Door een geluidstrauma – dat ik niemand toewens – moest ik vervroegd op zoek gaan naar een geschikt hoorapparaat. Geen eenvoudige opdracht, die meer vragen opriep dan antwoorden. Gelukkig kon ik rekenen op een bekwame en geduldige audiologe, Emma Smits van Amplifon. Ze maakte me wegwijs in deze complexe zoektocht en beantwoordde mijn vele vragen. Een kennis die ik graag deel met lotgenoten.
Kies het juiste audiologisch centrum
Een geschikt hoorapparaat kiezen, is een proces van weken. Ook nadien moet men geregeld terug voor opvolging en onderhoud. Bij een eerste speurtocht ontdekte ik dat de gerenommeerde centra evenwaardig zijn en dezelfde prijzen hanteren. Eerste raad is dan ook: kiest voor een centrum, dat zo vlot mogelijk bereikbaar is. Voor mij waren dat Amplifon en Laperre in Aarschot. Bij beiden liet ik een hoortest afnemen, het resultaat was identiek, dus koos ik op basis van de audiologe waarmee ik me het comfortabelste voelde. Een ander criterium was voor mij dat Laperre enkel gehoorapparaten van Phonak aanbiedt. Bij Amplifon kon ik naast Phonak ook twee andere merken uitproberen waaronder het merk Resound, dat heel hoog wordt aangeschreven.
Hoeveel kosten hoortoestellen?
Er bestaat een enorm gamma hoortoestellen met verschillende prijsklassen vanaf €110 eigen opleg voor twee oren. Dit heeft niet zozeer met het merk te maken, maar alles met de technische mogelijkheden van de verschillenden toestellen. De duurdere modellen bevatten geavanceerde technologie zoals automatische aanpassing aan omgevingsgeluid, spraakversterking in lawaai, bluetooth-connectiviteit enz. Het esthetische kan ook een rol spelen. Oplaadbare modellen kosten meer, maar je bespaart op batterijen. Toch probeert men om hoortoestellen voor iedereen financieel haalbaar te maken dankzij tussenkomst van het RIZIV. Ongeacht het model of mutualiteit, bedraagt deze minimum €1658 per paar. Dit geldt elke 5 jaar voor volwassenen en elke 3 jaar voor kinderen. Voor een terugbetaling via de mutualiteit is een medisch voorschrift van een NKO-arts (neus-keel-oorarts) wettelijk verplicht. De arts stelt de diagnose, waarbij hij medische aandoeningen uitsluit iets wat een audiologe niet doet.
Het gehoor kan je niet trainen
Toch ben ik nog niet overtuigd omdat ik vermoed dat een hoortoestel de oren lui maakt. “Die redenering klopt niet”, repliceert Emma. Integendeel: hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt om spraak goed te verstaan. Je gehoororgaan werkt samen met je hersenen, en als die minder prikkels krijgen, verzwakt de spraakverwerking. Een hoortoestel houdt je hersenen actief. “
Wanneer stap je naar een audioloog?
Emma: “Je hebt een hoorapparaat nodig zodra je gehoorverlies ervaart dat het dagelijks leven beïnvloedt bijvoorbeeld moeilijker gesprekken kunnen volgen, de televisie steeds luider zetten of het niet kunnen horen van waarschuwingsgeluiden zoals de deurbel. Een audiologisch onderzoek bij een specialist kan bepalen of een hoorapparaat noodzakelijk is. Helaas wachten de meeste mensen gemiddeld 4 à 6 jaar. Tegen de tijd dat ze bij ons komen, is het gehoorverlies vaak al verder gevorderd. Vroege aanpak zorgt nochtans voor een veel betere aanpassing en levenskwaliteit. Een hoorapparaat wordt teveel geassocieerd met ‘oud worden’. Een bril vindt iedereen normaal. Je hebt een beter zicht en het is geëvolueerd tot een mode-item waar ook jongeren graag mee pronken. In de werkelijkheid zien we dat er steeds meer jongere mensen binnen komen met een gehoorprobleem, vaak als gevolg van luide muziek, gebruik van headsets, gamingindustrie en festivals…”
Ik ben geen fan van muziekfestivals, maar liep mijn gehoortrauma op tijdens een foodfestival in Lyon waarover ik een reportage moest maken. Interviews afnemen met oordoppen in, is nu eenmaal niet zo praktisch. Het roken wordt overal verboden,
maar waar blijft het verbod tegen een veel gevaarlijker geluidsoverlast?
