Malle, Ranst, Schilde, Wijnegem, Wommelgem, Zandhoven en Zoersel ronden Gewoontebrekertraject van provincie Antwerpen en IGEAN succesvol af
Malle, Ranst, Schilde, Wijnegem, Wommelgem, Zandhoven en Zoersel delen dezelfde uitdagingen op de woonmarkt. In deze gemeenten wonen veel mensen verspreid, buiten de kernen. Daarom startten ze 2 jaar geleden samen met IGEAN met Gewoontebreker, een begeleidingstraject van de provincie Antwerpen. Het resultaat? Een inspiratiegids ‘Wonen in de tijd’ en de voorstelling van het fictieve dorp ‘Langlevegem’ bundelen concrete maatregelen rond levensloopbestendig bouwen en wonen.
Kwaliteitsvol wonen gaat over veel meer dan de impact van energetische en bouwkundige maatregelen voor een huis. Een échte thuis biedt over generaties heen een veilige en warme plek voor haar bewoners. Dit vraagt vaak dat zowel bewoners als bouwheren loskomen van traditionele woonvormen. Ze houden bij de bouw of verbouwing van een huis best rekening met de verschillende noden die bewoners doorheen de tijd kunnen of zullen hebben.
Want we leven met zijn allen gemiddeld langer.
De cijfers van provincie Antwerpen bevestigen het, tegen 2040 is één op de vier ouder dan 65 jaar. Momenteel is dat nog één op de vijf inwoners. Dit stelt inwoners en lokale besturen voor grote uitdagingen. Niet alleen op het vlak van wonen, maar ook voor hoe wij ons verplaatsen binnen onze gemeente en hoe we onze zorg voor elkaar organiseren.
Gedeelde toekomstvisie, over gemeentegrenzen heen in Gewoontebreker
Onder de toepasselijke naam Gewoontebreker, sleutelden de afgelopen jaren zeven gemeenten samen met IGEAN, provincie Antwerpen en Wonen in Vlaanderen aan hun woonbeleid. Aan de hand van online bevragingen, inspirerende lezingen en een tentoonstelling namen ze ook de inwoners bij de hand.
Met de trajecten van Gewoontebreker ondersteunt de provincie Antwerpen gemeenten die een woonuitdaging willen aanpakken met veel raakvlakken aan andere beleidsdomeinen. De provincie wil daarbij ook inwoners sensibiliseren en de samenwerking tussen verschillende diensten versterken. Op het einde van het traject hebben gemeenten goede en in de praktijk bruikbare instrumenten om in de toekomst verder in te zetten en om andere gemeenten mee te inspireren.
Kathleen Helsen, gedeputeerde voor Wonen in de provincie Antwerpen: “Tegen 2040 telt onze provincie 490.000 mensen ouder dan 65 jaar. Een stijging van bijna 100.000 inwoners in vergelijking met vandaag. Als we langer leven, moeten onze gemeenten en dorpen meegroeien. Voldoende zitbanken, brede oversteekplaatsen en vernieuwende woonconcepten zijn slechts enkele bouwstenen voor onze gemeenten en dorpen van de toekomst. Deze en vele andere handvaten bundelen we in de inspiratiegids ‘Wonen in de tijd’. Ze kan leiden tot concrete aanpassingen door lokale besturen en onze inwoners. Net daarom zijn we tevreden met deze vruchtbare samenwerking.”
Rik Frans, voorzitter IGEAN dienstverlening: “Wij geloven dat dit traject een waardevolle bron zal zijn voor beleidsmakers, lokale medewerkers, burgers en alle anderen die betrokken zijn bij het vormgeven van de toekomst van wonen in onze regio. Samen kunnen we onze gemeenschappen sterker, veerkrachtiger en inclusiever maken.”
Wonen in de tijd in Langlevegem
We hebben een woonaanbod nodig dat geschikt is voor jong en oud, goed en slecht te been, met of zonder kinderen… Daarnaast is de nabijheid van winkels en andere voorzieningen in de buurt, belangrijk voor de levenskwaliteit. Ook de infrastructuur moet toegankelijk zijn voor buggy’s en rolstoelen, voldoende plaats bieden voor fietsers en voetgangers, maar zeker ook veilig en gemakkelijk begaanbaar zijn. Plekken waar mensen makkelijk kunnen samenkomen versterken het gemeenschapsgevoel en gaan eenzaamheid tegen. Behalve ruimte om elkaar te ontmoeten en te bewegen, is het ook belangrijk om ruimte te voorzien om tot rust te komen. De uitdaging is om rekening te houden met de eigenheid van zowel de bewoners, de openbare en de privéruimtes.
Vandaag bundelen alle partners verschillende verhaallijnen in een inspiratiegids voor levensloopbestendige woonomgevingen: Wonen in de tijd. Met een kaart van het fictieve dorp Langlevegem presenteren ze ontwerpvoorbeelden die bijdragen aan zo’n inclusieve woonomgeving.
We lezen het verhaal van een jong koppel met kinderen, waarbij één van de partners na een ongeluk in een rolstoel belandt. Daarnaast is er het verhaal van een ouder koppel waarbij de kinderen uit huis zijn en de weelderige tuin een last wordt. Deze verhalen willen inwoners doen nadenken over hun huidige woonsituatie, en tegelijk handvaten aanreiken om deze situatie aan te passen aan hun nieuwe (woon-)noden.
Zowel projectontwikkelaars, architecten als lokale besturen activeren
De inspiratiegids ‘Wonen in de Tijd’ die in samenwerking met Atelier Romain werd samengesteld, vormt het sluitstuk van Gewoontebreker. Ze omschrijft verschillende verhaallijnen voor levensloopbestendig bouwen en wonen en biedt nieuwe invalshoeken voor bestaande woonsituaties. De inspiratiegids is met andere woorden een onmisbaar werkinstrument om te anticiperen op een kwalitatief woningaanbod in een vergrijzende samenleving waarin mensen langer zelfstandig willen blijven wonen.
Naast de inspiratiegids werd er ook een methodiek ontwikkeld voor het aanduiden van levensloopbestendige woonomgevingen en een toetskader voor levensloopbestendige woningen.
“Andere gemeenten in de IGEAN-regio kunnen dankbaar gebruik maken van de ervaringen en bevindingen uit het traject, om zo hun woonbeleid vorm te geven. Daarin schuilt de kracht van intergemeentelijk samenwerken”, aldus Rik Frans, voorzitter IGEAN dienstverlening.
Foto: Copyright: Ovidko – 2024