Vele West-Europese steden zijn een lappendeken van minderheden geworden. In 2018 zal Antwerpen voor het eerst zelfs meer inwoners met een migratieachtergrond tellen dan autochtone Belgen. Zo wordt het een ‘majority-minority city’, waar de meerderheid uit een brede waaier van minderheden bestaat. Een duidelijke etnische, religieuze en culturele homogeniteit binnen de stad valt daarmee weg.
Tegen deze achtergrond is het van belang het begrip ‘burgerschap’ te herbekijken. ‘Burgerschap’ roept associaties op met waarden als democratie, rechten en vrijheid van meningsuiting en geloof. Deze waarden worden vaak gezien als de uitkomst van een lange traditie binnen het westerse Euro-Amerikaanse denken. In deze postkoloniale tijden, waarin de westerse samenlevingen bovendien steeds diverser worden, is het echter niet meer legitiem om ‘burgerschap’ uitsluitend vanuit een westers perspectief te benaderen. Van nieuwkomers bijvoorbeeld wordt verwacht dat ze het ‘verlichte denken’ en de liberale, westerse waarden, zoals openheid en vrijheid, accepteren om een echte burger te worden van het ontvangend land. ‘Openheid’ en ‘vrijheid’ hebben echter een beperkte reikwijdte: ze betreffen doorgaans alleen diegenen die de westerse normen naleven. Andersdenkenden worden vaak ‘opgegeten’ door de liberale ideologie of afgewezen en gemarginaliseerd.
De tentoonstelling en het publieke programma ‘Eating Each Other’ focust op de strategie van de re-appropriatie, het opnieuw toe-eigenen. Het project is geïnspireerd op het ‘Kannibalistische Manifest’ (‘Manifesto Antropófago’) dat de Braziliaanse dichter en theoreticus Oswald de Andrade schreef in 1928. In deze poëtische tekst stelt de Andrade voor om een overheersende cultuur te ‘kannibaliseren’, door ze op te eten, te verteren en opnieuw uit te scheiden in een geheel nieuwe vorm. Het opnieuw toe-eigenen stelt mensen in staat een ruimte te creëren die ze herkennen als van henzelf. Nieuwe denk- en gedragspatronen worden vermengd met eigen kennis, gebruiken en rituelen. Zo kan machteloosheid ten opzichte van dominerende structuren potentieel worden opgeheven: de mogelijkheid wordt gecreëerd om ze op te nemen, toe te eigenen en te veranderen. Processen van opnieuw toe-eigenen onthullen tegelijkertijd een interessante dynamiek van macht. Ze zijn zowel een instrument van de overheersing, als een middel om zich tegen die overheersing te verzetten. Het is deze dynamiek die ‘Eating Each Other’ wil weergeven. De presentatie van het ‘kannibalistische’ proces gebeurt via kunstwerken die zelf een voorstel voor re-appropriatie zijn, maar ook via vormen van re-appropriatie tussen verschillende werken onderling.
De vraag blijft daarbij steeds: wie eet en wie wordt er gegeten?
23 maart OPENING, met performances door Pieterjan Ginckels en Amanda Piña
20-21 april PERFORMANCE WEEKEND, met Arkadi Zaides, Ogutu Muraya, Oliver Zahn & Julian Warner en Jaha Koo
25-27 mei BREACH!, re-appropriatie van de tentoonstelling door Aneta Rostkowska & Jakub Woynarowski
Kunsthal Extra City
toont kunst die ons doet nadenken over actuele thema’s in de stad van vandaag
Eikelstraat 29, 2600 Antwerpen | +32 (0)3 677 1655 | info@extracity.org | www.extracity.org | #extracity
Openingsuren: wo-zo, 13:00-18:00, tijdens tentoonstellingsperioden
Gratis toegang
Extra Fika Café