Van 26 april tot 26 mei 2024 kan je in Buda, een industrieterrein dat zich uitstrekt over Machelen, Vilvoorde en Brussel, terecht voor Border Buda, een openlucht tentoonstelling met werk van 12 kunstenaars uit binnen- en buitenland.
Het kunstenparcours is de eerste fase van een driejarig cultureel project dat focust op de heropleving van het Buda gebied, momenteel eerder bekend om zijn leegstand, daverende vrachtwagens, ongeorganiseerde architectuur en woekerend onkruid. Het is een industriële grijze zone, maar met een rijke geschiedenis én een groot potentieel.
Border Buda wil samen met een aantal kunstenaars een eerste stap zetten om dit gebied te verkennen met als doel de blik van de inwoners van Machelen, Vilvoorde en Brussel (Haren) terug op Buda te richten en er opnieuw een intergenerationele ontmoetingsplek van te maken. Border Buda wil een artistieke schakel worden aan het kanaal tussen de culturele polen in Brussel (KANAL, Het Kaaitheater) en Vilvoorde/Machelen (Asiat-site).
Het kunstenparcours, dat te voet (1,5u) of met de fiets (30 min) kan worden afgelegd, is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de curatoren Anna Laganovska en Koi Persyn en 12 kunstenaars: 4 Belgen (Elias Cafmeyer, Ignace Wouters, Nel Maertens en Pieter Chanterie), en 8 internationale kunstenaars (Amel Omar, Evita Vasiljeva, Ilke Gers, Haseeb Ahmed, Jean Katambayi Mukendi, Katja Mater, Marine Kaiser en Zinaïda Tchelidze).
Centraal staan de vervoersassen die de identiteit van Buda vormen: het spoor, het viaduct van Vilvoorde, de steenweg, het water (Zenne en Kanaal) en de toekomstige fietssnelwegen. Deze transportassen, hun verschillende snelheden en de grenzen die de wijk kruisen (tussen de verschillende gemeenten, maar ook gewesten) vormen de parameters waaraan het project wordt opgehangen. Conceptueel vertrekt Border Buda vanuit het fysisch basisprincipe van ‘snelheid’, namelijk de afgelegde afstand per tijdseenheid (v (snelheid) = d (afstand) / t (tijd)).
Naast zes residentietrajecten, worden er vier kunstenaars uitgenodigd om een permanent werk in de openbare ruimte te creëren, start er een sociocultureel traject gefocust op industrieel erfgoed en zullen de lokale culturele partners Firma en Buda Bxl een artistieke interventie realiseren.
Het volledige project loopt drie jaar met een projectsubsidie voor bovenlokale cultuurprojecten van de Vlaamse Overheid, en het wordt ondersteund door de gemeenten Vilvoorde, Brussel en Machelen.
PRAKTISCH
Border Buda expo
26 april – 26 mei 2024
Opening: weekend van 26 – 28 april 2024 (zie onder voor programma openingsweekend)
Kunstenaars: Amel Omar, Elias Cafmeyer, Evita Vasiljeva, Haseeb Ahmed, Ignace Wouters, Ilke Gers, Katja Mater, Marine Kaiser, Nel Maertens, Pieter Chanterie, Zinaïda Tchelidze
Jean Katambayi Mukendi zal later in het project een permanent werk realiseren.
Curatoren: Anna Laganovska, Koi Persyn
De Border Buda expo strekt zich uit over het gebied Buda. De route kan gewandeld worden en neemt ongeveer anderhalf uur in beslag. Je kan ook fietsen: er zijn BlueBikes te huur aan het station van Vilvoorde. Er is ook een fietspunt: zij leveren fietsen op locatie voor groepen.
De landmarks zijn de lokale culturele partners Buda Bxl en Firma. Buda station, resto The Corner, De Karting en de Budabrug vormen de andere bakens in het gebied.
