De tentoonstelling, die door uitgeverij Casterman op poten werd gezet, zal te zien zijn in het Museum Kunst & Geschiedenis van 14 september 2018 tot 6 januari 2019 in samenwerking met visit.brussels. De inhuldiging vindt plaats tijdens het Brusselse Stripfeest (14-16/09).
Van alle helden die het pantheon van de stripwereld bevolken, is Alex een van de meest bijzondere personages. In 2018 viert Alex zijn 70-jarige bestaan. Op 16 september 1948 was hij voor het eerst te zien in het weekblad Kuifje. Sindsdien werden 12 miljoen albums verkocht met vertalingen naar 15 talen. Tussen 1948 en 1988, het jaar waarin ‘Het Paard van Troje’ verscheen, het laatste album van de hand van Jacques Martin, en zelfs daarna nog, trotseerde deze jonge Gallo-Romein talloze gevaren en kwam hij in contact met de meest uiteenlopende beschavingen. Al die tijd droeg hij eerlijkheid en rechtvaardigheid hoog in het vaandel, idealen die zijn geestelijke vader zeer dierbaar waren.
Vandaag wordt Alex beschouwd als de ware voorloper van het “historische stripverhaal”. Het lijkt een wat vage definiëring, maar het is Jacques Martin’s verdienste dat hij als allereerste nauwgezet aandacht schonk aan de historische geloofwaardigheid van zijn verhalen.
De tentoonstelling
Ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van Alex organiseerden Uitgeverij Casterman, het internationale stripfestival van Angoulême en de Cité internationale de la bande dessinée et de l’image een unieke tentoonstelling gewijd aan het werk van Jacques Martin. Deze grote retrospectieve was, vanaf haar inhuldiging op 25 januari 2018 tijdens het festival van Angoulême tot 13 mei 2018, te zien in het Stripmuseum van Angoulême. Binnenkort komt de tentoonstelling ook naar het Museum Kunst & Geschiedenis, ter gelegenheid van het Stripfeest in Brussel (14-16/09), in samenwerking met visit.brussels. Ze biedt een overzicht van vier decennia -tussen 1948 en 1988- creatief werk van Jacques Martin. Met Alex als centrale figuur gaat de tentoonstelling ook in op de unieke stijl van Jacques Martin, gaande van zijn vroegste publiciteitsopdrachten tot het latere werk waarin zijn persoonlijke grafische en narratieve stijl tot volle wasdom is gekomen.
Voor haar Brusselse editie wordt de scenografie van de tentoonstelling volledig vernieuwd en geïntegreerd in de museumzalen waar de prestigieuze collecties van de Oudheid zijn ondergebracht.
Er worden 150 originelen per thema samengebracht (onder meer: historische referenties en thema’s als ‘de vrouw’, ‘homoseksualiteit’ en ‘de verbeelding’). Ze stellen het œuvre van Jacques Martin voor door de avonturen van zijn legendarische held te belichten.
Een oeuvre met een eigen karakter
Het stripverhaal was voor Jacques Martin een ware roeping. Hij wilde niet alleen zijn visie op de geschiedenis vroeger en nu op papier vastleggen, maar 
ook de verborgen kanten van zijn persoonlijke geschiedenis. Jacques Martin mag dan wel deel uitmaken van de Belgische school, waarvan het weekblad Kuifje netjes een overzicht geeft, zijn gedurfde benadering van de bladspiegel en de beeldsequentie getuigt van een heel eigen visueel temperament, zonder gelijken onder zijn collega’s. De invloed van zijn oudere collega’s Hergé en Edgar P. Jacobs is duidelijk herkenbaar in de lijnvoering, maar verhult niet zijn kenmerkende gedurfde aanpak van de vormgeving, die gevoed wordt door een grote belangstelling voor de klassieke oudheid en het spel van het perspectief.
De thema’s die steeds terugkeren in de verhalen en intriges van Alex, zijn: de grote uitdagingen der beschaving, de strijd tussen de seksen, samenzweringen, godsdiensten, de uitwassen van de wetenschap, bijgeloof, onirisme, de verhouding tot het dierlijke, en vele andere verrassende onderwerpen. Door de afwezigheid van manicheïsme wordt de jonge lezer geconfronteerd met de complexiteit van de wereld der volwassenen die beheerst wordt door kwade driften als machtswellust, geweld en vernieling.
In tegenstelling tot zijn tijdgenoten Blake en Mortimer of Buck Danny, lofzangers van het optimisme van Les Trente Glorieuses, de glorieuze jaren 1945-75, die telkens weer zegevieren over hun vijanden, is Alex zo goed als nooit de redder der wereldorde. Als machteloze toeschouwer lijkt hij deel te hebben aan de voltrekking van het drama, dat hij ondanks zijn moed, ethiek en verzoeningspogingen niet kan tegenhouden. De tragische dynamiek maakt van hem echter geen gedesillusioneerd personage maar veeleer een apostel van het stoïcisme: gaandeweg leert hij dat er niets valt te ondernemen tegen de heersende krachten, wanneer deze niet afhangen van de eigen wil.
Alex – De Kunst van Jacques Martin
14/09/18 – 06/01/19
Museum Kunst & Geschiedenis
Jubelpark 10
B – 1000 Brussel
www.kmkg-mrah.be – info@kmkg-mrah.be
+32 (0)2 741 73 31
Foto’s: Museum Kunst & Geschiedenis
