Vlaamse kranten berichten systematisch anders over terroristische aanslagen uitgevoerd door moslims dan over aanslagen uitgevoerd door niet-moslimdaders. Dat blijkt uit onderzoek van studenten van UAntwerpen. Zo wordt de moslimdader vaker ‘terrorist’ genoemd en wordt er meer op kenmerken van de dader (verleden en religie) gefocust. Het gevaar bestaat dat mensen terrorisme daardoor spontaan — en onterecht — automatisch associëren met moslims.
Studenten politieke wetenschapen van de Universiteit Antwerpen onderzochten in het kader van hun bachelorproef hoe Vlaamse kranten over terrorisme berichten en wat de effecten van deze berichtgeving zijn op de publieke opinie. Meer specifiek gingen ze na of er anders bericht wordt over moslimterrorisme (zoals de aanslagen in Parijs) dan over niet-moslimterrorisme (zoals de aanslagen in Noorwegen door Anders Breivik).
De berichtgeving over 39 aanslagen werd geanalyseerd in vier kranten: De Standaard, De Morgen, Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad. Bij al deze kranten werden moslims vaker ‘terrorist’ genoemd dan niet-moslims. Nochtans zijn álle onderzochte aanslagen in feite terroristisch, en als zodanig opgenomen in de Global Terrorism Database (een Amerikaanse databank die terroristische incidenten systematisch oplijst). Verder wordt er bij moslimaanslagen meer gefocust op de dader (zijn verleden en religie) en net minder op de slachtoffers.
Studente Sofie Gebruers (UAntwerpen) vindt de associatie tussen terrorisme en de islam alarmerend: “Wanneer een aanslag uitgevoerd wordt door een moslim, beschouwen media deze dader sneller als een terrorist dan bij eenzelfde gebeurtenis uitgevoerd door een niet-moslim. Iemand benoemen als terrorist is niet onschuldig, want uit experimenteel opvolgonderzoek blijkt dat mensen, na het lezen van een artikel waarin het woord ‘terrorisme’ gebruikt wordt, minder vertrouwen in moslims hebben en meer angst voor terrorisme.”
Dat is problematisch, want het zaaien van angst is net een van de belangrijkste doelen die terroristen hebben. Op die manier werken media de strategie van terroristen in de hand.
De onderzoeksresultaten werden op vrijdag 18 mei gepresenteerd op het Bachelorcongres van de Faculteit Sociale Wetenschappen van UAntwerpen. De studenten pleiten voor een groter bewustzijn over de effecten van terrorismeverslaggeving. Gebruers: ”We roepen media, redacties en journalisten op om alert te zijn en een stigmatisering van moslims te voorkomen. Verder hopen we dat de mediaconsument de krant op een kritische manier leest, met het risico op vertekeningen in het achterhoofd.”