Startpunt van de expo is bij Firma waar je de brochure met de route kan ophalen. Firma is enkel open op weekdagen tussen 09.00 – 17.00 uur. Je kan de flyer en kaart ook online bekijken.
Adres Firma: Schaarbeeklei 636 Buda (Vilvoorde).
Kunstenaars
- AMEL OMAR
Amel Omar’s (1995, NL) praktijk bestaat uit het uitoefenen van performatieve interacties met alledaagse (architecturale) objecten, de camera en de gebruiker. Dit resulteert onder andere in videowerk, in-situ installaties, performances en sculpturen. Het is de toevallige architectuur, de architectuur van restanten en overlappingen die de tussenruimte wordt, die haar intrigeert en waar ze met haar werk naar op zoek gaat. Het is de architectuur die geen bezoek verwacht en die zich onaangekondigd voor kan doen. Er wordt geen bruikbare omgangsvorm aangereikt en vanuit deze vreemde confrontatie wordt de gebruiker zelf aangespoord om deze in te vullen. Ze wendt zich tot het performen van de camera of het performen van het (architecturale) object om conventionele structuren van het menselijke gebruik te doorbreken. De camera biedt niet alleen een vorm van vertaling, maar het bezit ook de kracht om een object volledig te claimen. Hierdoor ontstaat een spel van toe-eigening, improvisatie en anticipatie waarin ruimten en objecten – en hun bijbehorende gebruik – voortdurend op de proef worden gesteld. Haar werk wordt sterk gedreven door de esthetische en ervaringsgerichte benadering. De tussenstaat van een ruimte of een object en de daarbij horende leegte ziet ze als terrein dat openstaat voor verkenning. Dwalen vormt het basisprincipe om deze te herontdekken en de camera functioneert vervolgens als instrument om afstand te creëren. Het is een manier om ruimte los te wrikken van zijn fysieke, gedetermineerde context en te plaatsen in een nieuw perspectief.
- ELIAS CAFMEYER
Kunstenaar Elias Cafmeyer vertrekt voor zijn beeldend werk vanuit zijn fascinatie voor stadsontwikkeling. Hij creëert sculpturen en locatiespecifieke installaties in en over de publieke ruimte. Hij gebruikt hierbij het stedelijke landschap als metafoor voor het sociale weefsel binnenin een urbane context. Cafmeyer haalt residu’s uit de urbane ruimte en elementen die mobiliteit orkestreren uit hun originele context en combineert deze op een surrealistische wijze. Op deze manier zet hij de toeschouwer op een verkeerd been en bevraagt hij de bestaande infrastructuur en het gebruik ervan, wat vaak resulteert in tragikomische taferelen. Daarnaast werkt hij samen met andere kunstenaars, curatoren en tentoonstellingsruimtes voor de ontwikkeling en de scenografie voor tentoonstellingen of theatervoorstellingen. Elias Cafmeyer stelde tentoon in onder andere S.M.A.K. (Gent) en Kunsthal Extra City (Antwerpen). Daarnaast werkte hij samen met Stad Gent en Stad Antwerpen voor installaties in de urbane ruimte. Hij werd uitgenodigd als onafhankelijk kunstenaar voor solotentoonstellingen bij Keteleer Gallery en mariondecannière (Antwerpen). Cafmeyer kreeg de kans om tentoon te stellen in Nederland, Frankrijk, Duitsland en Italië.
