De warmte van de afgelopen maanden heeft alvast één positief effect: de zeldzame Chinese boom Emmenopterys henryi bloeit in Arboretum Kalmthout! Dit is een opmerkelijke gebeurtenis en alvast hét botanisch hoogtepunt voor het arboretum van dit jaar. Het exemplaar in de arboretumtuin groeit er sinds het begin van de jaren 70 en is ondertussen Noord-Europees recordhouder in het aantal bloeiwaarnemingen. Het aantal bloeiwaarnemingen in Europa is heel erg beperkt en uitzonderlijk. In België staat de teller hiermee op 6 keer.
Speciaal om de bijzondere bloei van de Emmenopterys van dichtbij te kunnen bewonderen, laat Arboretum Kalmthout een tijdelijke stelling met 4 uitkijkplatformen bouwen. Het hoogste niveau bevindt zich op 8,5 meter boven de grond, of ruim 10 meter op ooghoogte. Je staat er letterlijk met je hoofd tussen de bloemen en je hebt er een mooi panoramisch uitzicht over de andere bomen in de arboretumtuin.
De Emmenopterys is familie van de koffie en komt uit het subtropische zuiden van China. De boom is zeldzaam en bedreigd in de natuur. Bloeiende Emmenopterys verspreiden een erg fijn en aangenaam parfum. In de Chinese bossen kan men de geur tot op een afstand van 15 kilometer 
waarnemen! De soort behoort daarmee tot de meest sterk ruikende bomen wereldwijd. In China, onder natuurlijke omstandigheden, kan de bloei tot negen maanden aanhouden. Geen wonder dat zijn ontdekker, Ernest Wilson, in 1907 de boom als “one of the most strikingly beautiful trees of Chinese forests” omschreef. Dankzij Wilsons reputatie werd aan dit ene zinnetje veel waarde gehecht en het bezorgde de soort een bijna mythische status. Het enthousiasme voor de Emmenopterys bij kwekers en verzamelaars sloeg gauw om in frustratie toen de jonge bomen niet wilden bloeien. Bij gebrek aan echte bloemen, moest men het in Europa met Wilsons beschrijving en één pentekening van een bloem doen.
Veranderend klimaat, ideaal voor Emmenopterys?
Al decennialang breken experten zich het hoofd over welke specifieke omstandigheden een Emmenopterys nodig heeft om te bloeien. Het staat vast dat de boom houdt van warmte en regen en dat bloei hieraan gekoppeld is. Na een wekenlange opeenvolging van uitzonderlijk hoge temperaturen, zijn de honderden bloempluimen aan de Emmenopterys in Arboretum Kalmthout niet meer te tellen. Nu klimaatspecialisten meer extremen van droogte, hitte of regenval verwachten is het niet uitgesloten dat we vaker een Emmenopterys in bloei zullen zien, al zal de bloei in onze regio voorlopig nog lang een zeldzaamheid blijven.
Hoe lang blijft de boom bloeien?
Iedere bloempluim bestaat uit een zeer groot aantal bloemknopjes die niet allemaal tegelijkertijd open komen. De bloei van de boom duurt dus zeker enkele weken. Als het weer warm en zonnig blijft, kan de bloei zelfs tot in de eerste helft van september aanhouden. Maar ook wanneer de bloemen verwelken en afvallen, blijft de Emmenopterys nog lang aantrekkelijk. De witte kelkslippen die tussen de trompetvormige bloempjes uitsteken, veranderen dan van kleur. Ze worden eerst roze en later bruin. Al hebben we meer warme en droge periodes, toch blijft het onzeker of en wanneer deze boom nog eens zal bloeien. Met een beetje pech moet men al gauw 20 jaar of langer wachten, geen enkele expert die het durft te zeggen. Mis het deze keer dus niet!
“Zeg niet Emmenopterys henryi, maar zeg …” Arboretum Kalmthout gaat op zoek naar een originele Nederlandse naam voor de boom, en vraagt daarbij de hulp van haar bezoekers. Bezoekers kunnen suggesties doorgeven door een naam op een postkaartje te schrijven en het te deponeren in een bus, of later op te sturen naar het arboretum. De wetenschappelijke plantennaam is voor velen een uitdaging om uit te spreken, laat staan hem te onthouden. De naam Emmenopterys is samengesteld uit 2 Griekse woorden: emmeno wat behouden wil zeggen en pteron wat vleugel betekent. Deze ‘vleugel die blijft’ verwijst naar de kelkslippen. Mogelijk leidt de meest aantrekkelijke suggestie tot een officiële Nederlandse benaming voor deze schitterende boom.
“One of the most strikingly beautiful trees of Chinese forests” (Ernest Wilson, 1907).
Contact- & bezoekadres:
Arboretum Kalmthout, Heuvel 8, 2920 Kalmthout, België
T +32 (0)3 666 67 41
E info@arboretumkalmthout.be
Openingstijden Arboretum Kalmthout:
Dagelijks van 10 tot 17 uur
Toegangsprijzen:
Volwassenen 7 euro, studenten 5 euro, jaarkaarthouders en kinderen gratis
Bereikbaarheid:
Het NMBS station van Kalmthout ligt op 200 m van de ingang van Arboretum Kalmthout.
Het domein ligt naast de Fietsostrade F14 Essen-Antwerpen.
Eigen parking + extra parking aan NMBS station Kalmthout
Meer informatie bereikbaarheid op de website
Zolang de Emmenopterys bloeit:
Iedere bezoeker krijgt gratis een rijkgeïllustreerde informatiebrochure.
Jonge Emmenopterys henryi te koop in het plantencentrum.
Postkaarten verkrijgbaar in de cadeau- & boekenshop.
Botanische kleurprenten voor kinderen in de cafetaria.
‘Selfie’ fotokader voor fotomoment bij de bloemen bovenaan de stelling.
Meer info:
www.arboretumkalmthout.be – www.facebook.com/arboretumkalmthout
https://twitter.com/arboretumkalmt @arboretumkalmt #arboretumkalmthout #emmenopterys2018
Foto’s: Provincie Antwerpen – Arboretum