door ecohydroloog Hans de Mars tijdens “de Week van het Water”
Tijdens de vijfde editie van de “Week van het Water” op vrijdag 28 maart belicht Hans de Mars de historische invloed van watermolens op de natuur in het Grote Netewoud, hoe dit ‘watermolenlandschap’ vergeten lijkt maar ook hoe dit thema actueler dan ooit is en zelfs kan bijdragen aan oplossingen voor grote hedendaagse uitdagingen zoals wateroverlast en watertekorten. Een unieke lezing voor liefhebbers van natuur, erfgoed en water!
In het stroomgebied van de Grote Nete stonden ooit verschillende werkende watermolens. In de bovenloop van het gebied dat deel uitmaakt van Natuurpark Grote Netewoud, zijn nog steeds watermolens terug te vinden, zoals o.a. Straalmolen, Hoolstmolen, De Watermolen van Meerhout. Deze molens hebben een diepgaande invloed gehad op de vorming van ons landschap.
Natuur en erfgoed perfect met elkaar verweven
Volgens expert Hans de Mars zijn watermolens niet zomaar louter historische objecten. Ze waren essentieel voor het behoud van het natuurlijke evenwicht in het landschap. Door de waterstuwing die de molens veroorzaakten, voorkwamen ze verdroging van de bovenstroomse gebieden, wat cruciaal was voor de ecologie en waterhuishouding van die tijd. In deze molensystemen zijn natuur en erfgoed perfect met elkaar verweven, een symbiose die we vandaag vaak niet meer zien of waarderen.
Hans de Mars, ecohydroloog bij Royal HaskoningDHV, bracht enkele jaren geleden zijn baanbrekende onderzoeksrapport ‘Watermolenlandschappen’ uit met nieuwe inzichten in de rol van watermolens in ons landschap. Dit rapport laat zien hoe cultuur, erfgoed en natuur al eeuwenlang hand in hand gaan in de beekdalen van onze regio, en hoe deze historische systemen nog altijd van waarde zijn voor het behoud van onze natuur.
Historische systemen bieden innovatieve hedendaagse oplossingen
De invloed van watermolens is momenteel zelfs belangrijker dan ooit, zeker in het licht van de huidige klimaatverandering. De aanwezigheid van watermolens heeft in het verleden geleid tot ingrijpende hydrologische, geomorfologische en landschapsecologische veranderingen. Deze veranderingen vormen wat we nu het ‘Watermolenlandschap’ noemen, een belangrijk element in ons waterbeheer. Deze historische systemen bieden nieuwe aanknopingspunten voor innovatieve en duurzame oplossingen voor de uitdagingen waar we vandaag voor staan.
“Watermolens zijn erfgoed met een toekomst. Ze tonen hoe slim ingrijpen in het landschap ons eeuwenlang geholpen heeft om droogte en wateroverlast op te vangen. Net die slimme landschapskennis kunnen we vandaag opnieuw inzetten,” zegt gedeputeerde Jan De Haes, bevoegd voor Milieu & Natuur, Klimaat en Waterbeleid. “De lezing van Hans de Mars werpt een verrassend licht op de kracht van verleden én natuur.”
Wil je meer leren over de invloed van watermolens en hun onmiskenbare waarde voor ons landschap en waterbeheer? Mis dan deze lezing niet en ontdek hoe deze eeuwenoude monumenten nog steeds van essentieel belang zijn voor de toekomst van onze natuur.
Kom naar Bezoekerscentrum Grote Netewoud in Meerhout op vrijdag 28 maart en laat je inspireren door de fascinerende wereld van watermolens.
Praktische informatie:
Wanneer:
Vrijdag 28 maart 2025 – deuren op om 19u00
De lezing start stipt om 20u00
Waar:
Bezoekerscentrum Grote Netewoud
Toegang:
€ 8,00 (€5,00 voor Natuurpunt-leden)
Beperkt aantal plaatsen – inschrijven is noodzakelijk
Meer info en inschrijven:
Neem een kijkje op de kalender op www.degrotenete.be of surf naar de activiteit op www.weekvanhetwater.be
Foto: Copyright: provincie Antwerpen