- EVITA VASILJEVA
Evita Vasiljeva (Riga, 1985) werkt voornamelijk met sculptuur, installatie en geluid. De kunstenaar groeide op in Letland in de periode van de post-Sovjet-transitie en maakt vaak gebruik van visuele en sonische beelden van betonnen architectuur en ruige landschappen in de voorsteden. Door een grote verscheidenheid aan materialen te manipuleren en opnieuw te gebruiken, bedenkt Evita Vasiljeva haar eigen esthetiek en provoceert ze een relationele dynamiek tussen ruimtes, architectuur, herinnering en de lichamen van toeschouwers. Hoewel haar werken de kwesties van angst en controle aanpakken, door middel van manieren van co-existentie binnen het huidige moment, blijven ze altijd open voor meerdere interpretaties. In 2022 werd Evita Vasiljeva genomineerd voor de 8e Purvītis-prijs voor uitmuntende prestaties op het gebied van de beeldende kunst van Letland en tentoongesteld in het Letse Nationale Kunstmuseum in een duotentoonstelling met kunstenaar Kaspars Groševs. Onlangs nam de kunstenaar deel aan de Biënnale van Lyon (2022, samengesteld door Till Fellrath en Sam Bardaouil); Una Boccata d’Arte 2023, Italië (Fondazione Elpis, samengesteld door Bruno Barsanti); Intermezzo, Moen, Denemarken (Kunsthal 44Moen, samengesteld door Rene Block); Baltic Triënnale 14: The Endless Frontier, Contemporary Art Center Vilnius (2021), (samengesteld door Valentinas Klimašauskas en João Laia); Muzeum Sztuki, Lodz (2020, samengesteld door Inga Lāce); Kim? Centrum voor Hedendaagse Kunst, Riga (2019); Tallinn City Gallery, Tallinn (2018, samengesteld door Kim?); Foundation Ricard, Parijs (2018, samengesteld door Barbara Sirieix, Maija Rudovska en Joachim Hamou). Haar werken zijn opgenomen in de collectie van het Letse Nationale Kunstmuseum en in privécollecties.
- HASEEB AHMED
Haseeb Ahmed (1985) is een Amerikaanse kunstenaar die woont en werkt in Brussel, België. Hij maakt objecten, installaties en films. Zijn werk is vaak collaboratief en put uit de harde wetenschappen, waarbij hij kunst en luchtvaart, mythe en technologie combineert om nieuwe verhalen te creëren. De afgelopen tien jaar heeft Ahmed zijn op onderzoek gebaseerde artistieke praktijk gestructureerd rond de vloeiende dynamiek van wind en water. Zijn focus ligt op wat we kunnen leren over ons veranderende klimaat door de bewegingen van de wind en het water, door wat ze met zich meedragen, zowel fysiek als in termen van culturele associaties door de geschiedenis heen. Zijn werk was het onderwerp van een solotentoonstelling in het Museum van Hedendaagse Kunst (Antwerpen, BE) en is internationaal tentoongesteld op de Biënnale van Göteborg (Göteborg, SE), Museum Bärengasse, (Zürich, CH), The Museum of Contemporary Art (Chicago, VS), De Appel (Amsterdam, NL), en onder meer de Frestas Triënnale (Frestas, BR).
- IGNACE WOUTERS
Ignace Wouters werd geboren in Genk in 1992 en woont en werkt in Brussel. Voor hij de beslissing nam kunstenaar te worden, studeerde hij kunstgeschiedenis. Toen we hem vroegen voor een inleidende tekst voor onze website stuurde hij ons het volgende: “Ik houd ervan om aan de hand van uiteenlopende esthetische ingrepen situaties en conventies te ondervragen. In mijn werk spelen thema’s zoals visuele identiteit (hoe wordt de wereld als product vormgegeven?), (kunst)geschiedenis (hoe draagt onze verhouding tot het verleden bij tot ons beeld van het heden?), humor (welke grap laat toe de werkelijkheid beter te zien?) en kritiek (welke aannames zijn het waard bekampt te worden?) een belangrijke rol.”
- ILKE GERS
Ilke Gers is een beeldend kunstenaar uit Aotearoa Nieuw-Zeeland, gevestigd in Rotterdam. Ze maakt installaties en werkt met tekst, tekeningen, drukwerk en publicaties om de relatie tussen lichaam, beweging en taal te onderzoeken. Haar werk stelt gestandaardiseerde vormen van communicatie en circulatie in vraag, door middel van open processen die afhankelijk zijn van ruimtelijke omstandigheden, fysieke interactie en tijd. Ze toonde haar werk in de Hayward Gallery in Southbank Centre (Londen), NDSM Werf (Amsterdam), LLS Paleis (Antwerpen), de Biënnale Van België (Gent), Kunsthal Rotterdam, 019 (Gent), De Appel (Amsterdam), De Fabriek (Eindhoven), D21 – Kunstraum (Leipzig) en Beursschouwburg (Brussel). Ze behaalde een Master aan de Werkplaats Typografie en was artist in residence aan de Jan van Eyck Academie (2014-2015).
