Militaire confrontaties, schaarste, angst en censuur. Maar ook inspirerende verhalen van moed en zelfopoffering. Het einde van de Tweede Wereldoorlog was een roerige tijd vol spanning en emoties… Van september 2019 tot en met mei 2020 loopt in de provincie Antwerpen een grootschalige herdenking van 75 jaar bevrijding. Toerisme Provincie Antwerpen en 48 steden en gemeenten sloten zich aan bij de organisatie Liberation Route Europe. Het doel? De belangrijkste bevrijdingssites en de bijbehorende verhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Op het programma onder meer een themabrochure met fiets- en wandelroutes, infoborden bij een 50-tal verhaalpunten in het landschap en een overvolle evenementenkalender.
Van hevige gevechten bij de Kempense kanalen of de Slag om de haven van Antwerpen tot de slachtoffers van een grootscheepse bommencampagne: de bevrijding van onze provincie in 1944 en 1945 ging gepaard met veel drama en ellende. Antwerpen vormde omwille van de haven een belangrijk doelwit. De doorgang op de Schelde was van cruciaal belang voor de bevrijding van de rest van Europa. Pas eind maart 1945 hielden de bombardementen op en kon de bevolking opgelucht ademhalen. Precies 75 jaar geleden maar nog steeds actueel, meent gedeputeerde voor Toerisme Jan De Haes: “Vrede is allesbehalve vanzelfsprekend. We moeten blijven vertellen welke ravage oorlog aanricht en hoe waardevol onze vrede is. De provincie Antwerpen investeert dan ook graag 30.000 euro in het bevrijdingsverhaal. Ook lokaal leeft er veel enthousiasme voor de herdenking. Een medewerker van Toerisme Provincie Antwerpen coördineert de samenwerking tussen tientallen partners.”
Verhaalpunten in het landschap
De bevrijding van de Kempen en de Slag om de Schelde vormden twee belangrijke gebeurtenissen in het internationale verhaal van de bevrijding. Toerisme Provincie Antwerpen en 48 steden en gemeenten sloten zich daarom aan bij Liberation Route Europe. De Europese Bevrijdingsroute volgt het spoor van de geallieerden tijdens de bevrijding van West-Europa in 1944 en 1945.
De organisatie wil het netwerk van bevrijdingssites in heel Europa zichtbaar maken en de bijbehorende verhalen op een toegankelijke manier vertellen. Op locaties die een cruciale rol speelden bij de bevrijding van de provincie Antwerpen en waar vandaag nog steeds bezoekers voorbijkomen, verschijnt deze zomer een infobord, met een QR-code die verwijst naar een pagina op www.liberationroute.com en een app. Geen droge opsomming van historische feiten maar meeslepende verhalen. Van spannend over hartverwarmend tot grappig. Zo zat de Canadese oorlogskunstenaar George Pepper dagenlang vast in een riool op de frontlinie in Brecht. Fungeerde Kasteel de Renesse in Malle als militair hospitaal. En leerden Schotse bevrijders de inwoners van Meerhout de hokey pokey dansen.
Het zwaartepunt van het herdenkingsprogramma situeert zich tussen september 2019 en mei 2020. Eind augustus presenteert Toerisme Provincie Antwerpen een themabrochure rond 75 jaar bevrijding in de provincie Antwerpen. Die bevat naast interessante historische informatie en uniek beeldmateriaal veel toeristische aanraders. Zo loodsen fiets- en wandellussen langs het knooppuntennetwerk de bezoekers naar de verhaalpunten rond de bevrijding. De brochure bundelt ook de talloze evenementen en initiatieven van steden, gemeenten, attracties en organisaties (regiowerkingen, streekplatformen en erfgoedcellen). Die kalender vermeldt onder meer de doortocht van een militaire bevrijdingskolonne, festiviteiten met re-enactment, tentoonstellingen en rondleidingen.
Gedeputeerde voor Toerisme Jan De Haes: “De herdenking zal ongetwijfeld een breed publiek boeien. Lokale bewoners maken kennis met een minder bekend facet van hun gemeente. Fietsers en wandelaars hebben er weer enkele aantrekkelijke routes bij terwijl bezoekers een extra verhaallijn in het landschap meekrijgen. En fans van geschiedenis en erfgoed uit Vlaanderen én het buitenland ontdekken fascinerende sites en verhalen, verspreid over de hele provincie.”
Via de samenwerking met Liberation Route Europe rekent Toerisme Provincie Antwerpen op nieuwe internationale belangstelling voor de toeristische bevrijdingsplekken.
Surf naar www.liberationroute.com voor achtergrondinformatie en de Liberation Routepunten. Eind augustus verschijnen op de website ook de Antwerpse locaties.
Een gedetailleerde evenementenkalender vind je op www.europeremembers.com ,www.belgiumremembers44-45.be , www.kempen.be , www.scheldeland.be en de websites van de deelnemende steden en gemeenten.
Ook de themabrochure ’75 jaar bevrijding in de provincie Antwerpen’ ligt vanaf eind augustus bij de toeristische diensten en op diverse culturele locaties van de deelnemende gemeenten.
Foto: Stadarchief Turnhout – Copyright: Familie Francois Boone / Provincie Antwerpen