Charlemagne Palestine, de textielcollecties van het museum en een hedendaags laboratorium van performances
Passage
Textiles & Rituals
15.03 – 01.09.24
Joods Museum van België
Passage, de laatste tentoonstelling van het Joods Museum van België voordat het museum eind 2024 sluit voor renovatie, is een reflectie op het idee van transformatie. De tentoonstelling verkent de manier waarop het spirituele samensmelt met het seculiere leven, hoe rituelen wordt gecombineerd met het alledaagse en wat er gebeurt als het intieme en het collectieve met elkaar worden verweven.
De tentoonstelling is onderverdeeld in drie complementaire delen. Het eerste dompelt ons onder in de wereld van Charlemagne Palestine. In een installatie met als titel “AA BATT BEARR BARR MITZVAHH INN MESHUGAHLANDDD” herinterpreteert de kunstenaar de overgang naar volwassenheid in de Joodse traditie. Verankerd in het erfgoed van de schmattès, Jiddisch voor vodden of tweedehandskleding, vindt hij de handelingen van verzamelen, naaien en herstellen van stof opnieuw uit, routines die de geschiedenis van de Joodse werelden kenmerken.
In navolging van de assemblages van Charlemagne Palestine, stelt het tweede deel van de tentoonstelling een dialoog voor rond textiel, waarbij de collecties van het Joods Museum van België, die van het Centre de la Culture Judéo-Marocaine en het werk van vier hedendaagse kunstenaars samengebracht worden: Jennifer Bornstein, Richard Moszkowicz, Elise Peroi en Arlette Vermeiren. Dit spel van vrije associaties herinnert ons eraan dat het werken met textiel op zich al een rituele praktijk is. De rol van de vrouw staat hierbij centraal. Het toont ook aan dat stoffen nooit louter ornamenten zijn: het zijn op hun beurt plaatsen van herinnering, symbolen van viering of poorten naar het heilige.
Met een programma van performances onderzoekt het derde deel de hedendaagse heropleving van geloven en rituelen. Hilal Aydoğdu, David Bernstein, Barbara Salomé Felgenhauer en Zinaïda Tchelidze onderzoeken de museale ruimte en creëren een intiem, zintuiglijk laboratorium in een poging de wereld opnieuw te betoveren.
Passage, een symbolisch gebaar, is niet alleen het einde van een tentoonstellingsprogramma dat al meer dan twintig jaar in het gebouw loopt. De tentoonstelling is ook een vraagstelling over het toekomstige Joods Museum, dat op haar beurt nieuwe vormen van passage zal uitbeelden.
“In de huidige geopolitieke context is de belichaming van een Joods Museum een uitdaging, niet alleen in termen van het vervullen van onze missie om het publiek bewust te maken van de Joodse geschiedenis en culturen, maar ook en vooral in termen van het herbevestigen van onze waarden van inclusie en openheid. Het Joods Museum van België positioneert zich als een instelling die bruggen blijft bouwen naar andere culturen. Met dit in gedachten roept de tentoonstelling ‘Passage’ een dubbele visie op: die van de aanstaande transformatie van het museum en het meer metaforische idee van circulatie en beweging.” Barbara Cuglietta, directeur Joods Museum van België.
Foto: Charlemagne Palestine