De Lamentaties of Klaagliederen van de profeet Jeremia inspireerden heel wat componisten tot het schrijven van bijzonder aangrijpende muziek. Deze prachtige gezangen van lijden, smart en zelfverwijt, maar ook van ontferming, vergiffenis, bekering en godsvertrouwen, kregen in de westerse liturgie een vaste plaats in de Goede Week, waarin het lijden en de dood van Christus worden herdacht.
Vanaf de 16de eeuw kende het genre een grote bloei, met prachtige polyfone zettingen van Franco-Vlaamse, Franse, Italiaanse en Spaanse componisten. Maar ook in de barok hield de populariteit aan, en dan vooral in Frankrijk, waar de Lamentatiesbekendstonden als Leçons de ténèbres, een verwijzing naar het Latijnse “tenebrae” of duisternis. Tijdens de gebedsdiensten werden de kaarsen immers één voor één gedoofd en de slotgebeden werden in duisternis gezongen. De versies van Marc-Antoine Charpentier en François Couperin behoren tot de bekendste voorbeelden. Ook de Leçons de ténèbres van Joseph-Hector Fiocco passen in die Franse traditie door de aandacht die hij besteedt aan de declamatorische tekstzetting, al kruidt hij die ook met Italiaanse ingrediënten.
Fiocco laat zich zelden verleiden tot de muzikale weergave van details. Hij opteert eerder voor een algemene, serene sfeer van ingetogen droefheid, zonder exuberante accenten.
Joseph-Hector Fiocco componeerde zijn Lamentaties in 1733. Deze prachtige gezangen over lijden, smart en zelfverwijt, maar ook over ontferming, vergiffenis, bekering en godsvertrouwen kregen in de westerse liturgie een vaste plaats in de Goede Week. Fiocco, een telg uit een naar Brussel uitgeweken Italiaanse familie, werd kapelmeester aan de kathedraal van Antwerpen en later aan de Sint-Michiel en Sint-Goedelekathedraal te Brussel. Met een verbazingwekkende coherentie laat hij de Franse en Italiaanse esthetiek samensmelten, zowel op het vlak van harmonie als melodie. Zijn pakkende en inventieve melodieën zijn doordrongen van levenskracht, het geheel is indrukwekkend en beklijvend.
Uitvoerders
Annelies Van Gramberen, sopraan | Kris Verhelst, orgel & klavecimbel | Ira Givol, cello | Phyllis Bartholomeus, cello
Programma
J.-F. Fiocco: Lamentaties
DO 08.11.18 | 21.00
20.15 Inleiding door Frederic Delmotte
AMUZ – Kammenstraat 81 – 2000 Antwerpen // Info & tickets: +32 (0)3 292 36 80 | DI & DO, 13.00-16.00 uur
Foto: www.amuz.be