Het grenspark Kempenbroek is een verzameling natuurgebieden in Limburg waaronder de Sint-Maartensheide en De Luysen. Het is uitgestrekt. Dat zorgt voor luxeproblemen. Hoe lang moet je blijven? Een dag? Een week? Er valt zoveel te doen. Alleen al door het Vlaamse deel van Kempenbroek loopt een langeafstandswandelpad van 104 km. Ook wie liever fietst, oerrunderen spot of rust zoekt, kan hier dagen doorbrengen.
Wilde, uitgestrekte natuur in Vlaanderen. Het lijkt een onhaalbare droom. Maar ver in het oosten van Limburg komt die langzaam uit. Daar ligt het Kempenbroek, een grensoverschrijdende keten van natuurgebieden met duizenden hectaren moerassen, open vlaktes en dichte bossen. Het Kempenbroek is een verzameling van Natuurgebieden waaronder Sint-Maartensheide en De Luysen.
Op de grens van beide Limburgen en Noord-Brabant ligt het GrensPark KempenBroek, een 25.000 hectare groot gebied dat nat afwisselt met droog, open met gesloten, natuur met cultuur. Het Kempenbroek onthult een ware mozaïek van landschappen. Je vindt hier moerassen, beekvalleien, vennen, bossen, heide, hooilanden, weilanden, akkers en grootschalige landbouwgebieden. Vele zeldzame planten- en diersoorten voelen zich hier thuis. Sinds enkele jaren is ook de bever teruggekeerd en met een beetje geluk krijg je zelfs het edelhert te zien.
Natuurpunt beheert een aantal natuurgebieden die deel uitmaken van Het Kempenbroek:
Sint-Maartensheide – De Luysen
Zoals veel plaatsen in Limburg kent de Sint-Maartensheideeen verleden als uitgestrekte heide. Van oudsher heeft Sint-Maartensheide veel kleinschalige landschapselementen: houtkanten, struwelen en poelen. Die werden beschermd en er werden nieuwe aangelegd. Het resultaat mag er zijn; een gevarieerd landschap, met onverwachte gasten. De grauwe klauwier bijvoorbeeld, een vogeltje met een haakbek en een zwart masker. Hij vangt kevers, sprinkhanen, libellen en muizen. Die spiest hij soms op doornstruiken. Voor de Vlaamse populatie is het gebied zo belangrijk dat de gemeente Bree de soort heeft geadopteerd. En als je geluk hebt, kan je boomkikkers horen kwaken. Die zijn met honderden teruggekeerd nu we geschikte poelen hebben gegraven.
Je kan hier prachtig wandelen en via de fietsroute van A tot Bever ontdek je de streek in al haar glorie.
De Eek en de Abeek voeden een groot vijvercomplex, De Luysen. De naam heeft niets met luizen te maken. Luys is het Oost-Nederlandse woord voor riet. De Luysen heeft een heel ander karakter dan de Sint-Maartensheide. Rond de vijvers is het een bedrijvigheid van jewelste. In de verte klinkt de roep van een roerdomp, laag en luid. Met zeldzaamheden als woudaap, snor en buidelmees staat De Luysen bekend als een vogelparadijs. Het gebied zelf ziet er ongerept uit. Met in elkaar over- stromende vijvers, rietkragen en wild begroeide oevers. Alsof de tijd hier heeft stilgestaan. Maar dat is schijn. De natuur heeft de tijd hier teruggenomen.
De Luysen staat bekend om zeldzame vogels en libellen. Maar ook grote zoogdieren hebben het ontdekt. Er wonen reeën, bevers en everzwijnen. En verscholen in het gebied leven edelherten, afkomstig van ontsnapte exemplaren. De enige vrije populatie in Vlaanderen. In 2017 zijn ze beginnen burlen. Roepend en vechtend probeerden de mannetjes de vrouwtjes te verleiden.
Sint-Maartensheide & De Luysen – Wandelingen: 4,3km tot 10,3 km
Het Smeetshof
In het Smeetshof loop je op de grens tussen België en Nederland. Je wandelt er langs bossen, moerassen, weilanden en beken. Uitkijkpunten, vogelkijkhutten en knuppelpaden gunnen je een unieke blik in het verrassende stukje Kempen-Broek. Het Smeetshof maakt deel uit van het Kempen-Broek, een meer dan 11.000 ha groot grensoverschrijdend netwerk van natuurgebieden. Aan Nederlandse kant loopt het gebied naadloos over in het Wijffelterbroek, dat beheerd wordt door Natuurmonumenten. Naaste buren van het Smeetshof zijn de Luysen- Sint-Maartensheide in de vallei van de Abeek in Bree. Aansluitend beheert het Limburgs Landschap het Stramproyerbroek en de Zig-Goor in Kinrooi.
Smeetshof – Wandelingen: 2,2 km tot 12,8 km
Foto: www.natuurpunt.be – Erwin Christis