Vanaf zaterdag 29 juni staat Kortrijk in het teken van hedendaagse kunst met de derde editie van Triënnale Kortrijk.
De curatoren Patrick Ronse en Hilde Teerlinck nodigden 23 nationale en internationale kunstenaars uit om op 15 verschillende binnen- en buitenlocaties in het centrum van de stad hedendaagse kunstinstallaties te installeren. Het parcours, met werk van onder meer René Heyvaert, Kasper Bosmans, Felix Gonzalez-Torres, Laia Estruch, Roni Horn, Jan Van Imschoot en Shirley Villavicencio Pizango zet aan tot dialoog, reflectie en actie.
“Investeren in topcultuur was een van onze ambities deze legislatuur. Met Triënnale Kortrijk zijn we daar fantastisch in geslaagd. De eerste editie Play in 2018 was goed voor 175.000 bezoeken, Paradise in 2021 telde 250.000 bezoeken en After Paradise wordt de apotheose. 23 Belgische en internationale kunstenaars stellen op 15 binnen- en buitenlocaties indrukwekkende werken tentoon. Maar de Triënnale Kortrijk is meer dan kunstwerken alleen. Het is ook een parcours van 5 kilometer langs de mooiste erfgoedlocaties en stadsvernieuwingen in Kortrijk, langs leuke horecazaken. Ga met kinderen zeker naar de spiegels van Rachel Valdés op de nieuwe verlaagde Leieboorden. Of speel met het hele gezin pingpong op de speciale tafel van Lee Wen bij de nieuwe Casinotuin die op 7 juli opent. Plezier en verwondering gegarandeerd.”— Vincent Van Quickenborne, Burgemeester van Kortrijk
De rijke geschiedenis van Kortrijk vormt een leidraad binnen het parcours door de integratie van unieke historische plekken, zoals het historisch stadhuis, de Broeltoren, het Baggaertshof en de Kapel van de Ongeschoeide Karmelietessen. Het parcours kronkelt ook langs nieuwe stadsparken en straten die de afgelopen jaren een grote transformatie hebben ondergaan, en ook het station wordt betrokken.
Ook deze derde editie van Triënnale Kortrijk zet, net als ‘Play’ in 2018 en ‘Paradise’ in 2021, in op een breed publiek aan de hand van indrukwekkende en interactieve installaties en onverwachte ingrepen in de publieke ruimte. Zo wordt de monumentale buizenconstructie van Laia Estruch op de Grote Markt ongetwijfeld een publiekstrekker.
“Met After Paradise brengen we een culturele bazooka in stelling. 23 topkunstenaars op 14 unieke locaties & 6 billboards. We kozen specifiek voor kindvriendelijke & interactieve werken op verrassende locaties. Mensen zullen van heinde & verre onze stad bezoeken & genieten. Kortrijk is de stad om in de gaten te houden.”— Axel Ronse, Schepen van Cultuur
Het thema van de derde Triënnale is ‘After Paradise’ : ‘Wat na het ‘paradijs’? In contrast met de harmonie en de rijke overvloed die er in het paradijs terug te vinden is, confronteert het na-paradijs ons met grondstoftekorten, sociale spanningen en een sterk vervuild milieu. Hoewel dit overwegend negatief klinkt, wil After Paradise eerder een positief verhaal vertellen. Verantwoordelijkheid nemen en empowerment staan hierbij centraal. Dit wordt weerspiegeld in de artistieke invulling, met een focus op werken die uitdagen tot dialoog, tot reflectie en tot actie.
Triënnale Kortrijk 2024
After Paradise
29 juni – 6 oktober 2024
Deelnemende kunstenaars:
Felix Beaudry; Charif Benhelima; Jordi Bernadó; Kasper Bosmans; Nathan Coley; Nico Dockx, VOET architectuur en Studio Zuidervaart; Laia Estruch; Felix Gonzalez-Torres; René Heyvaert; Roni Horn; Joiri Minaya; Małgorzata Mirga-Tas; Vladimir Nikolić; Erkan Özgen; Oksana Pasaiko; Rachel Valdés; Abraham van Diepenbeeck; Jan Van Imschoot; Shirley Villavicencio Pizango; Pei-Hsuan Wang; Lee Wen; Sarah Westphal; Motoi Yamamoto
De 15 locaties
- Station Kortrijk — Stationsplein 8
- Baggaertshof — Sint-Jansstraat 37
- Academie Kortrijk / Dash — Houtmarkt 5
- Begijnhofpark — Begijnhofpark
- Kapel van de Ongeschoeide Karmelietessen — Grote Kring 4
- Wit.h — Jozef Vandaleplein 3
- Grote Markt — Grote Markt
- Historisch Stadhuis — Grote Markt 54
- Broeltoren Noord — Broelkaai
- Broelkaai 6 — Broelkaai 6
- Kasteelkaai — Kasteelkaai
- Paardenstallen — Korte Kapucijnenstraat
- Texture Museum — Noordstraat 28
- Casinotuin — Casinoplein
- rhizome_ — Koning Albertstraat 2
Enkele highlights
- Nathan Coley, The Lamp of Sacrifice (140 Places of Worship, Kortrijk), 2024
Locatie: Academie Kortrijk
De Schotse kunstenaar Nathan Coley maakt na twintig jaar een vervolg op zijn emblematische werk The Lamp of Sacrifice (140 Places of Worship, Edinburgh). Deze nieuwe installatie visualiseert alle spirituele plekken in Kortrijk, van kerken en kapellen tot de lokale moskee en het boeddhistische centrum, uitgewerkt in kartonnen maquettes.
