Onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen hebben voor het eerst de aanwezigheid van de mug Culiseta longiareolata in België bevestigd . De waarneming van deze soort kan in verband worden gebracht met klimaatverandering. Deze mug vormt geen bedreiging voor de mens, maar is wel een potentiële drager van ziekteverwekkers voor vogels, zoals het West-Nijlvirus.
MONITORING VAN EXOTISCHE MUGGEN IN BELGIË
Door de toegenomen globalisering, verstedelijking en klimaatverandering verspreiden exotische muggen zich steeds vaker in onze streken. Ze zijn berucht om hun vermogen om ziekten over te brengen. Om potentiële risico’s te verminderen, is het noodzakelijk om hun aanwezigheid en gedrag te monitoren. Het ITG-team dat exotische muggen in België monitort (MEMO-project) ontdekte tussen 2017 en 2019 een nieuwe muggensoort voor België: Cs. longiareolata. In 2018 identificeerden ze ook de soort Culex Modetus . Deze vondsten benadrukken het belang van het monitoren van exotische en inheemse muggen. De muggen dragen mogelijk ziekteverwekkers bij zich en kunnen wijzen op klimaat- en omgevingsveranderingen.
MIGRATIE NAAR HET NOORDEN VORMT NIET METEEN EEN BEDREIGING VOOR DE MENS
Cs. longiareolata komt oorspronkelijk van de Azoren tot in Centraal-Azië, maar wordt nu ook dichter bij huis gevonden. De mug is het afgelopen decennium steeds vaker gesignaleerd in West- en Midden-Europese landen, zoals Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Zwitserland en Luxemburg. Deze mug is echter zelden zo ver naar het noorden waargenomen als in deze studie. “De bevestigde aanwezigheid van Cs. longiareolata in België en Nederland was niet onverwacht”, legt Isra Deblauwe, entomoloog aan het ITG, uit. “Maar”, stelt ze gerust, “heeft deze mug een voorkeur voor vogels. Het risico op muggenbeten is minimaal en daardoor is het risico op overdracht van ziekten op mensen ook erg laag.”
IMPACT VAN KLIMAATVERANDERING EN GLOBALISERING
Hoewel we niet bang hoeven te zijn voor de beten van deze mug, kan de aanwezigheid van deze soort wijzen op klimaatverandering. Stijgende temperaturen en warmere winters bevorderen de verspreiding van deze en andere exotische soorten, zoals de tijgermug, en daarmee de verspreiding van hun ziekteverwekkers.
“Dat hier exotische muggen kunnen voorkomen, heeft natuurlijk te maken met klimaatverandering. We moeten echter ook rekening houden met de impact van globalisering. In één dag kunnen we naar de andere kant van de wereld en terug, en er is heel veel weinig controle over wat we mee naar huis nemen. Niet alleen virussen zoals corona, maar ook insecten en andere dieren. Muggen komen bijvoorbeeld dagelijks via verschillende routes het land binnen”, vertelt Anna Schneider, onderzoeksassistent bij de afdeling Entomologie van ITG.
In dit onderzoek zijn import van gebruikte autobanden, verse bloemen en grond- en vliegverkeer genoemd als mogelijke introductieroutes van Cs . Longiareolata , samen met hun natuurlijke verspreiding. “Mugjes kunnen op deze manier worden geïntroduceerd en overleven perfect in dit klimaat”, voegt Schneider toe.
STATE OF THE ART INSECTARIUM
Sinds 2019 beschikt het ITG over een nieuw insectarium dat een breed scala aan insecten huisvest, van tijger- en malariamuggen tot zandvliegen. De onderzoeksfaciliteit biedt uitgebreide mogelijkheden voor interdisciplinair werken. Hierdoor kunnen tropische ziekten, waaronder die welke verband houden met klimaatverandering en de vectoren (dieren of organismen die een ziekte kunnen overdragen op een ander dier of mens) die ze dragen, nog beter worden bestudeerd en bestreden.
Foto: www.itg.be