Op donderdag 4 oktober kwamen meer dan 150 experts uit de gezondheids- en natuursector samen om te leren over de gezondheidsvoordelen van natuur en hoe deze toegepast kunnen worden in de eerstelijnszorg. Deze dag betekende meteen ook de aftrap van de leerstoel ‘Zorg en Natuurlijke Leefomgeving’, die UAntwerpen en de provincie samen opzetten. Daarin zullen ze verder onderzoek doen rond het thema.
80% van de ondervraagde Vlamingen verklaart in de enquête ‘Natuur is gezond’ van UAntwerpen en het INBO dat ze zich fitter, positiever, meer ontspannen of gelukkiger voelen nadat ze in het groen zijn geweest.
“Er zijn natuurlijk heel wat aanwijzingen dat een natuurlijke leefomgeving positieve effecten heeft op onze mentale en fysieke gezondheid”, zegt Rik Röttger gedeputeerde van Natuur en Leefmilieu. “Die aanwijzingen moeten wij als beleidsmakers gebruiken. De provincie Antwerpen neemt dan ook de tandem tussen gezonde omgeving en gezonde mensen als duidelijk vertrekpunt voor het beleid. Willen we als provincie slagvaardige gemeenten die kiezen voor groene omgevingen, dan moeten zij de juiste keuzes maken. Het is mijn overtuiging dat wie zorg draagt voor ruimte ook ruimte maakt voor zorg. De natuur maakt ons gezond, ja zelfs gelukkiger en misschien zelfs slimmer. Daarom investeert de provincie in natuur en in onderzoek naar groen en gezondheid. Want zo investeren we in het welzijn van al onze inwoners: spelende kinderen, werkende mensen op zoek naar een nieuwe adem, ouderen die graag nog hun handen vuil maken in de tuin van hun zorginstelling …”
Een dokter zal vandaag nog niet vaak ‘meer natuur’ voorschrijven om hedendaagse gezondheidsproblemen zoals obesitas, hart- en vaatziekten, infectieziekten, allergieën, astma en stress te behandelen. In de aanloop naar het netwerkevenement voerde dr. Hans Keune (UAntwerpen) een verkennende studie uit.
“We kwamen tot de conclusie dat het potentieel enorm groot is, maar dat er vooral sprake is van een missing link op dit moment. Experts uit de natuursector hebben te weinig voeling met de gezondheidssector, en omgekeerd. Maar er is zeker een maatschappelijk draagvlak voor. We hebben nood aan bruggenbouwers en aan professionalisering en regulering. Als er kwaliteitskeurmerken en vergoedingssystemen komen, zal de link tussen natuur en gezondheid serieus genomen worden.”
Huisartsen en bedrijfsartsen kunnen een grote rol gaan spelen. Keune: “Maar dan moeten er eerst wel enkele drempels worden weggewerkt. Zo is er de enorme werk- en tijdsdruk in de eerstelijnszorg. Die maakt het voor dokters erg moeilijk om zich te verdiepen in nieuwe thema’s.”
Project ‘Licht op Groen’ en leerstoel ‘Zorg en Natuurlijke Leefomgeving’ leggen verbanden tussen gezondheid en natuur bloot
Het netwerkevent ‘Natuur op verwijzing’ is de afsluiter van het project ‘Licht op Groen’ en de start van de leerstoel ‘Zorg en Natuurlijke Leefomgeving’ die hierop verder bouwt. Met deze projecten willen de partners meer kennis over natuur & gezondheid binnenbrengen in de gezondheidspraktijk en focussen op de gezondheidswinsten van natuurlijke oplossingen.
Kan contact met de natuur positief zijn voor iemand met een depressie? Kunnen we de immuniteit van onze kinderen versterken door hen meer buiten te laten spelen? Over welke natuur gaat het? Hoe lang moet iemand in de natuur verblijven voor we de positieve effecten ervaren? … Op deze en andere vragen wil de leerstoel een antwoord bieden. Daarnaast wil de leerstoel nog een stapje verder gaan door partners uit de eerstelijnszorg met elkaar in contact te brengen rond dit thema en samen naar mogelijkheden te zoeken.
Op stap met een wandelcoach als remedie tegen een depressie? Als het van de provincie Antwerpen en de Universiteit Antwerpen afhangt, kan dat binnenkort op doktersvoorschrift.
Foto: Meer contact met de natuur kan het geheugen verbeteren en het herstel bij ziekte bevorderen
Copyright: Marc Mangelschots