- JEAN KATAMBAYI MUKENDI
Jean Katambayi Mukendi werd in 1974 geboren in de Democratische Republiek Congo. Hij woont en werkt in Lubumbashi, DRC. Opgeleid als elektricien, is zijn hele artistieke praktijk doordrenkt van zijn fascinatie voor wiskunde, techniek, meetkunde en technologie. Diep getekend door zijn opvoeding in het arbeiderskamp van zijn mijnstad en door de mechanisatie ervan, creëert Katambayi fragiele en complexe installaties en tekeningen, geïnspireerd door geavanceerde elektrische circuits en technologische studies. Zijn werken maken deel uit van een zoektocht naar oplossingen voor sociale problemen in de huidige Congolese samenleving, evenals voor de uitputting van de enorme energiebronnen in het land. Vaak gemaakt van gerecycled en vergankelijk materiaal, zoals karton en gerecycled elektronisch materiaal, proberen de poëtische stukken van de kunstenaar de onevenwichtigheid van de hemisferen in de wereld te herstellen.
Jean Katambayi Mukendi zal later in het project een permanent werk realiseren.
- KATJA MATER
Katja Mater is beeldend kunstenaar, redacteur, organisator en docent met een praktijk die zich richt op de on-transparantie van optische media. Door hybriden te creëren tussen fotografie, film, tekening, performance en installatie documenteert Mater iets dat vaak buiten ons gezichtsvermogen ligt. Geïnteresseerd in het onthullen van een andere of alternatieve (ervaring van) de werkelijkheid door het vastleggen van de gebieden waar optische media zich nauwelijks gedragen als het menselijk oog. Door te bemiddelen tussen tijd, ruimte, onze perceptie en ons begrip hiervan, legt Mater gebeurtenissen vast die tegelijkertijd wel en niet kunnen plaatsvinden – halverwege tussen informatie en interpretatie.
- MARINE KAISER
De gedocumenteerde verhalen van de Zwitsers-Franse kunstenaar Marine Kaiser onderzoeken de netwerken, tactieken en regelingen die ontstaan door de toepassing van controle. Grenzen die worden verlegd, invasieve soorten, sculpturen in veranderende staat, een gesloten oog dat de blik doorlaat, wachtwoorden ; de interventies van Marine Kaiser vormen tegenstellingen en complexiteiten door op de drempels van tijdelijke gemeenschappen te staan. Afgestudeerd aan HEAD Genève en Erg Brussel, werd haar werk onlangs tentoongesteld in Espace Contact (Neuchâtel), reclame (nomadisch), Pavillon de l’Arsenal (Parijs), AGB (Berlijn), Manifesta 12 (Palermo), Le 18 (Marrakesh), Les Brasseurs (Luik), Palais de l’Athénée (Genève), KANAL – Centre Pompidou (Brussel). In 2021/2022 was ze artist-in-residence aan de Jan van Eyck Academie (Maastricht).
