De Lange Riddersstraat in centrum-Antwerpen werd volledig omgetoverd en kreeg een creatieve groene inrichting in samenspraak met de bewoners. In deze eerste complete tuinstraat van Antwerpen genieten de bewoners en passanten volop van een kleine groene oase midden in de stad.
Na een intensief traject met bewoners, ontwerpers van de stad, water-link en Aquafin, startte in 2020 de heraanleg van de Lange Riddersstraat tot een echte tuinstraat.
Maximaal groen en optimale waterinfiltratie
Een tuinstraat is een straat die zo groen mogelijk is ingericht en zoveel mogelijk water ter plekke infiltreert dankzij bomen en plantvakken, 
ingerichte boomspiegels, geveltuinen en groenslingers. Het inrichten van dergelijke straten is een van de maatregelen waarmee de stad zich voorbereidt op de gevolgen van klimaatverandering. Zo biedt een tuinstraat wateropvang om overstromingen te vermijden bij hevige regen en kan dat water hergebruikt worden tijdens extreme droogte. De straat brengt ook verkoeling tijdens warme zomerdagen en creëert een rustiger, groener en mooier straatbeeld.
Naast het groene karakter is er een hele reeks technische vernieuwingen. De straat werd zo veel mogelijk onthard en enkel waar het strikt noodzakelijk was, kreeg ze verhardingen, in waterdoorlatend materiaal weliswaar. Het dakwater langs de straatkant wordt opgevangen in ondergrondse reservoirs en infiltratievaten. Met een handpomp kunnen de bewoners het opgevangen regenwater hergebruiken om planten water te geven of verkoeling te zoeken op warme dagen. Overtollig water wordt uiteindelijk weggeleid naar een infiltratiezone onder het wegdek zodat het vertraagd in de bodem kan sijpelen. Dankzij deze ambitieuze maatregelen stroomt de lokale neerslag niet naar de riolering.
“Van bij het begin was ik enorm gecharmeerd door het ontwerp dat voor de Lange Riddersstraat werd uitgetekend. Een groene oase met opvang, infiltratie en hergebruik van regenwater in het midden van onze stad. Een voorbeeldproject in het kader van Antwerpen Breekt Uit!”, vertelt schepen voor openbaar domein Claude Marinower enthousiast.
Primeur in Antwerpen
Het principe van de tuinstraten wordt al een tijdje toegepast in Antwerpse straten, maar de Lange Riddersstraat is de eerste die de volledige heraanleg succesvol afrondde. In 2017 startte de stad met het pilootproject tuinstraten om te experimenteren met een nieuwe aanpak, met een samenwerking met bewoners, het toepassen van nieuwe technieken en het omgaan met het onderhoud na de aanleg. Maar de ambities van de stad reiken verder dan een experiment. Ondertussen werden tal van onthardingsprojecten opgestart, lopen heel wat projecten voor nieuwe tuinstraten en klimaatstraten, onder de overkoepelende naam ‘Antwerpen Breekt Uit’ en blijft Antwerpen middelen vrijmaken om meer ruimte te creëren voor groen en water in de straten en pleinen.
Gedragen door de bewoners
Districtsschepen voor groenvoorziening en parken Tom Van den Borne: “De buurtbewoners werden vanaf het begin betrokken bij de heraanleg van hun straat en ook na de heraanleg blijven ze een grote rol spelen. Indien ze dat willen, kunnen ze zelf mee instaan voor het groen in de straat en bepaalde plantvakken naar eigen smaak beplanten en verzorgen. Zo wordt de tuinstraat echt een straat voor en door de bewoners. Als district zijn we fier op deze tuinstraat. We beloonden de betrokkenheid en het enthousiasme van de buurtbewoners op zaterdag 30 oktober met een gezellig buurtfeest voor jong en oud.”
Foto’s: Ruddy Berghmans & Marina Couwels