De Levende Leie is een lang lint van natuurgebieden tussen Gent en Deinze. De natte hooi- en weilanden vormen in het voorjaar een ware bloemenpracht: je kan er dotterbloem, ratelaar en echte koekoeksbloem bewonderen. De meersen vormen het favoriete terrein van roofdieren zoals bunzing, hermelijn, steenmarter en vos. En vogelliefhebbers kunnen hier zeker hun hart ophalen door de tientallen aanwezige rietgorzen. Er zijn bewegwijzerde paden in de Assels, de Keuzemeersen en Beelaartmeersen en in de Latemse Meersen. Je kan de Asselsroute combineren met de Afsnee-Keuzeroute als je de veerboot neemt tussen Drongen en Afsnee. Tussen 1 oktober en 30 april vaart die wel enkel in het weekend en op feestdagen, behalve in de paasvakantie. Het hele jaar vrij toegankelijk op de wandelpaden. Honden welkom, aan de leiband. Stevige stapschoenen of laarzen zijn aangeraden. In de Assels is er een vogelkijkhut. Je kan al deze gebieden ook aandoen via de fietstocht. Je kan varen met kajak of kano vanaf Sas Astene, Hellestraat Deinze. Info: www.kajakguido.be. Je kan de Leie afvaren zonder vaarbewijs of ervaring. Reken voor heen en terug vanuit Deinze 2 uur tot Sas Astene, 4 u tot Baarle en 8u tot het restaurant Heilig Huizeken, Slingerstraat 13, Drongen. Info: www.yachtcharterdeinze.com
Veel kunstenaars van de beroemde Latemse school lieten zich inspireren door de pracht van de Leievallei tussen Gent en Deinze. In alle toeristische publicaties wordt de schoonheid van de Leievallei in de verf gezet. Maar de zogenaamde toeristische Leie biedt meer dan de klassieke boottochtjes en de musea en kunstgalerijen van Latem en Deinze. Natuurpunt realiseert in de Leievallei een wervend en ambitieus natuurproject met de veelzeggende naam ‘Levende Leie’. De meanderende Leie is de slagader die de verschillende deelgebieden verbindt. Het project Levende Leie wil mensen en verenigingen betrekken bij het behoud van en de zorg voor het unieke Leielandschap. Natuurpunt heeft de voorbije jaren veel grond aangekocht in de Latemse Meersen, Keuzemeersen, Beelaertmeersen, Assels en Hoge Blaarmeersen. Natuurgebied aankopen is nog altijd de meest structurele oplossing om de natuur in en rond Gent veilig te stellen. De Assels vormt een eilandje tussen Afsnee en Drongen, dat maar langs één toegangsweg bereikbaar is. De spoorweg Brussel-Oostende snijdt door het gebied. De Oude Leie slingert door het landschap en vormt een natuurlijke begrenzing tussen de laaggelegen meersen en de hogergelegen donk. Het meersenlandschap bestaat uit soortenrijke graslanden, doorweven met sloten.
De open graslanden van de Keuzemeersen in Drongen liggen tegen de E40, maar zijn toch heel waardevol. Het gaat om graslanden die ‘s winters nat zijn en nu nog maar zelden overstromen. Een opvallend verschil met de andere meersen rond Gent is de aanwezigheid van heel wat houtkanten en knotwilgenrijen. De laagst gelegen percelen liggen centraal in het gebied en zijn over de hele lengte van de Leie gescheiden door een oude oeverwal. Daardoor zie je een mooie gradiënt vanaf de Leieoever van drogere graslanden naar de natste vegetaties in het centrale deel en weer naar drogere graslanden op de kouterflank (Keuzekouter). De Latemse Meersen liggen in het noorden van de gemeente Sint-Martens-Latem, langs de rechteroever van de Leie. Kenmerkend voor dit gave landschap zijn de historische elementen: komgronden centraal in de meersen met een dicht middeleeuws slotennetwerk. Ze worden onderbroken door een fossiele oeverwal en begrensd door een afgespoelde duin (of donk). De Leiemeersen van Astene en Bachte bestaat uit graslanden die grenzen aan een oude Leiearm. Deze meander werd in 1867 afgesneden en sluit het gebied volledig in. De kronkelende bedding vormt een aantrekkingspool voor heel wat planten en dieren. De bloemenrijke natte hooi- en weilanden van de meersen zijn een lust voor het oog. Op verschillende plaatsen kan je in het voorjaar dotterbloem, pinksterbloem en echte koekoeksbloem bewonderen. Duizenden planten van de grote ratelaar kleuren de graslanden helemaal geel.
In de Latemse Meersen kan je ook Herdwickschapen bewonderen. Ze zijn afkomstig uit het Engelse Lake District. Het gure klimaat en de arme vegetaties op de bergflanken daar maken van de Herdwick een perfect natuurschaap. Ze onderhouden de natte graslanden. Elke winter zoeken watersnippen beschutting in de natte graslanden van de Keuzemeersen. De knotwilgen rond de weilanden zijn ideale nestplaatsen voor steenuilen. Slobeend, gele kwikstaart, kievit en rietgors zijn jaarlijkse broedvogels. Zomertaling, grutto en zelfs paapje hebben er de laatste jaren ook gebroed. Dit landschap is ook een thuis voor wezel en hermelijn. Spectaculair is de winterslaapplaats van rietgorzen in het rietveld in de Latemse Meersen in de Baarle Frankrijkstraat. Van oktober tot april komen daar tientallen, soms wel meer dan 150 rietgorzen bijeen om te slapen. Wil je dit natuurfenomeen zien, kom dan ‘s avonds drie kwartier voor zonsondergang naar het rietveld. Een hoge fluittoon kondigt hun komst aan. De vogels landen dan in een steile duikvlucht en duiken op het laatste moment met een scherpe hoek het riet binnen. ‘s Ochtends verspreiden ze zich in de Leievallei op zoek naar onkruidzaden in ruigere hoekjes en op akkers die een tijdje onbewerkt bleven. Elk voorjaar broeden grutto’s en kieviten in de Assels. In de korte vegetatie begeleiden ze hun donskuikens op hun eerste zoektocht naar voedsel. Andere broedvogels zijn slob-, krak- en kuifeend in de grachten, bosrietzanger en rietgors in de ruigere delen, kleine karekiet in het rietveldje aan de Boterput en ijsvogel in de oever van diezelfde Boterput. ‘s Winters dient het gebied als foerageergebied voor watersnip, bokje, waterpieper, vele tientallen smienten, wulpen, kemphanen, … Een rondcirkelende buizerd, biddende torenvalk of jagende sperwer zijn ook vaste gasten.
Foto’s: www.natuurpunt.be