Coleys werk is het resultaat van een arbeidsintensief traject samen met studenten en personeel van de Academie Kortrijk. Iets meer dan een half jaar werkten een twintigtal vrijwilligers aan de vele sculpturen op de plek waar de installatie nu tentoongesteld is. Met een fantastische precisie bouwden ze de 140 gebouwen na in karton volgens de vormentaal van Coley.
- Motoi Yamamoto, Staying in Time, 2024
Locatie: Karmilitessenkapel
In de kapel van het voormalige Karmelietessenklooster, stelt de Japanse kunstenaar Motoi Yamamoto een van zijn spectaculaire zouttekeningen tentoon. Dit ‘witte goud’ wordt in Japan traditioneel gebruikt tijdens begrafenisrituelen, waar het symbool staat voor zuivering en vernieuwing.
Op 6 oktober, aan het einde van After Paradise, nodigt de kunstenaar het publiek uit om gezamenlijk de installatie te vernietigen, waarna de korrels terug naar zee worden gebracht. Hiermee is de cyclus rond.
- Erkan Özgen, Wonderland, 2016
Locatie: Broeltoren
Het werk van de Koerdische kunstenaar Erkan Özgen gaat over complexe vraagstukken rondom oorlog, trauma en geweld. Hij gebruikt bewust geen expliciet gewelddadige beelden, als tegengewicht voor de informatiestroom over conflicten wereldwijd waarmee we dagelijks worden overspoeld.
Tijdens Triënnale Kortrijk presenteert hij de video Wonderland in de noordelijke Broeltoren. Wonderland is een aangrijpende portret van de 13-jarige Muhammed, die doofstom geboren werd. Via expressieve handgebaren vertelt Muhammed ons het verhaal van hoe hij samen met zijn familie op de vlucht moest voor oorlogsgeweld. Ook al praat hij niet, zijn treffende communicatie is universeel en confronteert ons op een indringende manier met de verschrikkingen van oorlog.
- Felix Gonzalez-Torres, Untitled (Strange Bird), 1993
Locatie: Diverse plekken in de stad
Tijdens After Paradise kan je het werk “Untitled” (Strange Bird) van Felix Gonzalez-Torres uit 1993 zien, geïnstalleerd op zes reclamebordlocaties. Het gebruik van reclameborden was een belangrijke strategie van Felix Gonzalez-Torres om een divers publiek te bereiken en om de publieke functie van kunst zo groot mogelijk te maken, terwijl de arbitraire grenzen tussen ‘openbaar’ en ‘privé’ leven in twijfel worden getrokken.
- Roni Horn, Still Water (the River Thames for Example) A; C; E; I; J; M, 1997-1999
Locatie: Broelkaai
Roni Horns emblematische serie Still Water (The River Thames, for Example) uit 1999 laat verschillende momentopnames van de rivier de Theems zien. Wat opvalt is dat de kleur en textuur van dit wateroppervlak sterk verschillen per foto: de kleuren variëren van zwart tot blauw en van donkergroen tot kakigeel. De textuur van het water wordt op elke foto op een andere manier beïnvloed door de getijdenbeweging en het spel van licht. Horn vindt in de foto’s van de rivier dezelfde complexiteit van een portret terug.
- Sarah Westphal, Becoming a Body of Water, 2024
Locatie: Texture
Voor Triënnale Kortrijk 2021 – Paradise, creëerde Sarah Westphal Fôret océanique, een immersieve video-installatie die reflecteerde op historische theaterdecors van Albert Dubosq, waarin een surrealistische onderwaterwereld werd afgebeeld. Het vormde de aanleiding voor een steeds groeiende interesse in het leven onder het wateroppervlak. Nu dompelt Westphal de toeschouwer onder in een meditatief landschap waarin het oceanische samenkomt met het aardse. Het werk staat stil bij de relatie tussen dieren, planten, de Aarde, artificiële materialen, de mens en andere levensvormen. Het verkent de onderlinge relaties tussen de vegetale, aquatische, minerale, dierlijke en menselijke leefwerelden, in een poging om het contrast tussen land en zee dat vandaag bestaat te overstijgen.
- Laia Estruch, Trena, 2023
Locatie: Grote Markt
De afgelopen jaren onderzocht Laia Estruch intensief de taal van het lichaam en de stem, op zoek naar nieuwe methodes om te spreken en te luisteren. Ze voert dit onderzoek onder meer door zelfontworpen structuren te bewonen en te gebruiken als medium voor haar performances. De kolossale installatie Trena is haar meest ambitieuze project tot nu toe. Drie lange buizen verstrengelen in elkaar en krullen over elkaar heen. De vorm is geïnspireerd op de morfologie van de plexus, het vertakte netwerk van vaten of zenuwen in het menselijke lichaam. Een smalle opening in een van de buizen nodigt het publiek uit om dit bijna buitenaardse sculpturale lichaam te betreden.
- Lee Wen, Ping Pong Go-Round, 1998/2024
Locatie: Casinotuin
Lee Wen was een multidisciplinaire kunstenaar die in zijn werk focuste op sociale identiteit. Zijn kunstpraktijk pleitte vooral voor anti-disciplinaire vormen van kunst, zoals performancekunst.
Met Ping Pong Go-Round kreeg zijn praktijk een wending richting participatie en het betrekken van publiek. Met deze interactieve installatie rekt Lee Wen speels het concept van een traditionele rechthoekige pingpongtafel uit en maakt hij er een donutvorm van. Het verwijderbare stuk dient als een poort om spelers binnen de cirkel toe te laten, waardoor tafeltennis een multiplayer-spel wordt.
Het werk is een knipoog naar de eerste Triënnale Kortrijk in 2018 met als thema PLAY. Het staat opgesteld in de vernieuwde Casinotuin en activeert deze plek meteen met ontmoeting en spel.
Foto: Club Paradis