Op zaterdag 16 september 2023 werd er in de avond hulde gebracht aan Private James Birtwell. James is de enigste WOI gesneuvelde die in een CWGC graf ligt op de burgerlijke begraafplaats van Marke. Hij sneuvelde op het einde van oktober 1918, juist voor de wapenstilstand na een accident in de standplaats van zijn eenheid, The 17th Battalion Lancashire Fusiliers. Een ongeluk met munitie die per toeval in de kachel kwam was hem noodlottig. Zijn kameraden begroeven hem rond het kerkje van Marke tot in 1955 de nieuwe begraafplaats er kwam en James naar hier werd overgebracht.
De hulde aan James begon met een rondrit door de Somme waar James en zijn eenheid tijdens de bloedige slag aan de Somme van midden 1916 vocht.
Martinsart CWGC was de eerste stop. Op deze begraafplaats vele gesneuvelden van de Lancashire Fusiliers. Ook opmerkelijk de rode zandsteen die gebruikt werd voor al deze graven en niet de gekende Portland Stone. Een gebrek in de jaren ’80 van deze steen zou aan de basis gelegen hebben. Toen er stenen moesten vervangen worden was het beter om heel de begraafplaats een zelfde look te geven. De Rode zandsteen kwam uit Zuid Schotland.
Guillemont Road CWGC is een begraafplaats waar het graf is van soldaat F. Starkie, iemand die James gekend heeft bij het bataljon en die stierf na een nachtelijke patrouille.
De Britten vochten in de Somme samen met de Fransen. Getuigenis hiervan is de Franse Nationale begraafplaats van Maurepas. Hier bevinden zich twee massagraven met 1.588 lichamen. Individueel zijn er 2.070 Franse zerken, 19 Russen en 1 Roemeen. Het 17e Lancashire vocht in augustus 1916 zij aan zij met de Fransen. Hier was James Birtwell boodschapper en verkenner en kwam meermaals naar de Franse linies. Deze gevaarlijke opdrachten leverden hem de DCM medaille op. ( Distinguished Conduct Medal). Dit staat trouwens ook op zijn graf.
Er werd ook een extra detour gedaan voor een plechtigheid aan het recente opgerichte privaat monument aan Lochnager Crater. Een memorial voor alle vrouwen die betrokken waren bij WOI, verpleegsters, VAD’s en anderen. Deze plechtigheid was het werk van Mrs. Sarah-Helen Snow.
De plechtigheid op de begraafplaats van Marke werd opgewacht door Baron Jean de Bethune, gedeputeerde provincie West-Vlaanderen, die in naam van de provincie een bloemenkrans neerlag. Ook waren er bloemen van de stad Kortrijk. Ook aanwezig een familielid van James uit Lancashire- Clitheroe waar James vandaan kwam.
Het ingetogen moment werd opgeluisterd door een Last Post speler en een Bretoense doedelzakspeler.
De plechtigheid en de Somme toer was het werk van de geschiedkundige vereniging Markebeke.
Met veel dank aan de initiatiefnemers van deze vereniging Freddy en Anja.
Tekst en foro’s: A. Charrin