- NEL MAERTENS
Nel Maertens (1996°, woont en werkt in Antwerpen) verkent in haar werk kleur, materiaal, schriftuur, en energie. Nel studeerde in 2019 af als master in mode aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen. Naast projecten in de podiumkunsten (kostuumontwerp, performance), legt Maertens zich toe op een autonome beeldende kunstpraktijk. Ze is een omnivalent kunstenaar die graag cross-sectorale samenwerkingen aangaat en is lid van het kunstenaarscollectief FAAR. Nel nam deel aan groeps- en solotentoonstellingen in binnen- en buitenland, in 2021 cureerde Charlotte Crevits een eerste solotentoonstelling van haar werk in CC Strombeek. Daarna volgden verschillende residenties en samenwerkingen met o.a. KMSKA, Europalia Georgia, Het Rubenshuis, Platform K en choreografe Femke Gyselinck, We Are The Next Generation, Art On Paper, Wouters & Hendrix, Coppejans Gallery, Barokke Influencers, Dieric Bouts Festival, Flanders DC Antwerp,….
De drie “klassieke” genres binnen de kunstgeschiedenis; het portret, het landschap en het stilleven, keren steeds terug. Thema’s zoals feminisme en universele emotie wil ze herbekijken en actualiseren. Ook natuurbescherming en klimaatverandering zijn belangrijke drijfveren voor haar werk. Momenteel werkt Nel aan de voorbereiding van een solotentoonstelling op het kunstenfestival Border Buda (Firma, april 2024) en aan een performance van Oester vzw i.s.m. Muziektheater Transparant (KMSKA, mei 2024).
- PIETER CHANTERIE
Pieter Chanterie is een beeldend kunstenaar, geboren in 1996, te Leuven. Hij woont en werkt in Brussel. Zijn werk varieert van kleine schilderijen op hout tot muurschilderingen, tekeningen, (wand)sculpturen en boeken. In zijn werk ligt er een grote focus op het object op zich en diens materialiteit. Tegelijk wordt het 2D- of 3D object een raam dat leidt naar elders. Zijn beeldtaal is een medley van hedendaagse en historische afbeeldingen, van infographics tot Middeleeuwse miniaturen. Deze zoetzure cocktail decoreert de podia voor spirituele, persoonlijke en fictieve novelles.
- ZINAÏDA TCHELIDZE
Zinaïda Tchelidze (Georgië, 1982) is kunstenaar en docent en werkt voornamelijk met sculptuur en installatie. Ze behaalde een MA in printmaking en kunst in de openbare ruimte aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Brussel. Tchelidze is geïnteresseerd in de performatieve aspecten van uitwisseling en delen. Ze houdt zich bezig met terugkerende gebaren, verweeft ze in installaties om ruimtelijke beperkingen, noties van collectiviteit en isolement te onderzoeken. Als onderdeel van haar praktijk werkt ze samen met ambachtslieden, wetenschappers en kunstenaars om de grenzen tussen creativiteit en (on)weten te testen. Geïnspireerd door het traditionele Georgische feest (supra) organiseert ze de performatieve tafel “Rubeli” waarbij ze het fenomeen van gastvrijheid en uitwisseling en hun verschillende vormen in relatie tot tijd en sociale conditionering in vraag stelt. Tchelidze woont en werkt in Brussel. Ze heeft tentoongesteld op verschillende locaties, waaronder Art Antwerp als vertegenwoordiging van de FW-B (2022); SB34-Clovis, Brussel (2022); Het Paviljoen, Gent (2021); Morpho, Antwerp Art Weekend (2021); DuflonRacz, Brussel (2019, 2020); Vanderborght Building, Brussel (2019); CENTRALE voor hedendaagse kunst, Brussel (2019); World Trade Center, Brussel (2018).
Curatoren
- Anna Laganovska
Anna Laganovska (1996, LV) is een onafhankelijke curator en schrijver, gevestigd in Antwerpen. Ze studeerde kunstgeschiedenis en -theorie aan de Kunstacademie van Letland, Riga en culturele studies aan de KU Leuven. In 2022 voltooide ze het postgraduaat Curatorial Studies aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent. Anna Laganovska werkte als curatorial assistant bij Frans Masereel Centrum. Haar recente curatoriële projecten omvatten Flowers at Room Temperature, de centrale tentoonstelling van Antwerp Art Weekend in De Studio, Antwerpen (2023), Bodies of Work in Kunsthal Extra City, Antwerpen (2022) en Publiek Park in Citadelpark, Gent (2021) en in Harmoniepark, Albertpark & Provincietuin, Antwerpen (2023).
