Studenten in de kunstopleidingen van de Karel de Grote Hogeschool (KdG) maken samen met internationale studenten ‘memes’ (internethumor of -grap) om op sociale media te gebruiken tegen trollen, nepnieuws, racisme … Hun werk kadert in de EU-samenwerking tegen online haat: Detect Then ACT (DeTACT).
Naast een student van Sint Lucas Antwerpen (kunstencampus KdG), nemen nog 18 Finse, Poolse, Griekse en Britse studenten deel aan het project. Begeleider is Tom De Smedt, docent en onderzoeker binnen Sint Lucas Antwerpen.
“In de nasleep van de pandemie roept VN Secretaris-Generaal Antonio Guterres op tot wereldwijde samenwerking om haatspraak een halt toe te roepen, na een vloedgolf van xenofobie en complottheorieën online en offline”, stelt de docent. “Universiteiten, IT-bedrijven, ngo’s en burgers in België, Duitsland en Nederland gaan nu samenwerken om een antwoord te vinden voor de toenemende polarisatie op sociale media, onder toezicht van een raad van veiligheidsexperts en specialisten in ethiek en wetgeving.”
Het initiatief wordt ondersteund door het programma Rechten, Gelijkheid en Burgerschap van de Europese Commissie.
Tom De Smedt: “De vluchtelingencrisis heeft in voorbije jaren geleid tot een toename van haatberichten op sociale media, waarbij burgers zich op Facebook en Twitter veel scherper uitdrukken dan in dagelijkse gesprekken. Onbegrip en haat sluipen zo stap voor stap onze maatschappij binnen.”
De DeTACT-groep (detact.net) maakt gebruik van nieuwe taaltechnologie om online haat op te volgen, en voert actie om omstanders aan te sporen om medestanders te worden: burgers die het opnemen voor medeburgers die het doelwit zijn van pesterijen, racisme, seksisme en nepnieuws op sociale media.
Met behulp van deze taaltechnologie kunnen haatberichten snel gevonden worden, waarna medestanders in problematische situaties kunnen helpen bemiddelen om de lont uit het kruitvat te nemen. “Als dat niet helpt zullen strafbare haatberichten gemeld worden aan de bevoegde instanties, in navolging van de nieuwe Europese regels omtrent online haatspraak.”
De technologie wordt samen ontwikkeld door het Belgische AI-bedrijf Textgain en de Duitse universiteit van Hildesheim. De ngo Media Diversity Institute (MDI Global) is bezig honderden sociale mediagebruikers op te leiden tot weerbare medestanders, die niet gewoon toekijken maar kritisch en vooral constructief reageren, onder evaluatie door Nederlands onderzoeks- en adviesburo EMMA Communicatie en op basis van wetenschappelijke inzichten verzameld door de Universiteit Antwerpen.
KdG begeleidt in dit kader 19 jonge Europese student-kunstenaars om beeldmateriaal te ontwikkelen tegen racistische memes. “Het zijn ‘counter-memes’ of ‘tegen-memes’, die extremistische propaganda belachelijk maken, terwijl ze ook diversiteit en dialoog promoten. We helpen studenten om de visuele haatpropaganda te deconstrueren en dan aan de slag te gaan met visuele tegenverhalen. Zo gebruiken ze ironie en humor om de overdreven beelden die de voorkeur hebben van extreemrechtse groepen te ontladen”, aldus Tom De Smedt.
Meer informatie over het programma Rechten, Gelijkheid en Burgerschap van de Europese Commissie (REC): Horizon 2020 website.
Afbeelding: www.kdg.be