 tot 31 augustus 2024. En dit met een hele reeks unieke initiatieven van exposities, evenementen, belevingen in het landschap, tot fiets-en wandelroutes. Ambitieus, divers en gewaagd. Een gevarieerd en toegankelijk programma vol innovatieve en artistieke invalshoeken.
Maar liefst 25 projecten maken deel uit van Landscapes Feel Flanders Fields.
Het ideale startpunt is de tentoonstelling” For Evermore”in het Flanders Fields Museum. Een tijdelijke expo over de begraafplaatsen, de meeste zichtbare getuigen van Wereldoorlog I, The Silent Witness.
Nergens ter wereld zijn er zoveel begraafplaatsen als in de Westhoek. De meest zichtbare getuigenis van de immense tragedie van WOI. Bij hun aanleg moesten de begraafplaatsen herinneren aan het offer dat de doden hadden gebracht. Een offer waarvoor de Natie hen tot in de eeuwigheid ( For Evermore) dankbaar zou gedenken. Vandaag tonen ze vooral de hoge menselijke tol van de oorlog. Bestaan er krachtigere pleitbezorgers van de vrede dan deze massale menigte van stille getuigen van de verwoesting door de oorlog, vroeg King George V zich af.
Hoe kwamen begraafplaatsen tot stand en hoe evolueerden ze sinds WOI? Wat zijn de verschillen tussen de Britse, Franse, Duitse, Belgische en Amerikaanse begraafplaatsen? Wie wordt herdacht en wie niet? Wat gebeurt er wanneer er vandaag nog menselijke resten ontdekt worden? Zijn er verborgen boodschappen te ontdekken?
Deze tentoonstelling gaat op zoek naar de vele betekenissen van de oorlogsbegraafplaatsen, niet alleen toeristisch, landschappelijk of architecturaal maar ook met een historische, archeologische en ideologische blik.
Meer dan 200 unieke objecten kwamen in bruikleen uit binnen – en buitenland. Bij het binnenkomen zie je een grote maquette, het campagnebeeld van de tentoonstelling. Het is CWGC Grootebeek British Cemetery. Een van de kleinere begraafplaatsen ( 111 graven) in de buurt van Poperinge. Aan de hand van 15 drukknoppen kan je plaatsen oplichten en zo de symboliek en betekenissen ontdekken die niet meteen zichtbaar zijn. ( Waar ligt een VC begraven ( Victoria Cross)? Waar zijn ooit ontgravingen gedaan? Waar ligt het register? Waar zijn er graven van WOII?
De tijdelijke tentoonstelling is inbegrepen in het toegangsticket. www.inflandersfields.be
Het hele programma vind je terug op: www.landscapes.be
Hier kan de bezoeker te weten komen wanneer een bepaald project van start gaat met alle details. Ruwweg zijn de projecten ingedeeld in 5 categorieën:
Musea & Expo’s.
Events.
Beleving in het landschap.
Virtuele beleving.
Voor scholen. ( twee projecten).
Enkele voorbeelden:
Wie de Duitse militaire begraafplaats in Hooglede bezoekt kan vanaf 6 mei 2023 via een nieuwe app. kennismaken met Ida, een Duitse verpleegster. Ze vertelt over de Eerste wereldoorlog en over vier oorlogsslachtoffers die er begraven liggen. Ze zijn verwerkt in vier scenes die je kan raadplegen door op vier locaties een QR-code te scannen. De app heet “ Een laatste groet” en gaat uit vanuit het standpunt van de zorgverlener.
Talbot House in Poperinge heeft van 30/4/2023 tot 11/12/2024 een tijdelijke tentoonstelling: “Talbotousians in War & Peace”. Je ontdekt de anekdotes achter de pelgrimstochten.
Regionaal Landschap Westhoek VZW brengt als beleving in het landschap: Onzichtbaar Landschap. 24 kunstwerken brengen verdwenen sporen uit WOI tot leven. Zes kunstenaars gingen aan de slag met natuurlijke materialen van wilgentenen en hout tot was en staal. Zo creëerden ze voor elke verdwenen plek een unieke herinnering aan het verhaal. Vijf fietstocht brengen je ook langs die landschapskunstwerken. Vanaf 4 juni 2023.
Het CWGC mag zeker niet ontbreken in onze lijst. Door hun dagelijks werk zien de Britse begraafplaatsen er altijd uit als een Engelse tuin en krijgen een magische aantrekking. Stippel je eigen ontdekkingstocht uit. 22 begraafplaatsen van de CWGC werden speciaal voor Landscapes geselecteerd in handige brochures. Volg de iconische groene borden van de CWGC en leer over de specifieke begraafplaats. Kinderen kunnen aan de slag gaan met een doeboekje op maat. Alles gratis op te halen in het CWGC –infocenter in de Menenstraat te Ieper.
Tekst en foto’s: A. Charrin