Tim Van Laere Gallery presenteert de eerste solotentoonstelling van de Belgische kunstenaar Eline Vansteenkiste (°1991, Gent).
Vansteenkistes werk bevindt zich op het kruispunt van middeleeuwse wereldvorming, cartografische verbeelding, fantastische verhalen en cinematografische landschapscompositie. Geïnspireerd door de gedetailleerde en surrealistische tradities van Hiëronymus Bosch en Pieter Bruegel, creëert ze dichtbevolkte, chaotische maar gecontroleerde scènes die de voortdurende strijd tussen orde en wanorde weerspiegelen. Net zoals de levendige morele allegorieën van Bosch wemelen haar schilderijen van groteske wezens en fantastische landschappen, die fungeren als metaforen voor de spanningen binnen de menselijke psyche—waar de krachten van leven en dood, creatie en vernietiging elkaar voortdurend kruisen. Haar werk is eerder een visualisering van onze innerlijke instincten, hoe we onze positie in de wereld opeisen, onze angsten, onze worstelingen en conflicten.
Met haar kleinschalige olieverfschilderijen op houten panelen zet Vansteenkiste een wereld van fantastische landschappen neer. Ze zijn helder, kleurrijk, gestructureerd, fantastisch en stralen een zekere sereniteit uit. Vansteenkiste onderzoekt het landschap diepgaand als een ruimte met zowel narratieve als psychologische betekenis. Haar wereldopbouw vertoont een opvallende gelijkenis met de cartografische traditie van de 16e eeuw, met name de kaarten van Gerardus Mercator, waar empirische geografie naast speculatieve elementen zoals zeemonsters en het mythische Terra Incognita bestaan. Tegelijkertijd verwijst haar werk naar het middeleeuwse wereldbeeld, waarin kunstenaars hun landschappen structureerden om een goddelijke orde te weerspiegelen. Vansteenkiste construeert op soortgelijke wijze alternatieve kosmologieën, waarbij het bekende en het onbekende naast elkaar worden geplaatst, alsof ze de grenzen van een denkbeeldige wereld in kaart brengt. Net als in de marges van middeleeuwse kaarten—waar hybride wezens en mysterieuze landen werden afgebeeld buiten de grenzen van het bekende—creëren haar schilderijen ruimtes waar realiteit en mythe samenkomen.
Haar benadering van het landschap resoneert ook met de panoramische en atmosferische composities van Joachim Patinir. Als een van de pioniers van de landschapsschilderkunst, voorzag Patinir zijn weidse, gelaagde terreinen van symbolische en narratieve diepte, waarbij hij de natuur niet slechts als achtergrond behandelde, maar als een actieve kracht binnen de compositie. Vansteenkiste volgt deze traditie door het construeren van uitgestrekte, surrealistische topografieën waarin meerdere perspectieven zich tegelijkertijd ontvouwen, waardoor zowel micro- als macro-interpretaties van de scène mogelijk zijn. Daarnaast haalt haar werk inspiratie uit de uitgestrekte, gedetailleerde composities van Bruegel, waarin menselijke activiteit verweven is met de ritmes van de natuur, evenals uit de cinematografische behandeling van het landschap door Andrei Tarkovsky. Zijn trage, meditatieve camerabewegingen transformeren het landschap tot psychologische en mythologische ruimte (Stalker Andrei Roebljov). Net als bij Tarkovsky lijken Vansteenkistes werelden doordrenkt met herinnering, geschiedenis en een onheilspellende tijdloosheid.
Ook Sergei Bondarchuks weidse oorlogsepossen (Waterloo, Oorlog en Vrede) vormen een opvallende parallel met haar panoramische composities, waarin grootschalige veldslagen zich met ingewikkelde details ontvouwen en chaos en orde in één enkel beeld worden georkestreerd. Haar landschappen functioneren vaak als filmische long takes, waarbij het oog zich over het terrein beweegt en lagen van betekenis en narratief onthult, alsof men een uitgestrekt tableau scant. Dit is vergelijkbaar met de manier waarop we het Tapijt van Bayeux ervaren, dat ook een gedetailleerd, doorlopend narratief verweeft via landschap en beweging. De protagonisten die in Vansteenkistes landschappen rondzwerven, zijn echter niet uit de geschiedenis gehaald. Ze worden afgebeeld als een groep naakte vrouwen met lange, verwarde haren die het land verkennen en niet terugdeinzen voor fysieke confrontaties met dieren, groteske wezens en andere menselijke figuren die ze tegenkomen. Ze worden voorgesteld als oer-vrouwen, die de wereld doorkruisen en strijden voor overleving, macht en overwinning. Hun kwetsbaarheid, ongewapend en onbeschermd, onderstreept zowel hun fragiliteit als hun veerkracht en verbindt hen met oerkrachten, waardoor hun band met een ontembare natuurlijke wereld en de chaos die daarin heerst wordt versterkt. Ze zijn gezichtsloze en tijdloze representaties van de kunstenaar zelf, die haar diepste instincten visualiseert met een gevoel van moed, humor, verwondering en vastberadenheid.
Eline Vansteenkiste
10 april – 17 mei 2025
Tim Van Laere Gallery
Jos Smolderenstraat 50
2000 Antwerpen
Foto: Tim Van Laere Gallery / Club Paradis
