Stad Antwerpen, in samenwerking met water-link, de Lijn en de NMBS, koos voor ontwerpteam Bureau Bas Smets om de heraanleg van het Koningin Astridplein uit te werken. Vier ontwerpbureaus dienden in juni van dit jaar een wedstrijdontwerp in, waarna het college het voorgestelde ontwerp verkoos op basis van de kwaliteit van het concept en de visievorming. De resultaten van de bevolkingsbevraging worden meegegeven aan het ontwerpteam. Ook in volgende fases zal aan de Antwerpenaren hun mening gevraagd worden, tot aan het definitieve ontwerp dat verwacht wordt in het voorjaar van 2027.
Het ontwerpbureau presenteert een slim, flexibel en compact vervoersknooppunt voor het Astridplein, waar verschillende vormen van mobiliteit een duidelijke plaats en route krijgen. Het vernieuwde Astridplein zal een veilige plek bieden om te ontspannen en speelt in op uitdagingen zoals mobiliteit, klimaat en veiligheid. Het ontwerp laat zich inspireren door het historische groenontwerp voor het Astridplein en geeft dat een modern jasje. Er komt verkoeling, een goede organisatie van het plein met duidelijke routes voor de gebruikers, zowel boven- als ondergronds. De klimaatambities zijn duidelijk uitgewerkt, bijvoorbeeld door meer bomen te planten en regenwater op te vangen en te hergebruiken.
Schepen voor openbaar domein Erica Caluwaerts: “Met dit ontwerp maken we het Koningin Astridplein groener en functioneler, met bijzondere aandacht voor veiligheid. We versterken het historische karakter en pakken tegelijk de klimaatuitdagingen aan, zodat we een toekomstbestendige ruimte creëren voor alle Antwerpenaren. Bij elke belangrijke stap, van concept tot definitief ontwerp, betrekken we de inwoners opnieuw. Zo wordt het definitieve ontwerp écht een ontwerp van en voor de bewoners.”
Ondergronds wordt de fietsenstalling volledig vernieuwd, met nieuwe herkenbare ingangen vanaf het Astridplein die beter aansluiten op de circulatie op en rond het plein. Ook de ondergrondse verbindingen met de premetrohaltes Astrid en Diamant worden verbeterd.
Koen Kennis, schepen voor mobiliteit: “Het is duidelijk dat het nieuwe ontwerp rekening moet houden met de vraag naar een veilige en overzichtelijke infrastructuur voor fietsers, voetgangers en openbaar vervoer. Ook een meer comfortabele toegang tot de fietsparking is een terechte verzuchting waar we aan tegemoet moeten komen.”
Schepen voor leefmilieu Tatjana Scheck: “De stad moet haar verantwoordelijkheid nemen om haar publieke ruimte klaar te maken voor de toekomst. Het Koningin Astridplein moet naast een klimaatbestendige omgeving ook een aangename plek worden voor onze inwoners van de stad en haar bezoekers. Dit ontwerp heeft het potentieel om van het Astridplein een aangename en functionele poort naar onze prachtige stad te maken.”
Bevraging wedstrijdontwerpen
Eind juni kon iedereen de vier ontwerpen ontdekken. Er liep een online bevraging en ook op het Koningin Astridplein zelf konden geïnteresseerden de ontwerpen bekijken en hun mening geven over wat ze goed of niet goed vonden aan de ontwerpen. In totaal reageerden 2793 personen op de bevraging. Ongeveer evenveel mannen (54%) als vrouwen (46%) gaven hun mening. 18% van de respondenten gaf aan in de nabije omgeving van het plein te wonen. Ook op de sociale media van de stad kwam heel wat reacties binnen.
De belangrijkste thema’s voor de respondenten waren:
- Vergroening en verblauwing: het soort groen, de hoeveelheid groen, recuperatie van water, verkoelende plekken, slimme wateropvang;
- Functionaliteit: vooral de verkeerscirculatie kwam binnen dit thema aan bod. Een duidelijke en veilige routing voor fietsers, voetgangers en openbaar vervoer. De toegankelijkheid naar de premetro, autoparking en fietsenstalling;
- Esthetiek: de verschillende specifieke ontwerpelementen in de ontwerpen zoals de grote luifel (ontwerp A) of de rode elementen (ontwerp B), maar ook het zicht op de gevel van het Centraal station (of het ontbreken daaraan);
- Onderhoud en netheid: een aandachtspunt dat in alle ontwerpen terugkwam en waar de Antwerpenaar veel belang aan hecht.
Een samenvatting van deze opmerkingen wordt bij start van het ontwerptraject overgemaakt aan het ontwerpteam, en zal zijn weerklank vinden in het verdere ontwerpproces.
Verder verloop
Vanaf de tweede helft van oktober gaat het ontwerpbureau aan de slag met de verdere uitwerking van het wedstrijdontwerp. Voor alle tussentijdse mijlpalen zoals concept- en voorontwerp zullen de Antwerpenaren opnieuw bevraagd worden. Zo wordt het een definitief ontwerp voor én door de bewoners.
De oplevering van het definitief ontwerp is voorzien in het voorjaar van 2027, en de start van de werken in het najaar van 2028.
Alle achtergrondinfo is te vinden op www.antwerpenmorgen.be/astridplein.
Foto: ©Bureau Bas Smets
