Een heuse jonkvrouw tegen het lijf lopen, dat kan je in de bossen van Gaasterland in Friesland overkomen. Daar, aan het beekje Luts (Elfstedenroute) nabij Oudemirdum, staat bij de Star Numan-brug een wit landhuis: Kippenburg. Voor velen een mysterieus gebouw met een even mysterieuze eigenaresse, een adellijke dame uit het Groningse Slochteren. Zij, jonkvrouw A.M.J. (Mieke) van Panhuys, was als jongeling bewoonster van het schitterende Landgoed Fraeylemaborg bovenop het grootste Groningse aardgasveld. Onlangs was ze in Gaasterland om plannen te bespreken voor de realisatie van tien vakantieappartementen in de stallen en schuren naast het landhuis, dat redacteur Albert Hendriks van Fries Nieuws op haar uitnodiging van binnen mocht bekijken en fotograferen.
Landhuis Kippenburg aan de Luts (Elfsteden schaats- en vaarroute) tussen Balk en Rijs in de bossen van Gaasterland in het zuidwesten van Friesland.
“Opgeruimd was het niet, verontschuldigde ze zich, want er waren net gasten vertrokken. Tijd voor mij had ze ook niet, want ze moest met haar zoons en een bouwkundige in de tuin de mogelijkheden voor de bouw van vakantieverblijven bespreken. Ik kon me mooi even jonkheer van Kippenburg wanen.”
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Hoenderhof
Mevrouw Van Panhuys exploiteert het Gaasterlandse landhuis als familievakantiehuis en groepsaccommodatie. Kippenburg is rond 1830 gebouwd als woonhuis bij een kippenfarm door de Groningse Jonkheer Oncko van Swinderen (1775-1850). Zijn vader was een Groninger, zijn moeder een Friezin uit het geslacht Van Wyckel. Wyckel (Wikel) is een dorpje tussen Sloten (het kleinste stadje ter wereld) en Balk. Het is een voornaam dorp in Gaasterland. In de kerk bevindt zich het praalgraf van de beroemde inwoner Menno van Coehoorn (1641-1704), de architect van vestingen als Naarden en Willemstad. Als infanterist en troepencommandant veroverde hij Namen in België in 1702. Hij werd bevorderd tot luitenant-generaal en kreeg de titel baron.
Kroeg en logement
Mieke van Panhuys is de vertegenwoordiging van de zesde generatie binnen de adellijke familie die Kippenburg in handen heeft:
“Het bezit vererfde veelal in de vrouwelijke lijn met steeds wisselende achternamen en is zo ook in het bezit geweest van de familie Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren van de Fraeylemaborg in Slochteren. Verscheidene leden van de familie van Swinderen werden grietmannen (burgemeesters) van Gaasterland en verhoogden de algemene welstand van de gemeente. Vanaf circa 1854 tot 1985 is Kippenburg als logement en herberg in gebruik. Mede door zijn prachtige ligging was dit één van de bekendste uitspanningen van Friesland. In 1896 werd de bijbehorende boerderij vervangen door de huidige. Zowel de buitenzijde van het landhuis als de indeling is nog grotendeels in ongewijzigde staat.”
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Het gehele landgoed beslaat anno 2021 een oppervlakte van 30 hectare en valt onder de Natuurschoonwet. Deze uit 1928 daterende wet biedt eigenaren en gebruikers van originele landgoederen met een historisch karakter fiscale voordelen. Het landgoed moet dan wel voor minstens 30% uit bos of andersoortig natuurterrein bestaan. Dat is het geval op Kippenburg.
Vroeger was landgoed Kippenburg trouwens veel groter met de niet meer in bezit van Friese adellijke families zijnde Star Numanbossen en het Lycklamabos, respectievelijk ten oosten en zuiden van Kippenburg. Deze bossen werden aangelegd voor de productie van eikenhakhout, brandhout voor bakkerijen en dergelijke.
Het huidige landgoed bestaat uit het witte landhuis, een boerderij, een paardendekstation, bospercelen, enkele waterpoelen, natuurland en weilanden die worden omzoomd door historische eikenlanen. Op de landbouwpercelen is sprake van extensief landbouwgebruik. Friese stamboekpaarden houden het gras in de weiden kort.
Meer info:
www.kippenburg.nl
www.elfstedenroute.nl
Virusveilige vakanties:
www.anderhalvemetervakanties.com
Foto’s: www.friesnieuws.nl