Vorig najaar kondigde GZA Ziekenhuizen aan als eerste partner mee in te stappen in het Helicus Aero Initiatief (HAI), een innovatief ecosysteem waarbij drones apotheekbereidingen en stalen van bloed, urine en menselijk weefsel vervoeren tussen de verschillende ziekenhuiscampussen. Na heel wat maanden van technische voorbereidingen, vindt op woensdag 25 september 2019 de eerste officiële urbane testvlucht plaats tussen GZA Ziekenhuizen campus Sint-Augustinus en het UZA.
Willeke Dijkhoffz, afgevaardigd bestuurder GZA: “In lijn met de hervormingen van minister van Volksgezondheid Maggie De Block gaan ziekenhuizen meer en meer samenwerken in netwerken. Mobiliteit wordt daardoor een steeds grotere uitdaging, zeker binnen een drukke stad als Antwerpen. Met dit innovatieve ecosysteem willen we dan ook tegemoetkomen aan de stijgende vraag naar efficiënt intern transport. Daarom zijn we zeer verheugd dat ook ZNA besliste om mee te stappen in dit innovatieve ecosysteem en dat we zo als netwerk onze schouders kunnen zetten onder dit project. Daarnaast beslisten ook het Helix-netwerk, waar het UZA deel van uitmaakt, en het Jessa Ziekenhuis in Hasselt om mee te werken.”
Welke voordelen biedt het HAI voor de samenwerking binnen het netwerk GZA–ZNA?
Willeke Dijkhoffz: “Sinds 1 juni 2018 werkt het laboratorium pathologische anatomie samen als eerste gecentraliseerde dienst binnen het netwerk GZA–ZNA. We werken ook verder aan de ontwikkeling van een gedeelde toekomststrategie voor de apotheek. Die groeiende samenwerking heeft tot gevolg dat stalen en apotheekbereidingen zich snel moeten kunnen bewegen tussen de verschillende campussen. Gezien de mobiliteitsproblemen op de Antwerpse wegen, is het op dat vlak belangrijk om out of the box te denken en innovatief te werk te gaan. Drones lopen geen vertragingen op door files of stoplichten. Bovendien is de af te leggen afstand korter, zodat labomonsters en medicatie veel sneller op hun bestemming geraken.”
Ook patiënten hebben dus baat bij dit nieuwe transportsysteem?
Willeke Dijkhoffz: “Dat klopt. Doordat het transport via drones efficiënter verloopt, zijn apotheekbereidingen sneller ter beschikking van de patiënten en kunnen labostalen spoediger geanalyseerd worden. Daardoor zijn de analyseresultaten ook sneller ter beschikking van de artsen en hun patiënten. In het belang van de patiënten kijken we erop toe dat het medisch transport via drones niet alleen snel, maar ook betrouwbaar en veilig verloopt. Onze artsen werken daar actief aan mee en geven input om tot een kwaliteitsvolle oplossing te komen rond bijvoorbeeld verpakking, temperatuurconditionering en vluchtfrequentie.”
Welke voorbereidingen zijn er gebeurd voor de testvlucht op 25 september?
Willeke Dijkhoffz: “In de voorbereidingsfase hebben we de nodige procedures opgesteld en ook de exacte positie bepaald waar de drone zal opstijgen en landen. Bij de eerste officiële testvlucht op 25 september, zal de drone opstijgen op het dak van campus Sint-Augustinus en landen op het dak van het UZA. Ons technisch departement heeft daarom op het dak van campus Sint-Augustinus een platform geïnstalleerd waar de drone vanaf dan veilig kan opstijgen. Ook de ICT-dienst en de artsen ondersteunen het project met als doel een efficiënte integratie te bekomen in het zorgproces. De drone zal vliegen op een hoogte van 90 tot 150 meter, en blijft daarmee binnen de grenzen van het zogenaamde lage luchtruim. De testvluchten gebeuren uiteraard nog niet met echte labostalen, maar in plaats daarvan worden bij wijze van simulatie waterstalen gebruikt.”
Hoe zal het medisch vervoer met drones praktisch in zijn werk gaan?
Mikael Shamim, CEO van Helicus: “De opstelling van het medisch transport per drone wordt zorgvuldig en stap voor stap opgebouwd. Sinds 2018 worden vluchtbewegingen in een afgesloten testgebied in Sint-Truiden uitgevoerd. In opdracht van de Europese Commissie wordt meegewerkt aan lucht-verkeersregels en vliegprocedures die gestructureerde en dus veilige vluchten toelaten. Na goedkeuring van het testprogramma en in samenwerking met de bevoegde autoriteiten, starten we in september met vluchten tussen de ziekenhuizen in Antwerpen. De medische transportdrones wegen 25 kg, zijn 1,2 m in diameter en hebben een netto transportvermogen van 2,5 kg. Ze zullen een grondsnelheid hebben rond 60 km/h. Die snelheid is mede het resultaat van de windomstandigheden, die zowel een duwtje in de rug kunnen geven, dan wel wat kunnen tegenwringen. De eerste vluchten boven Antwerpen zullen de campussen van GZA Ziekenhuizen verbinden met het UZA en ZNA Middelheim. Uitbreiding volgt naar verdere Helix- en ZNA-ziekenhuizen. In december zal ook tussen de Jessa-ziekenhuizen gevlogen worden.”
De dronetesten maken deel uit van het geïntegreerd HAI mobiliteitsprogramma. Het betreft een publiek-private samenwerking opgebouwd rond verschillende projecten, gecofinancierd door de overheid en leidende industriële partners, die door Helicus worden gecoördineerd. Vaste industriële partners vormen bijvoorbeeld skeyes, SABCA / Dassault Aviation, NSX, Baloise en Unifly.
Foto: Willeke Dijkhoffz op het dak van campus Sint-Augustinus, waar de drone zal opstijgen / GZA Ziekenhuizen