Een dagboek bijhouden in oorlogstijd is niet vanzelfsprekend. Zeker niet als de schrijver, een jongeman actief in het verzet, bezwaarlijk de weerstandsactiviteiten die hij ontplooit, kan vermelden. Persoonlijke notities bijhouden in oorlogstijd was ook praktisch niet evident: de bezetting maakte alles schaars en er was de verduistering. Het was voor een volksjongen ongetwijfeld mentaal eveneens een uitdaging om zijn belevenissen op papier te zetten. Hij was namelijk maar tot zijn veertien jaar naar school kunnen gaan. André slaagde er echter wonderwel in om deze notities volstrekt onschuldig te laten klinken. Het is aan de lezer om te achterhalen waar de vele bioscoopbezoeken en zwempartijen naar zouden kunnen verwijzen. Aangezien zowel hij als zijn partner weerstanders waren (hij officieel vanaf 1941), was het verhullen van de ware bezigheden essentieel voor hun overleven onder de Duitse bezetting. Zo ontstond een unieke getuigenis van een bewogen periode, waarin de strijd voor het naakte bestaan samenging met die voor de vrijheid.
André De Smet scheef het dagboek in het Frans in drie gelijnde cahiers met een zwarte kaft. Hij noteerde bijna dagelijks in de periode 1940-1945. Dit uitgegeven manuscript is naar het Nederlands vertaald en bewerkt door zijn dochter en kleindochter. Niet alle oorspronkelijke notities waren leesbaar, zelfs niet met een vergrootglas. Waar mogelijk werd het dagboek aangevuld met informatie uit de ‘Herinneringen’ die André op het einde van zijn leven neerschreef en die samen met het originele dagboek bij Amsab-ISG worden bewaard.
20 jaar in 1940. De oorlog van André
Chantal De Smet (red.)
Amsab-ISG, Gent, 2021, 247 p., ill., soft cover
€25 (Dit is de prijs inclusief verzendkosten. Het boek kan ook afgehaald worden aan het onthaal van Amsab-ISG voor € 20)
Meer info via www.amsab.be