STARTS Prize bekroont elk jaar een aantal baanbrekende projecten op het snijpunt van wetenschappen (Science), Technologie en kunst (ARTS). De kruisbestuiving tussen die drie disciplines leidt tot creatieve en vernieuwende antwoorden op de maatschappelijke, ecologische en economische uitdagingen die Europa op korte termijn te wachten staan.
In september brengt BOZAR LAB deze winnaars en andere realisaties uit het STARTS-netwerk samen in de tentoonstelling STARTS Prize ’20: Kunst en Wetenschap. Speculeren over de toekomst. We plaatsen een twintigtal werken in de kijker, die ingedeeld zijn in centrale thema’s, aangereikt door de kunstenaars: “Interactie tussen mens en machine”, “Programmeerbaarheid van het leven”, “Circulaire economie”, “Digitaal activisme” en “Gezondheid en welzijn in de toekomst”. Tegen de achtergrond van de wereldwijde coronacrisis krijgen bepaalde thema’s een wel heel geladen betekenis.
De tentoonstelling spreidt zich dit jaar over drie locaties. Het grootste deel van de expo vindt plaats bij BOZAR zelf, maar daarnaast is er ook een ‘pop-up exhibition’ bij iMAL in Molenbeek, waar twee werken worden getoond. De rest van de kunstwerken ontdek je online, via de digitale bezoekersgids.
De STARTS Prize van Ars Electronica (Linz), in samenwerking met BOZAR (Brussel) en de Waag Society (Amsterdam), is een initiatief van de Europese Commissie.
Op het snijpunt van wetenschap, technologie en kunst (STARTS) bloeit de innovatie die nodig is om de sociale, ecologische en economische uitdagingen aan te pakken waar Europa voor staat. De STARTS Prize van Ars Electronica, in samenwerking met BOZAR en de Waag, is een initiatief van de Europese Commissie. In dit opzicht speelt kunst een katalyserende rol, door wetenschappelijke en technologische kennis te verspreiden onder het grote publiek. De prijs bekroont innovatieve projecten: enerzijds een kunstwerk dat het beeld van technologie beïnvloedt, en anderzijds een creatie die vernieuwende samenwerkingsvormen tussen de privésector en de culturele wereld combineert.
De tentoonstelling STARTS Prize ’20: Kunst en Wetenschap. Speculeren over de toekomst bestaat uit verschillende luiken waarin een terugkerend thema in het werk van de kunstenaars wordt belicht. Thema’s die de ongerustheid van veel burgers weerspiegelen.
Een aantal projecten geeft uiting aan de bezorgdheid over de interactie tussen mens en machine. Sommige werken zetten vraagtekens bij het machinaal leren of de Europese regelgeving rond technologie. Dat AI (artificiële intelligentie) steeds dieper verankerd zit in ons leven, wordt door sommige kunstenaars minder als een alomtegenwoordige bedreiging ervaren. Ze gaan er immers zelf mee aan de slag in hun artistieke praktijken, net als met eender welk ander medium.
In samenhang met artificiële intelligentie en machinaal leren verdiepen kunstenaars zich steeds vaker in de programmeerbaarheid van het leven. Aan de vooravond van de genetische revolutie blijkt DNA net zo gemakkelijk te lezen, te manipuleren en te hacken als onze informatietechnologieën. Als we in staat zijn om onze toekomstige kinderen op maat te maken, om onze levensduur aanzienlijk te verlengen, om leven te scheppen vanuit het niets en om dierlijk en plantaardig leven te reconstrueren, blijft nog maar de vraag of het überhaupt gewettigd is om dat te doen. Kunstenaars buigen zich over de mogelijkheden van genetische manipulatie en speculeren over de kansen en gevaren van deze wetenschappelijke en technologische evoluties.
Circulaire economie is eveneens een thema dat aan bod komt op de tentoonstelling. De kunstenaars, onder wie de twee winnaars van de Grand Prix, belichten de klimaatverandering en ecologische duurzaamheid en proberen daarbij tastbare oplossingen aan te reiken. Ze spelen hiermee in op een wereldwijde burgerbeweging die concrete acties eist van de overheden en de industrie.
De tentoonstelling wijdt eveneens een belangrijk luik aan digitaal activisme. Wereldwijd maken activisten gebruik van digitale hulpmiddelen om hun communicatie op te bouwen, contacten te leggen met gelijkgestemden en te lobbyen, fondsen te werven en evenementen te organiseren. Door burgers een platform te bieden waar ze hun standpunten kwijt kunnen, vormt digitaal activisme ook een middel om beter te begrijpen wat er zich afspeelt in de wereld en om beleidsmakers aan te sporen om te reageren op kwesties die doorgaans niet aan bod komen in de traditionele media.
Tot slot speculeren de kunstenaars over de invloed van de veranderingen in de digitale wereld op het fysieke en mentale welzijn van de mens. Ze bestuderen tevens de toekomst van de gezondheidszorg. Hoe kunnen we milieuvriendelijke technologieën tot stand brengen? Hoe kunnen we voorkomen dat technologische productie leidt tot een toenemende uitbuiting van mensen en uitputting van natuurlijke rijkdommen? De kunstenaars buigen zich over nieuwe modellen in de gezondheidszorg waarin de consumenten hun gezondheidsgegevens zelf bijhouden en in wisselwerking staan met robotpersoneel, en waarin artificiële intelligentiesystemen worden ingezet bij diagnoses en op maat gesneden behandelingen.
Dit project kreeg subsidies van het STARTS initiatief van de European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme onder de Subsidieovereenkomst No 732019.
Dit jaar werd de “STARTS Prize ’20 – Grand Prize Artistic Exploration” toegekend aan de Canadese architecte en kunstenares Andrea Ling. De Russische kunstenares Olga Kisseleva sleepte de “STARTS Prize ’20 – Grand Prize Innovative Collaboration” in de wacht.
Expo : 26.09.2020 – 25.10.2020
Foto top: © Ally Schmaling, Andrea Ling, and Grace Chuangv – With support from Ginkgo Bioworks
Foto rechts: © Olga Kisseleva Studio
Foto links: EDEN – Ethique – Durable – Ecologie – Nature / Olga Kisseleva (RU) © Olga Kisseleva Studio
Foto’s: www.bozar.be
BOZAR – Paleis voor Schone Kunsten
Ravensteinstraat 23
1000 Brussel
INFO & TICKETS: +32 2 507 82 00