Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, kent een premie van 64.311,14 euro toe voor de restauratie van de woning aan de Waterloostraat 11 in Berchem, Antwerpen
“De restauratie beoogt het herstel en de reconstructie van de gevel en de toren met de gerecupereerde authentieke bouwelementen volgens de oorspronkelijke bouwtekeningen. Dit is noodzakelijk om verdere schade aan het gebouw te voorkomen en de erfgoedwaarde in ere te stellen. De bescherming van de waardevolle mozaïekafwerking is daarbij van het grootste belang, gezien de uitzonderlijke waarde ervan”, aldus minister-president Geert Bourgeois
Het burgerhuis met werkplaats ‘De Slag van Waterloo’ in Berchem dateert uit 1905 naar een ontwerp van de Antwerpse architect Frans Jan Smet-
Verhas. De woning maakt onderdeel uit van het in 1980 beschermde stadsgezicht ‘Zurenborg’, een wijk met grote architectuurhistorische waarde. De ‘Slag van Waterloo’ zelf is in 1984 beschermd als monument omwille van de historische en artistieke waarde.
Achtergrondinformatie
Frans Jan Smet-Verhas was één van de hoofdrolspelers van de art-nouveaubeweging in Antwerpen. Hij realiseerde, onder andere in de wijk Zurenborg, talrijke woningen in art-nouveaustijl, maar ook in een rijke eclectische stijl of in de neo-Vlaamserenaissance-stijl, bouwstijlen die in de Belle Epoque zeer populair waren bij de burgerij.
De architect ontwierp ‘De Slag van Waterloo’ in een hybride art nouveaustijl. Hij ontleende elementen van de architectuur van stadsgenoot Jos Bascourt. Opvallend zijn de zware erker met ongebruikelijke muuropeningen en de grillige gevelafwerking met een louter decoratieve functie. Boven de twee hoefijzerboogvormige vensters op de tweede verdieping werd de gevel gedecoreerd met een groot en prachtig mozaïekpaneel uit het atelier De Wit-Verbuecken. Dit uitzonderlijk mozaïek in traditioneel handgesneden glas beeldt de protagonisten van de slag van Waterloo in 1815 uit. Op drie kleinere mozaïekpanelen op de borstwerkingen van de erker staan de namen Wellington en Napoleon, respectievelijk winnaar en verliezer van deze slag.
De bestaande gevel van de ‘Slag van Waterloo’ is bij een blikseminslag in het najaar van 1988 ernstig aangetast. De brandweer demonteerde toen de toren en de bovenzijde van de gevel. De bestaande witsteen werd bewaard en geïnventariseerd en alle stukken zijn onderzocht en gedetermineerd. De bovenzijde van de gevel is tijdelijk beschermd door een overkragende lap waterdichting van het plat dak.
Foto’s: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/11143