- Koi Persyn
Koi Persyn (°1996, BE) is een curator en schrijver, gevestigd in Brussel. Hij behaalde een master in Fine Arts (2019), gevolgd door een postgraduaat in Curatorial Studies (2020) aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent. Tijdens zijn opleiding richtte Persyn een residentieprogramma op in Het Paviljoen in Gent. Hij nam deel aan het uitwisselingsprogramma van BIDAI in Kanazawa (JP, 2017) en werd geselecteerd voor het Young Curators Program (2019) als mediator voor het Belgisch Paviljoen op de Biënnale van Venetië. Samen met Laila Melchior won Persyn de Lichen Curatorial Prize 2021 en voerden ze hun tentoonstellingsvoorstel uit bij Jester (fka CIAP) in Genk (2022). Persyn is co-curator van Publiek Park, een groepstentoonstelling, publiek programma en publicatie in het Citadelpark, Gent (2021) en Harmoniepark, Albertpark & Provincietuin, Antwerpen (2023). Persyn is curator bij Komplot in Brussel, en projectcoördinator van Off the Grid, het residentie- en presentatieplatform van Cas-co in Leuven.
Programma openingsweekend 26 – 28 april (onder voorbehoud):
VRIJDAG 26 APRIL: 18.30 – 03.00 uur
Locatie: Firma
18u30 aankomst + receptie
19u00 Officiële opening
19u30 bezoek tentoonstelling: rondleiding
Locatie: Buda Bxl
21u00 openingsfeest bij Buda Bxl
ZATERDAG 27 APRIL: 13.00 – 18.00 uur
Locatie: op het terrein in Buda
- Gegidste rondleidingen door het kunstenparcours van Buda
- Het be(h)lang van Buda: focus op het erfgoed met audiofragmenten over het leven in Buda door Rina Govers en intergenerationele verhalen door Lionel Galand. Brukselbinnenstebuiten organiseert ook een begeleide wandeling.
ZONDAG 28 APRIL: 13.00 – 18.00 uur
Locatie: Firma/Cantine en op het terrein in Buda
- Sunday Brunch bij Firma: combineer een bezoek aan de tentoonstelling met een brunch bij Cantine. Reserveren via https://www.eatatcantine.be/brunch
- Gegidste rondleidingen door het kunstenparcours van Buda
- Het be(h)lang van Buda: focus op het erfgoed met audiofragmenten over het leven in Buda door Rina Govers en intergenerationele verhalen door Lionel Galand. Brukselbinnenstebuiten organiseert ook een begeleide wandeling.
Hou de website www.borderbuda.be in de gaten voor updates in het programma.
HOE GERAAK JE TOT IN BUDA
- Bus
Vanuit Brussel: bus 58
Halte: Diegemstraat - Trein
Weekdagen: elk uur stopt er een trein in Buda station (vanuit Antwerpen of Brussel).
Weekend: neem de trein naar Vilvoorde station. Daar kan je bus 58 nemen, een Blue-bike huren of 25 minuten stappen tot in Buda. - Fiets
Vanuit Brussel: volg het Kanaal in de richting van Willebroek.
Opgelet: de Budabrug is nog steeds gesloten. Tot 5 juni 2024!
Je kan ook een BlueBike huren aan Vilvoorde station. Er is ook een fietspunt: zij leveren fietsen op locatie voor groepen. - Auto
Je kan met de auto tot in Buda rijden en op straat parkeren. Of bij Firma (Schaarbeeklei 636) - Waterbus
Vanaf 1 mei kan je de waterbus vanuit Brussel nemen tot aan de Steenkaai in Vilvoorde. Vanaf de Steenkaai is het nog een korte wandeling langs het Kanaal tot in Buda.
Dienstregeling op rivertours.be
Foto: Pieter Chanterie