Welke zijn momenteel de beste toestellen?
Emma: “Dit is een moeilijke vraag want de behoefte en voorkeur is voor iedereen anders. De RIC-toestellen (kleine hoorapparaten achter het oor) verkopen we het meest. Bij Amplifon werken we momenteel met drie toonaangevende merken, die garant staan voor een uitstekende kwaliteit: ReSound, Phonak en Starkey. Welk hoortoestel het best bij iemand past, hangt af van het gehoorverlies én van persoonlijke voorkeuren. Op basis van een uitgebreide gehoortest en een behoefteanalyse beslissen we samen met de klant welk merk het meest geschikt is. Er zijn immers verschillen in klankkleur, gebruiksgemak, connectiviteit met smartphones en automatische aanpassing aan verschillende luisteromgevingen. Ook het vakmanschap van de audioloog is minstens even bepalend voor het eindresultaat. Ik kan alleen spreken vanuit mijn ervaringen bij Amplifon, die van ons verwacht dat we ons permanent blijven bijscholen door o.m. vormingsdagen te volgen.
Volstaat één hoortoestel?
Emma: “Als beide oren gehoorverlies hebben, ook al is die van het tweede oor miniem, raden we toch altijd twee toestellen aan. Dat geeft een veel natuurlijker geluidsbeeld, beter spraak-verstaan in rumoerige omgeving én richtingsgevoel. Dit komt doordat het brein geluiden beter kan verwerken wanneer beide oren input krijgen. Wanneer slechts één oor wordt gecompenseerd, kan het ongebruikte oor verder achteruitgaan door gebrek aan stimulatie, ook wel auditieve deprivatie genoemd. Gelukkig komt de mutualiteit ook tussen voor beide oren als de medische criteria vervuld zijn. “
Kan ik de verschillende merken en categorieën uittesten?
Een drukke agenda met o.m. een groot familiefeest, een toneelopvoering, een concert, verschillende vergaderingen vormden voor mij een ideale periode om verschillende toestellen uit te testen. Ik merkte inderdaad een verschil tussen merken ook al zijn die bij dezelfde prijscategorieën vaak miniem. De klank van het ene merk is toch wat anders dan die van een andere of filtert meer achtergrondgeluiden. Het ene dopje past beter in het oor dan het andere. Handig vond ik dat ik via de gebruiksvriendelijke app discreet de toestellen kon bijregelen: het volume aanpassen of storende achtergrondgeluiden verminderen. Sommige toestellen lieten ook toe om telefoongesprekken en muziek direct naar het hoortoestel te streamen, wat zorgt voor een helderder geluid en een intensere luisterervaring.
Op wat moet ik letten bij het dragen van een hoortoestel?
Emma: “Het belangrijkste is vermijden dat je hoortoestel nat wordt. Vermijd ook contact met haarlak of zweet bij intensieve inspanningen. Reinig het oordopje regelmatig zodat er geen oorsmeer in zit. Laad je herlaadbare toestellen elke nacht op. Regelmatige controle en onderhoud bij ons is ook belangrijk. Tijdens de proefperiode moet je vaker op controle voor bijregeling. Daarna raden we aan om halfjaarlijks langs te komen. Dan controleren we of de hoorapparaten nog goed werken en voeren we een onderhoud uit. Jaarlijks testen we het gehoor en stellen we op basis hiervan de hoortoestellen bij indien nodig. We hebben een service-uur waarin de klanten kunnen langskomen zonder afspraak voor een onderhoud, een vraag of bij een defect. “
Welke garanties krijg ik op mijn hoortoestel?
Emma: “Bij de aankoop van hoortoestellen is standaard een servicepakket inbegrepen: 5 jaar voor regelmatig onderhoud, opvolging van het gehoorverlies via hoortesten, en eventuele bijstellingen van het toestel. De garantie dekt productiedefecten en kan van 2 tot 5 jaar verlengd worden. Klanten kunnen ook kiezen voor een optionele omniumverzekering, die gedurende vijf jaar bescherming biedt tegen verlies, diefstal en onherstelbare schade aan het toestel dat niet door een product defect veroorzaakt wordt.”
Tekst: Miet Waes
Foto’s: Frans Oyen
