Aan de Karel de Grote Hogeschool (KdG) is een nieuw onderzoek gestart naar heldere juridische taal. Vanuit verschillende juridische sectoren werd eerder al opgeroepen om rechtstaal toegankelijker te maken.
Volgens de justitiebarometer (2014) vindt 61% van de ondervraagden juridische taal niet duidelijk genoeg. De Hoge Raad voor Justitie pleitte al voor toegankelijker taalgebruik om de toepassing van het recht mogelijk te maken of te vergemakkelijken. En ook advocaten, magistraten, gerechtsdeurwaarders, notarissen … stellen dat er nood is aan onderzoek naar klare juridische taal.
De opleiding rechtspraktijk van de Karel de Grote Hogeschool wil met het onderzoeksproject ‘Heldere Juridische Taal’ werk maken van begrijpbare taal voor rechtsgebruikers.
Onderzoekscase: Stad Antwerpen
Binnen het project is gekozen om de focus te leggen op het administratief recht en meer bepaald de communicatie door steden en gemeenten naar burgers in het domein van de ruimtelijke ordening. “Dit is immers per definitie een domein waarin op zeer regelmatige basis communicatie tussen de overheid en burgers gebeurt”, vertelt docent en onderzoeker Jean-Marc Lauwers.
De onderzoekers werken samen met Stad Antwerpen en nemen de communicatie onder de loep die de stad voert met haar burgers in het kader van aanvragen voor omgevingsvergunningen.
Taalkundige oorzaken
Een leespanel van 40 respondenten krijgt dit voorjaar verschillende bestaande teksten voorgeschoteld. Ze gaan op zoek naar de linguïstische oorzaken van moeilijk begrijpbare juridische teksten. Collega-onderzoeker Jeroen Daem: “Het gaat dan bijvoorbeeld om: woordfrequentie, het aantal inhoudswoorden per deelzin, het gebruik van concrete zelfstandige naamwoorden …” In een latere fase worden de teksten herschreven zodat de begrijpbaarheid stijgt.
Efficiënte oplossingen
Het onderzoek moet uiteindelijk leiden tot een reeks efficiënte en effectieve oplossingen waarmee de dienst omgevingsvergunningen van de Stad Antwerpen, en bij uitbreiding andere diensten in andere steden en gemeenten, aan de slag kunnen. De definitieve resultaten worden tegen augustus 2020 verwacht.
“Het is onze ambitie om de resultaten te verwerken in een gemakkelijk te consulteren document en het werkveld praktische nieuwe vaardigheden aan te leren tijdens opleidingssessies. We willen oplossingen vinden die snel en effectief te gebruiken zijn door juristen en paralegals. Het resultaat van ons onderzoek zal ook zijn weg vinden naar de opleiding rechtspraktijk, waar veel aandacht besteed wordt aan helder schrijven”, aldus de onderzoeker.
