De Rupelstreek heeft een lange geschiedenis achter zich waarbij natuurlijke en menselijke processen het landschap hebben geboetseerd tot een gebied waarin industrie en wonen worden gecombineerd. In het huidige landschap is dat nog zichtbaar aanwezig. Daarnaast bestaat de Rupelstreek uit een netwerk van groene eilandjes die in verbinding staan met de ‘groene openruimtevingers’ in de zuidrand van Antwerpen. In de beleidsplannen voor het Scheldeland ligt de focus dan ook op de belevingswaarde van de Schelde en haar zijrivieren. Natuur, erfgoed, attracties, evenementen op en naast het water maar evengoed op goed gelegen logies en horeca zijn de attracties van nu en de toekomst. Een voorwaarde hiervoor is dat het gebied voldoende ontsloten wordt en de verschillende kernen verbonden zijn met elkaar in een coherent verhaal en aanbod. In de Rupelstreek is vandaag zowel de ontsluiting van, als de verbinding tussen de deelgebieden onvoldoende.
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) heeft, in nauwe samenwerking met de provincie Antwerpen en de Rupelgemeenten en in opdracht van Vlaams minister voor Plattelandsbeleid, Joke Schauvliege, dan ook een landinrichtingsplan opgemaakt voor de Rupelstreek. Minister Schauvliege legt uit: “Samen met de provincie Antwerpen en andere partners investeren we in de grote potentie die dit gebied heeft voor bewoners, recreanten en bezoekers. We hebben dan ook onderzocht welke inrichtingen de gewenste verbeteringen opleveren voor het Rupelgebied en deze samengebracht in het ontwerpplan dat nu ter inzage ligt.”
Het landinrichtingsplan ‘Openruimteverbindingen Rupelstreek’ bundelt uiteindelijk maatregelen en middelen van verschillende Vlaamse overheden ( de VLM, ANB, OVAM, de Vlaamse waterweg), de provincie Antwerpen, de gemeenten Hemiksem, Schelle, Niel, Boom en Rumst en andere partners zoals het Kempens Landschap, de bosgroep Antwerpen Zuid, het Regionaal Landschap Rivierenland, Natuurpunt, private bedrijven en particuliere eigenaars. Dit samenwerkingsverband, ondersteund door Landinrichtingsmiddelen, investeert ruim 3,3 miljoen euro in de kwaliteit van de open ruimte in de Rupelstreek. De maatregelen die in het plan beschreven zijn zorgen voor een verbeterde recreatieve toegankelijkheid. Het verbinden van natuur en erfgoed is hierin het belangrijkste speerpunt. De uitvoering van dit plan, het verbinden van mensen, organisaties en locaties resulteert in een samenwerking op niveau van de Rupelstreek.
Enkele concrete voorstellen
In Hemiksem worden een aantal groene stapstenen en recreatieve verbindingen ontwikkeld zoals het natuurgebied Ter Locht (voormalige reservatiestrook Grote Ring) en een brug over de Vlietvallei aan het abdijpark. Hierdoor wordt openbaar groen gecreëerd in een sterk onder druk staand voorstedelijk gebied.
Er komt een ecologische verbinding in Boom tussen de Schorre en de Rupeldijk. De eerste robuuste ecologische verbinding komt er ter hoogte van de Sint-Annakapel, gelegen aan de Kapelstraat te Boom. De inrichting heeft als hoofddoel de natuurwaarden te verbeteren. Als nevenfunctie wordt er een recreatieve verbinding aangelegd die het domein De Schorre met de Rupeldijk verbindt. Een derde doelstelling is het opwaarderen van de erfgoedwaarden van het steenbakkerijverleden. Hiervoor wordt een oude transporttunnel bouwkundig gerestaureerd.
Ook tragewegenverbindingen in Reet maken deel uit van het plan. Ter hoogte van de Molenbeekvallei zal de gemeente een recreatief, toeristisch wandel- en fietspad realiseren. De beleving en de inpassing in het landschap zijn hierin belangrijk. Bij de realisatie van een trage wegverbinding wordt rekening gehouden met de landbouwsector.
Het terug inrichten en openstellen van twee trage wegen in de gemeente Schelle kadert in de realisatie van het trage wegenplan om zowel het bovenlokale wandelknooppunten-netwerk Rivierenland uit te breiden, als de openruimtegebieden in de gemeente beter te ontsluiten. De inrichting van deze wandel- en fietspaden zal kansen bieden voor ontwikkeling van landschap en natuur.
Walenhoek in de gemeente Niel is historisch gegroeid van een site voor kleiontginning tot een sterk verweven combinatie van natuur, recreatie en bedrijven. De verschillende doelstellingen en ambities van de partners voor ontwikkeling van het kerngebied worden op elkaar afgestemd, zoals de sanering en inrichting van het visvijvergebied. Er wordt geïnvesteerd in nieuwe pompsystemen om het gehele gebied op een efficiëntere en energiezuinigere manier hydrologisch te beheren. De (her)aanleg van nieuwe recreatieve routes ontsluit het gebied voor zowel de recreatieve wandelaar als de aanwezige vissersclub.
Inwoners kunnen de plannen bekijken op https://www.vlm.be/nl/projecten/Paginas/Schelde_en_Rupel.aspx
Foto: Deel van het gebied uit het landinrichtingsplan / Copyright: provincie Antwerpen