Hanna van Roozendaal (UAntwerpen) verdiepte zich in problematisch alcoholgebruik bij tieners
Belgische tieners belanden vaker dan hun Europese leeftijdsgenoten in het ziekenhuis met een acute alcoholintoxicatie. Opvallend: in de groep van 11- tot 14-jarigen zijn meisjes oververtegenwoordigd. “In België kan je bier en wijn kopen vanaf 16 jaar. Maak daar 18 jaar van”, adviseert Hanna van Roozendaal, die op UAntwerpen haar doctoraatsonderzoek aan alcoholmisbruik bij adolescenten wijdde.
Het alcoholgebruik onder jongeren in België beter in kaart brengen en verder terugdringen: dat is het doel van de leerstoel Reinier de Graaf Jongeren en Alcohol. De leerstoel werd gelanceerd in 2021 en de Universiteit Antwerpen werkt ervoor samen met het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft (Nederland). De voorbije jaren voerde Hanna van Roozendaal haar doctoraatsonderzoek uit in het kader van de leerstoel. Op 9 december verdedigde ze haar proefschrift.
Cijfers zijn een onderschatting
Allereerst bracht Van Roozendaal het probleem in kaart. Zo ging ze na hoeveel jongeren (10 tot en met 17 jaar) er tussen 2015 en 2021 met een acute alcoholintoxicatie werden opgenomen op de spoeddiensten van de Antwerpse ziekenhuizen. “Het ging om 145 opnames per jaar”, vertelt de wetenschapster. “Dat betekent 31 opnames per 10 000 adolescenten. Gemiddeld hadden ze 1,95 promille alcohol in hun bloed. In één geval op tien was er sprake van een combinatie met drugsgebruik. In de groep 11- tot 14-jarigen waren meisjes oververtegenwoordigd.”
Van Roozendaal bekeek ook de landelijke schattingen van het Intermutualistisch Agentschap (IMA). Deze data vormen een onderschatting van het probleem, want in vergelijking met de Antwerpse data blijkt dat de nationale incidentiecijfers allicht 21 procent hoger liggen. Van Roozendaal: “Voor de 14- tot 17-jarigen zijn er ook internationale cijfers beschikbaar: het aantal opnames ligt in België hoger dan in Nederland en Italië. Dat je in België al vanaf 16 jaar, en niet vanaf 18, bier en wijn mag kopen, speelt daar naar alle waarschijnlijkheid een belangrijke rol in.”
Pilootproject met veelbelovende resultaten
Jongeren die met een alcoholvergiftiging werden opgenomen in het ziekenhuis, sliepen hun roes uit en vertrokken weer naar huis, zonder verdere begeleiding. Daar wilde het doctoraatsonderzoek met een pilootstudie verandering in brengen. Naar Nederlands voorbeeld werd in Antwerpen een ‘alcoholpoli’ opgericht.
“Na een intoxicatie kregen jongeren een intensief traject aangeboden, onder meer met een psychologische screening en met betrokkenheid van de ouders. Het ging om een kleine steekproef (14 deelnemers), maar de voorlopige resultaten zijn veelbelovend: het problematisch alcoholgebruik verminderde bijvoorbeeld, en de ouder-kindrelatie verbeterde”, legt de wetenschapster uit.
Van Roozendaal pleit voor een registratiesysteem zoals dat al bestaat in Nederland. “Als we de gevallen van alcoholvergiftiging bij adolescenten helemaal in kaart zouden hebben, maakt dat het makkelijker om geschikte interventies en preventiestrategieën te ondersteunen. Uit de cijfers die wij konden verzamelen, blijkt dat de 16- en 17-jarigen de grootste groep vormen én dat acute alcoholintoxicatie bij hen ook ernstigere vormen aanneemt. Het verhogen van de leeftijdsgrens naar 18 jaar zal dus naar alle waarschijnlijkheid een positief effect hebben. Ook het verstrengen van de regels rond alcoholreclame zal efficiënt zijn.”
www.uantwerpen.be/jongerenenalcohol
Foto: UAntwerpen
