De zomer komt eraan. Daarbij hoort ook de warm-weer-schreeuw van de gierzwaluw. Maar de gierzwaluw had het de laatste decennia moeilijk. Bij renovaties en nieuwbouw wordt een perfecte isolatie alsmaar belangrijker. Daarmee verliest de gierzwaluw meer en meer kansen tot broeden. De gierzwaluw heeft bovendien een enorme nieuwvrees: als een broedlocatie verdwijnt, kan het soms jaren duren vooraleer er een nieuwe, geschikte broedplaats wordt ingenomen. Dat gebeurde ook na de afbraak van de Sionskazerne een vijftal jaar geleden. In de oude kazerne huisde de grootste gierzwaluwkolonie van Lier. Een 30-tal paartjes brachten er jaarlijks hun jongen groot.
Omdat de gierzwaluw bij wet beschermd is moeten bij afbraak nesten gecompenseerd worden in de buurt. Dat kan door het plaatsen van gierzwaluwkasten op geschikte locaties. De stad Lier en Natuurpunt slaan nu de handen in elkaar om de gierzwaluw kansen te geven in de binnenstad. Dit voorjaar worden op diverse strategische en goed zichtbare locaties 50 duurzame gierzwaluwkasten geplaatst. Begin april werden reeds 10 nestkasten opgehangen op de Dungelhoeffsite. Gierzwaluwen stellen hoge eisen aan hun broedplaats. De kasten hangen best dicht onder een dakoversteek, niet in rechtstreeks zonlicht, met voldoende aanvliegruimte en met meerdere meters valruimte. Dit laatste is belangrijk voor vogels die het nest verlaten.
Andere locaties die nog op het programma staan zijn de twee sites van het Sint-Gummaruscollege en Atheneum Lier – campus Louis Zimmer. Na de plaatsing van nestkasten, is het wachten… Doorgaans duurt het minstens 3 jaar vooraleer een kast in gebruik wordt genomen.
Maar geduld wordt beloond. Van de 18 nestkasten die in maart 2012 door Natuurpunt aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten werden aangebracht, werden vorig jaar de eerste 2 door gierzwaluwen in gebruik genomen. Op die manier ging de vroegere Sionskolonie dus niet helemaal verloren.
De gierzwaluw wordt ook wel de 100-dagen-vogel genoemd omdat hij slechts 3 maanden in ons land verblijft, van mei tot begin augustus. De rest van het jaar vertoeft hij in Afrika. Gierzwaluwen zijn geen echte zwaluwen, het zijn immers geen zangvogels. Ze zijn nauw verwant met de kolibries uit Amerika. Het is de enige soort waarvan bewezen is dat zij al vliegend slaapt. Met één hersenhelft tegelijk. Dat is een noodzaak want jonge vogels brengen de eerste drie jaar bijna uitsluitend vliegend door.
Wat voorplanting betreft, zijn gierzwaluwen bijna volledig afhankelijk geworden van de mens. Ze broeden voornamelijk in grote en oude bouwwerken. In ruil vangen ze 10.000 vliegjes en mugjes om hun jongen en zichzelf te voeden. Een gratis én gezonde muggenverdelger dus. Maar niet alleen tegen hoge gebouwen of scholen kunnen gierzwaluwacties ondernomen worden, ook inwoners kunnen aan hun eigen woning allerlei acties ondernemen voor meer biodiversiteit. Wie gierzwaluwen of andere soorten een zetje in de rug wil geven, kan contact opnemen met Vogelwerkgroep Luscinia van de Lierse afdeling van Natuurpunt: vogelwerkgroep.luscinia@gmail.com.
Foto: Stad Lier