Goud en zilver behoren tot de kostbaarste edelmetalen op aarde. Al klopt dat laatste niet helemaal, want eigenlijk gaan het om twee ‘buitenaardse’ grondstoffen… De ring rond je vinger, de ketting rond je hals of je pols, het gouden diadeem in je haar: al deze edelmetalen hebben een verre reis ondernomen om tot bij ons te komen.
Het ontstaan van goud
Heb je je ooit afgevraagd hoe goud ontstaan is? Goud is al aanwezig op aarde sinds het ontstaan van de planeet zelf, maar het is niet gevormd op aarde omdat voor de productie ervan fusiereacties nodig zijn. Er vinden kernfusiereacties plaats in de kern van sterren, maar deze kernfusiereacties voorzien niet in genoeg energie voor de productie van goud. Sterren die zwaar genoeg zijn (vanaf ongeveer 8 keer de massa van de zon) beëindigen hun leven in een supernova-explosie. Tijdens deze explosie worden er door middel van kernreacties zware metalen gevormd, waaronder goud.
Zilver en CO2 op de maan
En wij die dachten dat de maan een dorre knol in de ruimte was waar hooguit ooit water moet aanwezig geweest zijn maar meer ook niet… De Nasa heeft laten weten dat er op de maan ook zilver aanwezig is.
De maanbodem is veel complexer dan gedacht en omvat een ongemeen grote variëteit aan scheikundige elementen en metalen waaronder zilver. Dit blijkt uit de wolk van puin die is ontstaan na de vrijwillige inslag van een Nasa-sonde, zo heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau enkele jaren terug bekendgemaakt. Ophefmakend nieuws, want niets van de vorige onderzoeken liet vermoeden dat er op de maan ook edele metalen zouden aanwezig zijn. En zeker niet in grote hoeveelheden, zoals nu vermoed wordt.
Cabeus-krater
De Nasa liet in oktober 2009 een sonde van 2,3 ton neerstorten in de krater Cabeus op de zuidelijke pool van de maan. De inslag die een gat met een diameter van 20 tot 30 meter sloeg en materiaal de ruimte in slingerde, werd van nabij op de voet gevolgd door de LCROSS-sonde die meteen resultaten begon te analyseren en door te seinen.
Een ware schatkamer?
In de maanbodem steekt nog veel meer dan de reeds in november 2009 gevonden grote hoeveelheden waterijs: hydroxide, koolstofmonoxide- en dioxide, ammoniak, natrium, zilver, waterstof en kwik, aldus geoloog Peter Schultz van de Brown Universiteit in Rhode Island. “Deze krater lijkt een schat te zijn van scheikundige elementen die zich daar in permanente duisternis bevinden.”
Bombardement van kometen en meteorieten
Een groot aantal van die stoffen zijn volgens Schultz daar gekomen door het al miljarden jaren durend bombardement op de maan van kometen en meteorieten. Een deel van het assortiment van de atomen en deeltjes van deze elementen in het regoliet over het hele maanoppervlak zou vrij kunnen zijn gekomen door andere inslagen van meteorieten of de zonnewarmte die ze van energie heeft voorzien.
Koude maan
Eenmaal vrijgekomen uit het regoliet – een soort van erg fijn stof dat het maanoppervlak vormt – hebben deze stoffen zich laten insluiten in deze krater waar het bijzonder koud is omdat er daar nooit zonnestraling is.
Zilver winnen op de maan?
De vondst van zilver op de maan doet speculanten al dromen. Maar het zal natuurlijk heel veel geld maken om ooit het zilver op de maan te gaan opdelven, en allicht is het sop de kolen niet waard. Maar we kunnen natuurlijk wel heerlijk dromen…
Auteur: Stefaan Van Laere
Foto’s: www.seniorennet.be